Aşkenaz Yahudileri

Aşkenaz/Aşkenazi Yahudileri (/ˌæʃ-, ɑːʃkəˈnɑːzi/ ASH--,_-AHSH-kə-NAH),^[6] İbranice: יְהוּדֵי אַשְׁכְּנַז‎)^[6] veya İbranice -im ekinden gelen Aşkenazim,^[a] Yahudi-Roma savaşlarından sonra galip gelen Roma tarafından, Anadolu ve İberya üzerinden Avrupa'ya sürgün edilen İbrani kökenli Kenanlı Yahudilerdir.

Aşkenazi Yahudileri

יְהוּדֵי אַשְׁכְּנַז (Y'hudey Ashkenazy)
Toplam nüfus
10[1]–11,2 milyon[2]
Önemli nüfusa sahip bölgeler
İsrail     2.800.000–3.000.000[1][3]
Birleşik Devletler	5.000.000–6.000.000[4]
Rusya	194.000–500.000
Arjantin	300.000
Birleşik Krallık	260.000
Kanada	240.000
Fransa	200.000
Almanya	200.000
Ukrayna	150.000
Diller
Çoğunluk İbranice, İngilizce ve Yidiş[5] Azınlık Rusça, Lehçe, Fransızca ve Almanca

Kısaca Aşkenaziler, Yeni Çağ'la beraber Kutsal Roma İmparatorluğu'na kadar gelen bin yıllık etnik Yahudilerin Orta ve Doğu Avrupa koludur.^[8]Aşkenazi Yahudilerinin diaspora dili Yidiştir. Yüzyıllar sonra İbranice, İsrail'de resmî bir dil olarak yeniden canlanana kadar sadece kutsal bir dil olarak kullanıldı. Aşkenaziler, Avrupa'daki zamanları boyunca Avrupa’nın ticaretine, felsefesine, edebiyatına, sanatına, müziğine ve bilimine birçok önemli katkıda bulunmuşlardır.^[9][10]

“Aşkenazi" terimi, Batı Almanya ve Kuzey Fransa'da Orta Çağ'da Ren nehri boyunca yerleşim yerleri kuran Yahudi yerleşimcilerini ifade eder. Orada olduklarında Kudüs, Kutsal Topraklar ve Akdeniz'den gelen gelenekleri yeni ortamlarına da uyarladılar.

Geç Orta Çağ'da dini zulüm, anti-semitizm ve ayrımcılık nedeniyle Aşkenazi nüfusunun çoğunluğu sürekli olarak Doğu Avrupa’ya doğru kaymıştır, Kutsal Roma İmparatorluğu'ndan, bugünkü Belarus'un bazı bölümlerini içeren Polonya–Litvanya Topluluğu'nun daha sonraki bölgelerine taşınmıştır. Estonya, Letonya, Litvanya, Moldova, Polonya, Rusya, Slovakya ve Ukrayna’da birçok Aşkenazi diaspora kasabaları bulunmuştur. Ancak günümüzde birçok Aşkenazi İsrail’e, ABD’ye, Birleşik Krallığa ve Fransa’ya göçmüştür.^[11][12]