Kalecik
Kalecik, İç Anadolu Bölgesi'nde Ankara'ya bağlı bir ilçedir.
| Kalecik | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Ankara |
| Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Uhut Emre Koyuncu[1] |
| • Belediye başkanı | Satılmış Karakoç (CHP)[2] |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 1341 km² |
| Rakım | 750 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 13,450 |
| • Kır | - |
| • Şehir | 12.941 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 06870 |
| İl alan kodu | 0312 |
| İl plaka kodu | 06 |
Resmî site Kaymakamlık | |
Tarihçe
Kalecik ve çevresi, tarihi MÖ 4000 yıllarına kadar uzanan, çok eski bir yerleşim bölgesidir. MÖ 4000 yıllarında Hititler'in bu bölgede yaşadığına dair bazı kalıntılar bulunmuştur. Daha sonraları bölge,Büyük İskender'in ve ardından Doğu Roma İmparatorluğu'nun hakimiyetine girmiştir. 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi ile Türklerin Anadolu’ya gelişinden sonra 1075 yılında Kalecik Kalesi, Selçuklu Türkleri tarafından zaptedilmiş ve onların hakimiyetine geçmiştir. Selçuklu Devletinin yıkılmasından sonra yörede beylikler döneminde Candaroğulları'nın hüküm sürdüğü anlaşılmaktadır. Yıldırım Bayezid zamanında Ankara ile birlikte Kalecik Kalesi de Osmanlılar tarafından zaptedilmiştir. Timur’un çekilmesinden sonra tekrar Candaroğulları yörede yeniden kısa bir hakimiyet kurmuşlar, sonra tekrar Osmanlıların hakimiyetine geçmiştir. Kalecik, Osmanlı döneminde uzun yıllar Çankırı sancağına bağlı bir kaza olmuştur.
Anadolu Tarihi Coğrafyası üzerinde araştırmaları bulunan W.Ramsay Kalecik'in çevresinde Acıtorızıacum isimli bir kentten söz etmiştir. Ayrıca araştırmalarında W.Ramsay, Kalecik'i Eçelriga olarak tanımlamıştır.
Ayrıca yakın tarihimizde Türk Kurtuluş Savaşında nokta hizmeti vermek, Kuvâ-yi Milliye güçlerine lojistik destek sağlamak bakımından hizmet etmiştir.
1925 yılında Mustafa Kemal Atatürk Kastamonu yolculuğu sırasında bölgeyi ziyaret etmiştir.
Coğrafya
İlçe, Ankara ilinin kuzeydoğusunda yer alır. İlçenin doğusunda Sulakyurt, güneyinde Kırıkkale ve Elmadağ, batısında Çubuk, kuzeyinde de Çankırı (Şabanözü) bulunmaktadır.
İlçenin batı ve güneydeki dağlık ve engebeli kesimler ile güney-kuzey doğrultusunda Kızılırmak Vadisinden oluşmaktadır. Batısını Karbasan Dağı, güneyini de İdris Dağı yer almaktadır. Doğuda Kızılırmak'ın kıyısında ise ova düzlükleri bulunur.
