Berilyum

Kimyasal element

Berilyum (Be)

HPeriyodik tabloHe
LiBeBCNOFNe
NaMgAlSiPSClAr
KCaScTiVCrMnFeCoNiCuZnGaGeAsSeBrKr
RbSrYZrNbMoTcRuRhPdAgCdInSnSbTeIXe
CsBa HfTaWReOsIrPtAuHgTlPbBiPoAtRn
FrRa RfDbSgBhHsMtDsRgCnNhFlMcLvTsOg 
 LaCePrNdPmSmEuGdTbDyHoErTmYbLu
 AcThPaUNpPuAmCmBkCfEsFmMdNoLr 


Temel özellikleri
Atom numarası4
Element serisiAlkalinler
Grup, periyot, blok2, 2, s
GörünüşBeyaz-boz metalik
Berilyum
Kütle numarası9.012182(3) g/mol
Elektron dizilimi1s2 2s2
Enerji seviyesi başına
Elektronlar
2, 2
CAS kayıt numarası{{{CAS_kayıt_numarası}}}
Fiziksel Özellikleri
Maddenin hâlikatı
Yoğunluk1.85 g/cm³
Sıvı hâldeki yoğunluğu1.690 g/cm³
Ergime noktası1560 °K
1287 °C
Kaynama noktası2742 °K
2469 °C
Ergime ısısı7.895 kJ/mol
Buharlaşma ısısı297 kJ/mol
Isı kapasitesi16.443 J/(mol·K)
Atom özellikleri
Kristal yapısıAltıgen
Yükseltgenme seviyeleri2
Elektronegatifliği1.57 Pauling ölçeği
İyonlaşma enerjisi899.5 kJ/mol
Atom yarıçapı105 pm
Atom yarıçapı (hes.)112 pm
Kovalent yarıçapı90 pm
Van der Waals yarıçapı? pm
Diğer özellikleri
Elektrik direnci35.6 nΩ·m (20°C'de)
Isıl iletkenlik200 W/(m·K)
Isıl genleşme11.3 µm/(m·K) (25°C'de)
Ses hızı12870 m/s (20 °C'de)
Mohs sertliği5.5
Vickers sertliği1670 MPa
Brinell sertliği600 MPa

Berilyum, periyodik tablonun II-A grubunda yer alan toprak alkali grubundan element. Berilyum ender elementlerdendir. Yerkabuğunda ancak %0,0006 oranında bulunur. Zengin yatakları bulunmadığından, berilden elde edilir. Fransız kimyacı Louis Nicolas Vauquelin tarafından 1798'de oksit halinde bulunmuş, 1828'de, birbirlerinden bağımsız olarak, Friedrich Wöhler ve Antoine Bussy tarafından elde edilmiştir.

Berilyum

Alüminyumdan daha hafif, ama daha sert, erime noktası da yüksek bir element olan berilyum, metalurjide kullanılır. Ama alüminyumdan 200 kat pahalıya mal olması nedeniyle, kullanımı bilgisayar parçaları ve jiroskop yapımı, uzay teknolojisi gibi birkaç özel alanla sınırlıdır.

Alaşımları

En önemli berilyum alaşımı berilyumlu bakırdır. Berilyum oksitin bakırla eritilmesi ve indirgeyici kullanılır.

Bileşikleri

Bileşikleri genellikle renksizdir. Çözelti, kuru toz ya da buhar halinde çözünür, bileşikleri ise zehirlidir.

İzotoplar

Berilyumun doğada bulunan tek kararlı izotopu berilyum-9'dur. Yarı ömrü 3.000.000 yıl olan berilyum-10 ve 10−15 saniyeden daha kısa sürede kendiliğinden iki alfa parçacığına bölünen berilyum-8 gibi yapay izotopları da üretilmiştir.

Dış bağlantılar