Huaxia
Huaxia (Basitleştirilmiş Çince: 华夏; Geleneksel Çince: 華夏; pinyin: Huáxià), Çin ulusu ve medeniyetini temsil eden tarihsel bir kavram. Konfederasyon dönemindeki (yani Çin Hanedanı öncesi) çeşitli Han Çinli halklarının paylaştıkları ortak kültürel soya dair öz farkındalıktan ortaya çıkmıştır.
Etimoloji
Kadim Zuo zhuan metnine göre, xia (夏), Çin'deki törensel görgü anlayışındaki "görkemi" simgelerken hua (華) Çinlilerin giydikleri kıyafetlerin "güzelliğine" bir atıftır.[a]
Tarihçe
Kökenleri
Huaxia, Sarı Nehir kıyılarında yaşayan tarihî bir aşiret konfederasyonu idi. Bu insanlar, Çin'de sonradan ortaya çıkmış Han etnik grubunun atalarıdır.[3][4] Savaşan Devletler Çağı (MÖ 475–221) boyunca, Huaxia kimliğine dair bir öz farkındalık gelişti ve pekiştirilmiş hâle geldi.[4] Özgün olarak, Huaxia terimi, "barbar" olarak algılanan halklardan bir ayrım etmek üzere Çin toplumunun medeniliğini vurgulamak için kullanılırdı.[5]
Çağdaş kullanımı
Hua ile xia karakterleri hâlen bir arada kullanılsa da, Çinlilerin arasında bir öz atama olarak birbirinden ayrı şekilde de kullanılırlar.
Hem Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) hem de Çin Cumhuriyeti (ÇC) devletlerinin resmî Çince isimlerinde hua terimi, Zhongguo ismi (中國, 中国, "Orta Krallık" veya "Merkez Krallık" şeklinde çevrilebilir) ile değiştirilebilir bir şekilde kullanılan Zhonghua (中華, 中华) isminde yer alır.[6] ÇHC'nin resmî Çince ismi Zhonghua Renmin Gongheguo (中华人民共和国), ÇC'ninki ise Zhonghua Minguo (中華民國). Zhongguo terimi sırf devlete atfen kullanımına sınırlı kalırken Zhonghua terimi esasen kültür ile ilgilidir.[7] Zhonghua, çok etnisiteli bir ulusal kimlik olarak geçen milliyetçi Zhōnghuá Mínzú kavramının isminde de yer alır.
Çinlilere atfen kullanılan Huaren (華人) terimi, Huaxia ile ren (人, insan) kelimelerinin kısaltmasıdır.[8] Çin'in tüm vatandaşlarına atfen kullanılan Zhongguoren (中國人) teriminden farklı olarak, Huaren terimi genel olarak yalnızca etnik Çinlilere atfen kullanılır.[7] Zhongguoren bazen etnik Çinlilere atfen de kullanılsa da, bu, kendi kimliklerini Çin Halk Cumhuriyeti'yle özdeşleştirmemeyi tercih eden bazı etnik Çinli kesimler (ör. Tayvanlılar) tarafından reddedilir.[7] Nitekim Singapur ve Malezya gibi ülkelerdeki denizaşırı Çinli topluluklara ait insanlar, Çin vatandaşları olmadıkları için daha çok Huaren veya Huaqiao (denizaşırı Çinli) olarak bilinirler.[9][10]
Ayrıca bakınız
- Yan Huang Zisun, yani "Yan ile Huang'ın torunları"
- Zhonghua minzu ("Çin ulusu" kavramı)
- Zhongyuan (Huaxia ile özdeşleştirilmiş merkezî bölgeler)