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1927[5] | 38.719 | 3.921 | 34.798 |
| 1935[6] | 38.867 | 3.520 | 35.347 |
| 1940[7] | 40.456 | 3.780 | 36.676 |
| 1945[8] | 33.661 | 4.109 | 29.552 |
| 1950[9] | 37.941 | 4.093 | 33.848 |
| 1955[10] | 39.707 | 4.054 | 35.653 |
| 1960[11][a] | 27.702 | 4.112 | 23.590 |
| 1965[12] | 28.665 | 4.022 | 24.643 |
| 1970[13] | 29.784 | 5.804 | 23.980 |
| 1975[14] | 27.871 | 4.707 | 23.164 |
| 1980[15] | 28.446 | 5.035 | 23.411 |
| 1985[16] | 27.349 | 5.540 | 21.809 |
| 1990[17] | 25.043 | 10.051 | 14.992 |
| 2000[18] | 24.738 | 11.965 | 12.773 |
| 2007[19] | 17.007 | 11.767 | 5.240 |
| 2008[20] | 16.071 | 10.318 | 5.753 |
| 2009[21] | 15.142 | 9.809 | 5.333 |
| 2010[22] | 14.517 | 9.450 | 5.067 |
| 2011[23] | 13.969 | 8.959 | 5.010 |
| 2012[24] | 13.648 | 8.730 | 4.918 |
| 2013[25] | 13.678 | 13.678 | veri yok |
| 2014[26] | 13.604 | 13.604 | veri yok |
| 2015[27] | 13.388 | 13.388 | veri yok |
| 2016[27] | 13.251 | 13.251 | veri yok |
| 2017[27] | 12.897 | 12.897 | veri yok |
| 2018[27] | 13.450 | 13.450 | veri yok |
| 2019[27] | 13.234 | 13.234 | veri yok |
| 2020[27] | 12.941 | 12.941 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Mahalleler
Kalecik'in 57 mahallesinin 6'sı merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 6.452 kişi (%49,7) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 46,7 km uzaklıktaki Şemsettin'dir. İlçede nüfusu en fazla olan, 2.682 kişi ile Halitcevriaslangil mahallesidir. Kalecik'in nüfusu 2017 yılında % 2,67 azalmıştır.**
| Kalecik ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu | |||||||
| Sıra | Mahalle | Km* | Rakım | Nüfus | |||
| 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | ||||
| 1 | Ahikemalşenyurt Mah. | 1.274 | 1.181 | ||||
| 2 | Ahiler Yenice Mah. | 0,5 | 158 | 136 | |||
| 3 | Cuma Saray Mah. | 0,5 | 729 | 676 | |||
| 4 | Çanşa Kale Mah. | 1,4 | 1.380 | 1.334 | |||
| 5 | Halilağa Tabakhane Mah. | 0,8 | 160 | 149 | |||
| 6 | Halitcevriaslangil Mah. | 0,3 | 2.692 | 2.682 | |||
| 53 | Yenidoğan Yeşilyurt Mah. | 3,4 | 311 | 294 | |||
| Kalecik (merkez) | 730 | 6.704 | 6.452 | ||||
| 7 | Afşar Mah. | 26,4 | 845 | 87 | 81 | ||
| 8 | Akcataş Mah. | 21,0 | 1.240 | 85 | 79 | ||
| 9 | Akkaynak Mah. | 9,5 | 991 | 132 | 134 | ||
| 10 | Akkuzulu Mah. | 25,5 | 625 | 106 | 104 | ||
| 11 | Aktepe Mah. | 16,8 | 885 | 52 | 65 | ||
| 12 | Alibeyli Mah. | 21,0 | 635 | 180 | 172 | ||
| 13 | Altıntaş Mah. | 27,2 | 950 | 101 | 101 | ||
| 14 | Arkbürk Mah. | 6,3 | 1.042 | 85 | 91 | ||
| 15 | Beykavağı Mah. | 36,1 | 785 | 116 | 107 | ||
| 16 | Buğra Mah. | 27,6 | 622 | 132 | 135 | ||
| 17 | Çandır Mah. | 20,1 | 968 | 273 | 281 | ||
| 18 | Çaykaya Mah. | 24,3 | 965 | 182 | 170 | ||
| 19 | Çiftlikköy Mah. | 12,3 | 1.171 | 180 | 182 | ||
| 20 | Dağdemir Mah. | 24,9 | 875 | 76 | 77 | ||
| 21 | Değirmenkaya Mah. | 25,2 | 1.004 | 233 | 223 | ||
| 22 | Demirtaş Mah. | 38,0 | 830 | 139 | 146 | ||
| 23 | Elmapınar Mah. | 34,0 | 911 | 78 | 70 | ||
