Berylium


Berylium je chemiski element ze symbolom Be a rjadowej ličbu 4. Mjeno hodźi so wotwodźeć wot minerala beryl, beryliumojteho debjenkoweho kamjenja (grjek. βήρυλλος, łać. beryllus). Berylium je jako element druheje hłowneje skupiny kowy alkaliskich zemicow druheje periody periodoweho systema. Woclošěry lochkometal je jara twjerdy a krjechki a so zwjetša jako přidawk lećinow wužiwa. We wjazbje je dwuhódnotny.

Kajkosće
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
[He] 2s2
4
Be
periodowy system
Powšitkowne
mjeno, symbol, rjadowy ličbnikBerylium, Be, 4
serijakowy alkaliskich zemicow
skupina, perioda, blok2, 2, s
napohladběło-šěro metaliski
CAS-čisło7440-41-7
masowy podźěl na zemskej wobalce5 · 10−4 %
Atomarne
atomowa masa9,01218 u
atomowy radius (wuličeny)105 (112) pm
kowalentny radius90 pm
Van-der-Waals-Radius- pm
elektronowa konfiguracija[He] 2s2
elektrony na energijowym niwowje2, 2
wustupne dźěło5,0 eV
1. ionizowanska energija899,5 kJ/mol
2. ionizowanska energija1757,1 kJ/mol
Fyzikaliske
agregatny stawkruty
kristalowa strukturaheksagonalna
hustosć1,848 g/cm3
twjerdosć po Mohs5,5
magnetizmdiamagnetiski
škrějny dypk1551,15 K (1278 °C)
warjenski dypk2750 K (2476,85 °C)
molarny wolumen4,85 · 10−6 m3/mol
wuparna ćopłota292,40 kJ/mol
škrějna ćopłota12,20 kJ/mol
parowy ćišć4180 Pa
zwukowa spěšnosć13000 m/s
specifiska ćopłotna kapacita1825 J/(kg · K)
elektriska wodźiwosć31,3 · 106 S/m
ćopłotna wodźiwosć201 W/(m · K)
Chemiske
oksydaciske stawy2
oksidy (baziskosć)BeO (amphoter)
normalny potencial−1,85 V (Be2+ + 2e → Be)
elektronowa negatiwnosć1,57 (Pauling-Skala)
izotopy
izotopNHt1/2ZMZE MeVZP
7Be

w małym kusku

53,12 d ε 0,862 7Li
8Be

{syn.}

6,722 · 10−17 s 2 α 0,092 -
9Be

100 %

stabilny
10Be

w małym kusku

1,51 · 106a β- 0,556 10B
11Be

{syn.}

13,81 s β- 11,506 11B
Njestrašnostne pokazy
Markěrowanje jako strašna maćizna
Jara jědojty
T+
Jara jědojty
R- a S-sadyR: Předłoha:R-sady
S: Předłoha:S-sady
Po móžnosći a jeli je zwučeny, so SI-jednoty wužiwaja.
Jeli nic druhe zapisowany, płaća mjenowane daty při standardnych wuměnjenjach.
Z Wikipedije, swobodneje encyklopedije