Airbus

Avrupa merkezli, çok uluslu havacılık şirketi

Airbus SE, Avrupa merkezli çok uluslu bir havacılık şirketidir. 2019 itibarıyla Airbus, dünyanın en büyük uçak üreticisi ve en çok uçak siparişi alan şirketidir.[2] Kurumsal merkezi Hollanda'da bulunan şirketin hisseleri Fransa, Almanya ve İspanya'da işlem görür. Airbus, tasarladığı ve ürettiği sivil ve askeri uçakların dünya genelinde satışını yapar. Uçaklar hem Avrupa Birliği içinde hem de diğer ülkelerde üretilir. Şirketin üç ana bölümü vardır: ticari uçaklar, savunma ve uzay, helikopterler.

Airbus SE
TipKuruluş
EndüstriHavacılık
Kuruluş18 Aralık 1970
Kurucu
Genel merkezi
Önemli kişilerThomas Enders, CEO
Harald Wilhelm, CFO
John Leahy (airline executive)
ÜrünTicari Havayolları (list)
Gelirartış €33.10 milyar (FY 2011)[1]
Net gelirartış €1.597 milyar (FY 2008)
Çalışan sayısı131.349 (2020)
Web sitesiwww.airbus.com
Hamburgdaki fabrikası
A 330-200 Air Seychelles 2013

Şirketin sivil havacılık bölümünün merkezi Fransa'nın Toulouse şehrindedir. Üretim tesislerinin çoğu Avrupa Birliği'nde (Fransa, Almanya, İspanya) bulunmakla birlikte Çin, İngiltere ve ABD'de de tesisleri vardır. Son montaj işlemleri Fransa'nın Toulouse, Almanya'nın Hamburg, İspanya'nın Sevilla, Çin'in Tianjin ve ABD'nin Mobile, Alabama şehirlerinde yapılır.[3] Şirket, dünyanın ilk ticari dijital fly-by-wire uçağı olan Airbus A320'nin[4][5] ve dünyanın en büyük yolcu uçağı olan A380'in üretimini ve satışını yapar. Şirketin 12.000. uçağı olan bir A220, 20 Mayıs 2019'da Delta Air Lines'a teslim edilmiştir.[6] Ekim 2016 itibarıyla dünya genelindeki Airbus uçakları 110 milyondan fazla uçuş yapmış, 215 milyar kilometre yol kat etmiş ve 12 milyar yolcu taşımıştır.[7] 2019 itibarıyla Airbus dünyanın en büyük uçak üreticisidir ve en fazla uçak siparişi alarak rakibi Boeing'i geride bırakmıştır.[8]

Airbus, Hollanda'nın Leiden şehrinde kayıtlı bir şirket olmakla birlikte Toulouse'daki genel merkezden yönetilir.[9] Hisseleri Fransa, Almanya ve İspanya'da işlem görmektedir. Şirket CEO Guillaume Faury tarafından yönetilmektedir ve Euro Stoxx 50 borsa endeksinin bir bileşenidir.

A320 modeli denilen ve A318, A319, A320 ve A321 modellerini kapsayan seri Almanya'nın Hamburg kentinde montajlanırken diğer modeller Fransa'da montajlanmaktadır. Her seride ayrı dağılım göstermekle birlikte genelde:

  • Gövdeden Almanya,
  • Elektronik aksamından ve iniş takımlarından Fransa,
  • Kanatlardan Birleşik Krallık,
  • Kanat Parçalarından, uçuş yüzeylerinden Hollanda ve
  • Kapı gibi aksamlarından ise İspanya sorumludur.

İlk üretilen model A300'tür, daha sonra bunu sırasıyla A310, A320, A330, A340 ve en son A380 izlemiştir. Ayrıca A350 XWB modeli de tasarlanmış ve hizmete sunulmuştur.