| 24 | Eskiköy Mah. | 21,8 | 1.205 | 256 | 257 | ||
| 25 | Eşmedere Mah. | 36,5 | 905 | 54 | 47 | ||
| 26 | Gökçeören Mah. | 20,9 | 760 | 102 | 98 | ||
| 27 | Gökdere Mah. | 8,4 | 840 | 262 | 252 | ||
| 28 | Gölköy Mah. | 7,2 | 1.156 | 239 | 234 | ||
| 29 | Gümüşpınar Mah. | 5,1 | 720 | 117 | 107 | ||
| 30 | Hacıköy Mah. | 14,2 | 920 | 245 | 247 | ||
| 31 | Hançılı Mah. | 35,8 | 945 | 42 | 45 | ||
| 32 | Hasayaz Mah. | 23,8 | 983 | 163 | 163 | ||
| 33 | Karahöyük Mah. | 17,7 | 1.040 | 274 | 265 | ||
| 34 | Karalar Mah. | 19,1 | 840 | 46 | 57 | ||
| 35 | Karatepe Mah. | 33,1 | 760 | 32 | 25 | ||
| 36 | Karkın Mah. | 31,7 | 835 | 55 | 58 | ||
| 37 | Keklicek Mah. | 12,9 | 1.025 | 34 | 41 | ||
| 38 | Kılçak Mah. | 20,7 | 1.065 | 183 | 178 | ||
| 39 | Kınık Mah. | 41,4 | 835 | 194 | 195 | ||
| 40 | Kızılkaya Mah. | 8,1 | 970 | 70 | 72 | ||
| 41 | Koyunbaba Mah. | 32,3 | 905 | 136 | 134 | ||
| 42 | Kuyucak Mah. | 29,0 | 1.080 | 45 | 52 | ||
| 43 | Mahmutlar Mah. | 36,9 | 765 | 202 | 193 | ||
| 44 | Samanlık Mah. | 28,4 | 755 | 460 | 456 | ||
| 45 | Satılar Mah. | 38,5 | 730 | 197 | 193 | ||
| 46 | Şemsettin Mah. | 46,7 | 820 | 42 | 43 | ||
| 47 | Şeyhmahmut Mah. | 9,8 | 1.127 | 18 | 17 | ||
| 48 | Tavşancık Mah. | 32,7 | 1.068 | 79 | 76 | ||
| 49 | Tilki Mah. | 17,6 | 744 | 34 | 32 | ||
| 50 | Uyurca Mah. | 36,0 | 670 | 48 | 48 | ||
| 51 | Yalımköy Mah. | 17,7 | 885 | 41 | 38 | ||
| 52 | Yeniçöte Mah. | 25,5 | 1.343 | 235 | 224 | ||
| 54 | Yeşilöz Mah. | 26,2 | 950 | 65 | 60 | ||
| 55 | Yılanlı Mah. | 24,0 | 1.156 | 155 | 145 | ||
| 56 | Yurtyenice Mah. | 30,8 | 765 | 122 | 114 | ||
| 57 | Yüzbey Mah. | 31,8 | 785 | 63 | 61 | ||
| Kalecik (kırsal) | 6.484 | 6.384 | |||||
| Kalecik (ilçe) | 13.188 | 12.836 | |||||
* Km, kaymakamlığa olan uzaklıktır.
** TUİK 01 Şubat 2018 verileri
Yönetim
Belediye başkanları
| Yıl | Ad | Parti |
|---|---|---|
| 1984 | Halit Cevri Aslangil | SODEP |
| 1989 | Ömer Çetinkaya | ANAP |
| 1994 | ||
| 1999 | DYP | |
| 2004 | Orhan Benli | AK Parti |
| 2009 | Nevzat Şahin | CHP |
| 2014 | Filiz Ulusoy | AK Parti |
| 2019 | Duhan Kalkan | |
| 2024 | Satılmış Karakoç | CHP |
Ekonomi
İlçenin ekonomisi tarıma dayalıdır. Hayvancılık ikinci plandadır.
- Bağcılık
- Şekerpancarı
- Buğday
- Arpa
- Elma
- Armut yetiştirilir
- Kayısı
- Ekmek Ayvası
- Kiraz
- Un
- Kalecik açık ceza infaz kurumları ürünleri
- Üzüm
- Şarab
İlçe topraklarında bentonit ve mermer yatakları ve krom cevheri bulunmaktadır.
Tarihi eserler
İlçe merkezinde hakim bir tepede bulunan Kalecik Kalesi Romalılardan kalma olup, Osmanlılar zamanında onarım görmüştür. Kalecik Osmanlılar döneminde oldukça gelişmiş bir kasaba olarak bilinmektedir. Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde adı zikredilen yerlerden birisidir. O tarihlerde Ahilik yörede yaygınlık kazanmıştır; tabakçılık, bakırcılık ve kumaş dokumacılığı dönemin gelişmiş el sanatlarındandır.
Hasbey, Hamdi, Saray, Tabakhane camileri ile Kazancı Baba Türbesi ve Kızılırmak üzerindeki Develioğlu Köprüsü belli başlı tarihi eserleridir.