วิดีโอเกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่ง
เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่ง (อังกฤษ: first-person shooter : FPS) เป็นวิดีโอเกมประเภทหนึ่งที่มีจุดศูนย์กลางอยู่ที่อาวุธปืนและการโจมตีโดยใช้อาวุธผ่านมุมมองบุคคลที่หนึ่ง กล่าวคือ ผู้เล่นจะพบกับการกระทำผ่านดวงตาของตัวเอก และในบางครั้งอาจเป็นดวงตาของปฏิปักษ์ เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งมีคุณสมบัติเดียวกันกับเกมยิงประเภทอื่น ๆ ซึ่งจัดว่าเป็นเกมแอ็กชันประเภทหนึ่งเช่นกัน จากจุดเริ่มต้นของเกมประเภทดังกล่าว กราฟิกสามมิติขั้นสูงและเสมือนสามมิติเป็นสิ่งที่ท้าทายต่อการพัฒนาฮาร์ดแวร์ และได้รวมเอาระบบผู้เล่นหลายคนเข้าไว้ด้วย
เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งในยุคแรกต้องย้อนกลับไปที่เกม เมซวอร์ ซึ่งเริ่มพัฒนาในปี ค.ศ. 1973 และเกมสแปซิมในปี ค.ศ. 1974 เกมประเภทดังกล่าวเริ่มเกิดขึ้นจริงจังในเกม ไตน์ 3ดี ในปี ค.ศ. 1992 ซึ่งเป็นที่น่าเชื่อถือว่าสร้างขึ้นมาได้เหมาะสมกับแนวเกมและเป็นต้นแบบพื้นฐานให้กับเกมในยุคหลัง อีกเกมหนึ่งซึ่งเป็นต้นกำเนิดที่เป็นที่ยอมรับและเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลายคือเกม ดูม ออกจำหน่ายในปีต่อมาและอาจเป็นอิทธิพลหลักของเกมแนวยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งก็ได้ ในเวลาหลายปี คำว่า ดูมโคลน (Doom clone) ใช้กันเพื่อกำหนดว่าเกมแนวนี้มีอิทธิพลมาจากเกมดูม เกมฮาล์ฟ-ไลฟ์ ในปี ค.ศ. 1998 ร่วมกับเกมภาคต่อ ฮาล์ฟ-ไลฟ์ 2 ในปี ค.ศ. 2004 ได้เพิ่มรายละเอียดที่เป็นบทบรรยายและปริศนาเข้าไปในเกม[1][2] เกมโกลเดนอาย 007 (ค.ศ. 1997) เป็นเกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งเกมแรกที่ทำลงเครื่องเล่นคอนโซลตามที่อยู่อาศัย และได้เกมชุดเฮโลเข้ามาช่วยเพิ่มยอดขาย และความน่าสนใจในฐานะเกมแพลตฟอร์มที่เป็นเกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่ง ในคริสต์ศตวรรษที่ 21 เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่ง เป็นเกมประเภทที่มียอดขายดีที่สุด รวมถึงเป็นเกมประเภทที่มีส่วนแบ่งทางการตลาดมากที่สุดในอุตสาหกรรมเกมด้วย
นิยาม
เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งเป็นเกมยิงสามมิติรูปแบบหนึ่ง[3] ที่เสนอมุมมองบุคคลที่หนึ่ง โดยผู้เล่นจะเห็นการกระทำผ่านสายตาของตัวละครผู้เล่น พวกเขาจะไม่เหมือนกับเกมยิงมุมมองบุคคลที่สามที่ผู้เล่นจะเห็นตัวละครที่เขาควบคุมได้ได้ (ปกติเห็นจากด้านหลัง) องค์ประกอบหลักของเกมแนวนี้คือการโจมตี โดยหลักแล้วจะเกี่ยวพันกับอาวุธปืน[4]
เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งมักถูกจัดให้เป็นคนละประเภทกับเกมยิงด้วยปืนเบา เกมประเภทหนึ่งที่เป็นมุมมองบุคคลที่หนึ่งแต่จะบังคับโดยใช้ปืนเบาที่เป็นอุปกรณ์รอบข้าง[5] ต่างจากเกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งที่ใช้อุปกรณ์อินพุตปกติในการเคลื่อนที่ ความแตกต่างที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ เกมยิงด้วยปืนเบาอย่างเช่นเวอร์ชัวคอป จะนำเสนอการเคลื่อนที่แบบ "ตามราง" (on-rails) ขณะที่เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งเช่นดูมจะให้ผู้เล่นเคลื่อนที่ได้อย่างอิสระ
เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งอาจถือว่าเป็นแนวเกมที่ไม่เหมือนเกมประเภทอื่น หรือเป็นเกมยิงอีกประเภทหนึ่ง หรือเป็นประเภทย่อยของเกมแอ็กชัน[6] หลังเกมดูมออกจำหน่ายในปี ค.ศ. 1993 เกมต่าง ๆ ในรูปแบบนี้มักได้ชื่อว่า "โคลนของดูม"[7][8] ขณะเดียวกันคำนี้ถูกแทนที่ด้วย "เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่ง"[8] วูลเฟนสไตน์ 3ดี ออกจำหน่ายในปี ค.ศ. 1992 ก่อนเกมดูมหนึ่งปี ได้รับเครดิตว่าเป็นผู้คิดค้นเกมแนวนี้ แต่นักวิจารณ์เคยระบุเกมคล้าย ๆ กันเคยถูกพัฒนาเมื่อปี ค.ศ. 1973[4] บางครั้งมีข้อโต้แย้งเกี่ยวกับองค์ประกอบเฉพาะของเกมที่ทำให้เกิดเป็นเกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งตัวอย่าง ดิวเอกซ์ หรือไบโอช็อกอาจจัดเป็นเกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่ง แต่อาจจัดเป็นวิดีโอเกมเล่นตามบทบาทที่ยืมคุณสมบัติบางอย่างของเกมยิงมา[9] นักวิจารณ์บางคนขยายนิยามให้หมายรวมถึงเกมเครื่องบินรบจำลองซึ่งมีที่นั่งคนขับหรือยานพาหนะแทนตำแหน่งของมือและอาวุธ[1][4]
การออกแบบเกม
เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งจะเกี่ยวข้องกับอวตาร อาวุธพิสัย และศัตรูจำนวนมาก[6] เช่นเดียวกับเกมยิงปืนส่วนใหญ่ เกมมีความสมจริงมากกว่าเกมยิงแบบสองมิติ เนื่องจากเกมดำเนินเรื่องในสภาพแวดล้อมสามมิติ และมีแรงโน้มถ่วง แสง เสียง และการถล่มทลายที่ถูกต้องแม่นยำกว่า[3] เกมยิงมุมมองบุคคลที่หนึ่งที่เล่นในคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคลมักควบคุมด้วยคีย์บอร์ดและเมาส์ กล่าวกันว่าการควบคุมในคอมพิวเตอร์ทำได้ดีกว่าการควบคุมในคอนโซลเกม[10][11] ซึ่งใช้ก้านอะนาล็อก อันหนึ่งใช้สำหรับวิ่งและไปด้านข้าง ส่วนอีกอันหนึ่งใช้มองและเล็ง[12] ปกติเกมจะแสดงมือและอาวุธของตัวละครในมุมมองหลัก โดยมีผลแสดงเหนือศีรษะแสดงพลังชีวิต อาวุธยุทธภัณฑ์ และรายละเอียดสถานที่ บ่อยครั้งเป็นไปได้ว่ามีแผนที่บริเวณรอบ ๆ แสดงซ้อนอยู่ด้วย[13]