แม่ไม้มวยไทย

แม่ไม้มวยไทย เป็นท่าต่อสู้ของวิชามวยไทยที่สำคัญที่สุด[1] ซึ่งรวมถึงมีการใช้ในศาสตร์แห่งกระบี่กระบอง[2]

รูปปั้นแสดงท่าแม่ไม้มวยไทย ที่วัดบางกุ้ง จังหวัดสมุทรสงคราม (ขวาสุด : จระเข้ฟาดหาง)

ประวัติความเป็นมา

จากมติของคณะรัฐมนตรี ได้มีการอ้างอิงถึงสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 (หรือสมเด็จพระเจ้าเสือ) ว่าทรงเป็นผู้คิดค้นท่าแม่ไม้ ไม้กลมวยไทย ในแบบฉบับพระเจ้าเสือ กระทั่งมีการทำเป็นตำรามวยไทย เพื่อถ่ายทอดแก่อนุชน[3]

แม่ไม้มวยไทย

แม่ไม้มวยไทย แบ่งออกเป็น 15 ไม้[1] อันได้แก่ :

ไม้ที่ชื่อท่าคำอธิบาย
1สลับฟันปลาใช้มือข้างหนึ่งปัดหมัดของอีกฝ่าย แล้วใช้มืออีกข้างกระแทกที่ไหล่ด้านนอกของฝ่ายรุก
2ปักษาแหวกรังก้าวเท้าข้างหนึ่งทแยงเข้าวงใน ใช้แขนปัดหมัดฝ่ายรุกให้พ้นใบหน้า และใช้มืออีกข้างกระแทกไหล่ด้านในของฝ่ายรุก
3ชวาซัดหอกก้าวเท้าเฉียงออกวงนอก ยกแขนข้างหนึ่งปัดหมัดฝ่ายรุกออก แล้วใช้แขนอีกข้างหนึ่งยกศอกกระแทกชายโครงฝ่ายรุก
4อิเหนาแทงกริชก้าวเท้าทแยงเข้าวงใน ยกแขนข้างหนึ่งปัดหมัดฝ่ายรุกออก แล้วใช้แขนอีกข้างหนึ่งยกศอกกระแทกชายโครงฝ่ายรุก
5ยอเขาพระสุเมรุก้มศีรษะเพื่อให้หมัดฝ่ายรุกพ้นไป พร้อมก้าวเท้าไปข้างหน้าเล็กน้อย แล้วใช้หมัดเสยคางฝ่ายรุก
6ตาเถรค้ำฝักก้าวเท้าข้างหนึ่งเข้าวงใน พร้อมกับงอแขนข้างหนึ่งปัดหมัดฝ่ายรุกให้พ้นศีรษะ แล้วใช้มืออีกข้างชกปลายคางฝ่ายรุกทันที
7มอญยันหลักยกแขนทั้งสองป้องกันหน้า แล้วใช้เท้าข้างหนึ่งถีบท้องหรือช่องอกฝ่ายรุกให้กระเด็น
8ปักลูกทอยหันตัวหาทิศทางที่ฝ่ายรุกเตะมา ยกศอกทั้งสองขึ้นป้องกัน พร้อมกับใช้มือป้องกันการพลาดถูกใบหน้าไปในตัว
9จระเข้ฟาดหางใช้ส้นเท้ากระแทกเข้าที่ศีรษะของฝ่ายรุก
10หักงวงไอยราใช้แขนโอบจับบริเวณน่องฝ่ายรุก พร้อมกับใช้ศอกอีกข้างแทงเข้าที่บริเวณโคนขาของฝ่ายรุก
11นาคาบิดหางใช้มือทั้งสองตะปบส้นเท้าอีกฝ่ายที่เตะมา แล้วใช้มือที่จับปลายเท้าฝ่ายรุกบิดออกด้านนอก ใช้มือที่จับส้นเท้าฝ่ายรุกดึงเข้าหาตัว พร้อมใช้เข่ากระแทกเข้าที่น่องฝ่ายรุก
12วิรุฬหกกลับพลิกตัวทแยงสู่ทิศที่ฝ่ายรุกเตะมา แล้วใช้เท้ากระแทกต้นขาฝ่ายรุกออกไป โดยใช้มือทั้งสองป้องกันการพลาดเตะถูกชายโครง
13ดับชวาลาใช้มือข้างหนึ่งกดแขนฝ่ายรุกที่ชกมาให้ลงต่ำ พร้อมกับใช้มืออีกข้างชกหน้าฝ่ายรุกในเวลาเดียวกัน
14ขุนยักษ์จับลิงยกแขนทั้งสองปัดการเตะที่แข้งของฝ่ายรุก แล้วยกแขนข้างหนึ่งป้องกันศอกของฝ่ายรุก ซึ่งเป็นการหลบการชก, การเตะ และการศอกในเวลาเดียวกัน
15หักคอเอราวัณใช้มือทั้งสองจับที่ต้นคอของฝ่ายรุก แล้วกระแทกเข่าข้างหนึ่งไปที่หน้าของฝ่ายรุก