Tarihçe

Bugünkü Airbus SE, 1970 yılında Airbus Industrie GIE konsorsiyumunun oluşumuna kadar uzanan, Avrupa havacılık endüstrisindeki uluslararası konsolidasyonun ürünüdür. 2000 yılında, Avrupa Havacılık Savunma ve Uzay Şirketi (EADS) NV kuruldu. EADS, güvenlik ve uzay faaliyetleriyle ilgili diğer yan kuruluşlara ek olarak, 1992'de kurulan önceden var olan Eurocopter SA'nın %100'üne ve Airbus Industrie GIE'nin %80'ine sahipti. 2001 yılında, Airbus Industrie GIE, basitleştirilmiş bir anonim şirket olan Airbus SAS olarak yeniden düzenlendi. 2006'da EADS, BAE Systems'in Airbus'ın kalan %20'sini satın aldı.[10] EADS NV, sırasıyla 2014 ve 2015'te Airbus Group NV ve SE olarak yeniden adlandırıldı. Airbus Group SE bünyesindeki Airbus SAS bölümünün hakimiyeti nedeniyle, bu ana ve yan şirketler, ana şirketin adı korunarak Ocak 2017'de birleştirildi. Şirkete şimdiki adı Nisan 2017'de verildi.[11]

Şirket değişim çizelgesi

Şablon:Navbar-header
18 Aralık 19701 Ocak 199210 Temmuz 200018 Eylül 2000Ocak 20011 Aralık 20061 Nisan 200917 Eylül 201017 Ocak 201427 Mayıs 20151 Ocak 201712 Nisan 2017
  Avrupa Havacılık Savunma ve Uzay Şirketi NVAirbus Group NVAirbus Group SEAirbus SE  
Airbus Industrie GIEAirbus SAS 
 Airbus Askeri SASAirbus Savunma ve Uzay SAS  
  EADS Savunma ve GüvenlikCassidian SAS
  Astrium SASEADS Astrium SAS
 Eurocopter SAEurocopter SASAirbus Helicopters SAS  
        
            
Dünyanın en büyük yolcu uçağı Airbus A380

Uçak model tabelası

Uçakların listesi ve detayları[12]
ModelUçak tipiSiparişTeslimatHalen hizmetteİlk teslimÜretim sonu
Airbus A220sivil yolcu668193193Temmuz 2016-
Airbus A300sivil yolcu561561413Mayıs 1974Temmuz 2007
Airbus A300F4-600Rsivil kargo140135bilgi yok1990 lı yıllarTemmuz 2007
Airbus A300-600ST Belugasivil özel nakliyat555Ocak 1996-
Airbus A310sivil yolcu260255220Aralık 1985Temmuz 2007
Airbus A310-300 MRT/MRTTaskeri çok amaçlı7771990 lı yıllar-
Airbus A318sivil yolcu965858Ekim 2003-
Airbus A319sivil yolcu1.6031.0781.077Nisan 1996-
Airbus A320sivil yolcu3.7451.9171.884Mart 1988-
Airbus A321sivil yolcu717451450Ocak 1994-
Airbus A330sivil yolcu722481478Aralık 1993-
Airbus A330Fsivil özel nakliyat6400en erken 2010
Airbus A330-200 FSTAyakıt ikmal (tanker)21--Tasarım Safhası-
Airbus A340sivil yolcu393346343Ocak 1993-
Airbus A350sivil yolcu228002013 itibaren-
Airbus A380sivil yolcu1925252Ekim 2007-
Airbus A380Fsivil kargo0002009
Airbus A400Maskeri nakliyat192002009-
Toplam7.9444.8024.591
(tarih:30 Haziran 2007)

2005 başında deneme uçuşlarına başlayan A380 modeli, şu ana kadar üretilmiş en büyük yolcu uçağı unvanını kazanmıştır. 2011 cirosu 33.1 milyar Avro olan şirketin, toplam 63.000 çalışanı vardır.

Satışlar

Siparişler

200620052004200320022001200019991998199719961995199419931992199119901989
Airbus791105536628430037552047655646032610612538136101404421

Teslimatlar

200620052004200320022001200019991998199719961995199419931992199119901989
Airbus43437832030530332531129422918212612412313815716395105

Ayrıca bakınız

Notlar

Dış bağlantılar