Gabi ng Pangangaluluwa

Ang Gabi ng Pangangaluluwa^[7] o mas kilala bilang Halloween^[8] ay pistang ipinagdiriwang sa maraming bansa tuwing Oktubre 31, ang bisperas ng Undas. Sinisimulan nito ang pangingilin ng Allhallowtide,^[9] ang panahon sa taong liturhikal nakalaan sa pag-aalala ng patay, kabilang ang mga santo, martir, at lahat ng yumao.^[10][11]

Gabi ng Pangangaluluwa
Pag-uukit ng jack-o'-lantern, isang karaniwang tradisyon sa Halloween
Ibang tawag	Halloween Hallowe'en All Hallowe'en All Hallows' Eve[1] All Saints' Eve[2]
Ipinagdiriwang ng	Mga Kanluraning Kristiyano at maraming di-Kristiyano sa mundo[3]
Uri	Kristiyano
Kahalagahan	Unang araw ng Allhallowtide
Mga pagdiriwang	Trick-or-treat, costume parties, paggawa ng mga jack-o'-lantern, pagsisindi ng siga, paghuhula, apple bobbing, pagdadalaw sa mga pinagmumultuhang lugar.
Mga pamimitagan	Pagsamba sa simbahan,[4] pagdarasal,[5] pag-aayuno,[3] at bihilya[6]
Petsa	Oktubre 31
Kaugnay sa	Undas

Ayon sa isang teorya, naimpluwensiyahan ang mga kaugalian sa Halloween ng mga kapistahan sa pag-aani ng mga Selta, lalo na ang Samhain, isang kapistahang Gaeliko, na pinaniniwalaang nag-uugat sa paganismo.^{[12][13][14][15]} Humihigit pa ang ilan at nagmumungkahi na maaaring naisakristiyano ang Samhain bilang Undas, pati na rin ang bisperas nito, ng sinaunang Simbahan.^[16] Pinaniniwalaan ng mga ibang akademiko na nagsimula ang Halloween bilang kapistahang Kristiyano lamang, na siyang bihilya ng Undas.^{[17][18][19][20]} Ipinagdiriwang sa Irlanda at Eskosya ng daan-daang taon, nagdala ang mga dayuhang Irlandes at Eskoses ng maraming kaugalian ng Halloween sa Hilagang Amerika sa ika-19 na siglo,^[21][22] at sa pamamagitan ng impluwensiya ng Amerika, kumalat ang Halloween sa mga ibang bansa sa dulong bahagi ng ika-20 at unang bahagi ng ika-21 siglo.^[23][24]