แม่ไม้มวยไทยท่าอื่น

บางสื่อระบุว่า แม่ไม้มวยไทยมีจำนวนถึง 385 ท่า โดยมีท่าที่ยากที่สุดคือ “นารายณ์บั่นเศียร”[4]

ลูกไม้มวยไทย

รูปปั้นแสดงท่าแม่ไม้ และลูกไม้มวยไทย ที่วัดบางกุ้ง จังหวัดสมุทรสงคราม

ลูกไม้มวยไทย เป็นท่าย่อยที่แยกออกไปจากแม่ไม้ โดยผู้ฝึกต้องผ่านการฝึกแม่ไม้มวยไทยก่อน จึงจะสามารถฝึกลูกไม้มวยไทยได้ดี แบ่งออกเป็น 15 ไม้[5] อันได้แก่ :

  • เอราวัณเสยงา
  • บาทาลูบพักตร์
  • ขุนยักษ์พานาง
  • พระรามน้าวศร
  • ไกรสรข้ามห้วย
  • กวางเหลียวหลัง
  • หิรัญม้วนแผ่นดิน
  • นาคมุดบาดาล
  • หนุมานถวายแหวน
  • ญวนทอดแห
  • ทะแยค้ำเสา
  • หงส์ปีกหัก
  • สักพวงมาลัย
  • เถรกวาดลาน
  • ฝานลูกบวบ

ในวัฒนธรรมร่วมสมัย

ในภาพยนตร์องค์บาก มีเพลง “แม่ไม้มวยไทย” ขับร้องโดยแอ๊ด คาราบาว ประกอบท้ายเรื่อง[6]

อ้างอิง

แหล่งข้อมูลอื่น

🔥 Top keywords: วชิรวิชญ์ ไพศาลกุลวงศ์หน้าหลักองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทยยูฟ่าแชมเปียนส์ลีกชนกันต์ อาพรสุทธินันธ์สโมสรฟุตบอลแมนเชสเตอร์ซิตีพิเศษ:ค้นหาดวงใจเทวพรหม (ละครโทรทัศน์)กรงกรรมอสมทลิซ่า (แร็ปเปอร์)จีรนันท์ มะโนแจ่มสโมสรฟุตบอลอาร์เซนอลสโมสรฟุตบอลเรอัลมาดริดธี่หยดฟุตซอลชิงแชมป์เอเชีย 2024เฟซบุ๊กสโมสรฟุตบอลบาร์เซโลนาประเทศไทยเอเชียนคัพ รุ่นอายุไม่เกิน 23 ปี 2024วิทยุเสียงอเมริกาสโมสรฟุตบอลลิเวอร์พูลพระราชวัชรธรรมโสภณ (ศิลา สิริจนฺโท)พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวรักวุ่น วัยรุ่นแสบวันไหลนริลญา กุลมงคลเพชรสโมสรฟุตบอลเชลซีสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีหลานม่าสุภาพบุรุษจุฑาเทพ (ละครโทรทัศน์)สโมสรฟุตบอลไบเอิร์นมิวนิกกรุงเทพมหานครสโมสรฟุตบอลแมนเชสเตอร์ยูไนเต็ดคิม ซู-ฮย็อนภาวะโลกร้อนสาธุ (ละครโทรทัศน์)รายชื่ออักษรย่อของจังหวัดในประเทศไทยสโมสรฟุตบอลปารีแซ็ง-แฌร์แม็ง