Исмаил I
Исмаил I, тулы исеме Абу л-Музаффар Исмаил бин Хейдар әл-Сафави шулай ук Исмаил Бахадур Шах яки Исмаил Сафави шулай ук Исмаил Хатай (17 июль, 1487—23 май, 1524; әзери. Şah İsmayıl Səfəvi, شاه اسماعیل, фар. شاه اسماعیل) — Иранның Шахиншасы[5], бөек командир һәм шагыйрь, Сафавилар династиясенә нигез салучы. 1500-нче елда, Кызылбаш ярдәме белән, ул Азәрбайҗанны яулап ала башлады. 1501—нче елда Баку, Шемаха һәм Тәбризне яулап алганнан соң, ул Азәрбайҗанның Шахиншах традицион титулын[6], 1502-нче елда — бөтен Иранның Шах титулын кабул итә. Исмаил I вакытында Сафави дәүләте территориясе иң зур күләмгә җитте. Азәрбайҗан әдәбияты классикасы.
| Исмаил I | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | әзери. Şah İsmayıl Səfəvi фар. شاه اسماعیل صفوی |
| Туган | 17 июль 1487[1][2][3][…] Әрдәбил, Иран[4] |
| Үлгән | 23 май 1524[1][2][3] (36 яшь) Әрдәбил, Иран[4] |
| Күмү урыны | Әрдәбил һәм Мавзолей шейха Сефи ад-Дина[d] |
| Ватандашлыгы | Сефевидское государство[d] |
| Һөнәре | Губернатор, монарх, гаскәрбашы, шагыйрь, язучы |
| Җефет | Таджлы-ханум[d] һәм Behruzeh Khanum[d] |
| Балалар | Тахмасп I[d], Элькас Мирза[d], Сам Мирза[d], Бахрам Мирза[d], Parikhan Khanum (1506–1540)[d] һәм Мехинбану-султан[d] |
| Ата-ана |
|
| Кардәшләр | Султан-Али[d] |
| Катнашкан сугышлар/алышлар | Битва при Джабани[d], Battle of Sharur[d], Siege of Tabriz[d], Битва при Мерве[d] һәм Чалдыранская битва[d] |
Искәрмәләр
 | He was crowed Shāh of Ādharbāyjān in July 1501 at Tabriz |  |
Әдәбият
- Abbas Amanat. Iran: A Modern History. — New Haven & London: Yale University Press, 2017. — 992 p. — ISBN 978-0-300-11254-2.
- Adel AIIouche. The Origins and Development of the Ottoman — Safavid Conflict (906—962 / 1500—1555). — Islamkundliche Untersuchungen[de]. — Berlin: Klaus Schwarz Verlag, 1983. — 202 p. — ISBN 3-922968-31-7.
- A. Azfar Moin. The Millennial Sovereign: Sacred Kingship and Sainthood in Islam. — N. Y.: Columbia University Press, 2012. — 368 p. — ISBN 9780231504713.
- Andrew J. Newman. Safavid Iran. Rebirth of a Persia. — Great Great Britain, London: I.B. Tauris, 2008. — 281 p. — ISBN 978 1 84511 830 3.
- Barry Wood. The Adventures of Shāh Esmāʿil: A Seventeenth-Century Persian Popular Romance. — Leiden; Boston: Brill, 2018. — 485 p. — (Studies on Performing Arts & Literature of the Islamicate World). — ISBN 978-90-04-38353-1.
- Cambridge History of Iran. — Cambr.: Cambridge University Press, 1986. — 1138 p. — ISBN 0 521 20094 6.
- David Morgan. Medieval Persia, 1048—1797. — N. Y.: Routledge, 2016. — 198 p. — ISBN 978-1-138-88629-2.
- Edward G. Browne. A Literary History of Persia. — Cambr.: Cambridge University Press, 1959. — Vol. IV. — 530 p.
- Ghulam Sarwar. History of the Shah Ismail Safawi. — Aligarh: Muslim University, 1939. — 127 p. — ISBN 0404563228.
- Michel M. Mazzaoui. The origins of the Ṣafawids: Šīʻism, Ṣūfism, and the Ġulāt. — Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1972. — 109 p.
- Percy Sykes. A history of Persia. — L., 1915. — Vol. II. — 568 p.
- Roger Savory. History of Shah Abbas the Great. — Boulder, Colorado: Westiev Press, 1930. — Vol. I. — 544 p. — ISBN 0-89158-296-7.
- Roger Savory. Iran under the Safavids. — Cambr.: Cambridge University Press, 1980. — 288 p. — ISBN 0521224837.
- Vladimir Minorsky. Tadhkirat al-mulūk. A manual of Ṣafavid administration, circa 1137/1725. — L.: Luzac, 1943. — 348 p.
- Амир Теймури Мортеза Шахриар. «Джахангуша-и хакан» как источник по истории Ирана и Хорасана первой половины XVI в.. — Душанбе: АН Республики Таджикистан, 2016. — 169 с.
