Berilyo

Ang berilyo (Ingles: beryllium; Espanyol: berilio) ay isang elementong kimikal sa talahanayang peryodiko na sinasagisag ng simbolong Be at nagtataglay ng atomikong bilang 4.

Beryllium, ₄Be

Beryllium
Bigkas sa Ingles	/bəˈrɪliəm/ ​(bə-RIL-ee-əm)
Hitsura	white-gray metallic
Pamantayang atomikong timbang Ar°(Be)	9.0121831±0.0000005 9.0122±0.0001 (pinaikli)[1]
Beryllium sa talahanayang peryodiko
Hydrogen Helium Lithium Beryllium Boron Carbon Nitrogen Oxygen Fluorine Neon Sodium Magnesium Aluminium Silicon Phosphorus Sulfur Chlorine Argon Potassium Calcium Scandium Titanium Vanadium Chromium Manganese Iron Cobalt Nickel Copper Zinc Gallium Germanium Arsenic Selenium Bromine Krypton Rubidium Strontium Yttrium Zirconium Niobium Molybdenum Technetium Ruthenium Rhodium Palladium Silver Cadmium Indium Tin Antimony Tellurium Iodine Xenon Caesium Barium Lanthanum Cerium Praseodymium Neodymium Promethium Samarium Europium Gadolinium Terbium Dysprosium Holmium Erbium Thulium Ytterbium Lutetium Hafnium Tantalum Tungsten Rhenium Osmium Iridium Platinum Gold Mercury (element) Thallium Lead Bismuth Polonium Astatine Radon Francium Radium Actinium Thorium Protactinium Uranium Neptunium Plutonium Americium Curium Berkelium Californium Einsteinium Fermium Mendelevium Nobelium Lawrencium Rutherfordium Dubnium Seaborgium Bohrium Hassium Meitnerium Darmstadtium Roentgenium Copernicium Nihonium Flerovium Moscovium Livermorium Tennessine Oganesson - ↑ Be ↓ Mg lithium ← beryllium → boron
Atomikong bilang (Z)	4
Pangkat	pangkat 2 (alkalinong mga lupang metal)
Peryodo	peryodo 2
Bloke	s-bloke
Konpigurasyon ng elektron	[He] 2s2
Mga elektron bawat kapa	2, 2
Katangiang pisikal
Pase sa STP	solid
Punto ng pagkatunaw	1560 K ​(1287 °C, ​2349 °F)
Punto ng pagkulo	2742 K ​(2469 °C, ​4476 °F)
Densidad (malapit sa r.t.)	1.85 g/cm3
kapag likido (sa m.p.)	1.690 g/cm3
Init ng pusyon	12.2 kJ/mol
Init ng baporisasyon	297 kJ/mol
Molar na kapasidad ng init	16.443 J/(mol·K)
Presyon ng singaw P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k at T (K) 1462 1608 1791 2023 2327 2742
Katangiang atomiko
Mga estado ng oksidasyon	0,[2] +1,[3] +2 (isang anpoterong oksido)
Elektronegatibidad	Eskala ni Pauling: 1.57
Mga enerhiyang ionisasyon	(marami pa)
Radyong atomiko	emperiko: 112 pm
Radyong Kobalente	96±3 pm
Radyong Van der Waals	153 pm
Mga linyang espektral ng beryllium
Ibang katangian
Likas na paglitaw	primordiyal
Kayarian ng krystal	​hexagonal close-packed (hcp)
Bilis ng tunog manipis na bara	12870[4] m/s (sa r.t.)
Termal na pagpapalawak	11.3 µm/(m⋅K) (at 25 °C)
Termal na konduktibidad	200 W/(m⋅K)
Elektrikal na resistibidad	36 n Ω⋅m (at 20 °C)
Magnetikong pagsasaayos	diamagnetic
Modulo ni Young	287 GPa
Modulo ng tigas	132 GPa
Bultong modulo	130 GPa
Rasyo ni Poisson	0.032
Eskala ni Mohs sa katigasan	5.5
Subok sa katigasan ni Vickers	1670 MPa
Subok sa katigasan ni Brinell	600 MPa
Bilang ng CAS	7440-41-7
Kasaysayan
Pagkakatuklas	Louis Nicolas Vauquelin (1797)
Unang pagbubukod	Friedrich Wöhler & Antoine Bussy (1828)
Pangunahing isotopo ng beryllium
Iso­topo Abudansya Half-life (t1/2) Paraan ng pagkabulok Produkto 7Be trace 53.12 d ε 0.862 7Li γ 0.477 - 9Be 100% Ang 9Be ay tumatagal sa may 5 neutron 10Be trace 1.36×106 y β− 0.556 10B
Kategorya: Beryllium tingnan usapan baguhin

Isang elemento at metal na may katibayan sa init, korosyon, at kalawang. Natuklasan ito ni Louis Nicolas Vauquelin noong 1798. Ginagamit ang elementong ito para sa paggawa ng mga balangkas ng mga eruplano at ng mga sasakyang pangkalawakan, sa bila ng mga replektor sa nga reaktor na nukleyar. Kapag inihalo sa tanso, ginagamit ito bilang kontaktong elektrikal at ispring o muwelye. Kabilang sa mga katangian nito ang pagkakaroon ng atomikong bilang na 4, atomikong timbang na 9.0122, punto ng pagkatunaw na 1,278 °C, punto ng pagkulong 2,970 °C, espesipikong grabidad na 1.848, at balensya na 2.^[6]