Ісмаіл I

Ісмаіл I, поўнае імя Абу л-Музафар бін Хайдар ас-Сафаві, таксама Ісмаіл Сефеві або Ісмаіл Хатаі (17 ліпеня 1487, Ардэбіль, Азербайджан[6][заўв. 1] — 23 мая 1524, Ардэбіль (або каля Тэбрыза)[7]., Сефевідскі Іран[6]; азерб.: Şah İsmayıl Səfəvi, شاه اسماعیل, перс.: شاه اسماعیل) — шахіншах Персіі, палкаводзец і паэт, заснавальнік дынастыі Сефевідаў. У 1501 годзе захапіў Тэбрыз і прыняў тытул шаха іранскай правінцыі Азербайджан, у 1502 годзе — тытул шаха ўсяго Ірана. Пры Ісмаіле I тэрыторыя дзяржавы Сефевідаў дасягнула найбольшых памераў. Вядомыя яго газэлі, эпічная паэма «Дзесяць пісьмаў» (1506), «Кніга настаўленняў», пісаў пад псеўданімам «Хатаі». Ён аказаў уплыў на развіццё ўсёй цюркамоўнай паэзіі. Класік азербайджанскай літаратуры.

Ісмаіл I
азерб.: Şah İsmayıl Xətai, شاه اسماعیل,
перс.: شاه اسماعیل
Партрэт шаха Ісмаіла I. Невядомы мастак кола Беліні. Уфіцы, Фларэнцыя, XVI ст.
Партрэт шаха Ісмаіла I. Невядомы мастак кола Беліні. Уфіцы, Фларэнцыя, XVI ст.
Сцяг 1-ы Шахіншах
Дзяржавы Сефевідаў
Сцяг
1501 — 23 мая 1524
ПераемнікТахмасп I
Нараджэнне17 ліпеня 1487(1487-07-17)[1][2][…]
Смерць23 мая 1524(1524-05-23)[1][2][…] (36 гадоў)
Месца пахавання
РодСефевіды
Імя пры нараджэнніазерб.: İsmail ibn Heydər əs-Səfəvi
Бацькашэйх Гейдар[d]
МаціХаліма[d]
ЖонкаІсма хатун
Дзецісыны: Рустам Мірза, Тахмасп I, Сам Мірза, Алгас Мірза і Бахман Мірза
дочкі: Ханым-ханум, Пярыхан-ханум, Махінбану, Фірангіз-ханум і Шахзейнаб-ханум
Веравызнаннеіслам[5] і імамізм[d][5]
Дзейнасцьгубернатар, манарх, палкаводзец, паэт, пісьменнік
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфераіслам[4], шыіты[4], суфізм[4], ваенная справа[4], religion and politics[d][4] і духоўная лірыка[4]
Бітвы
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пахаваны ў Маўзалеі шэйха Сефі ад-Дзіна, Дар-аль-Хадзіт[8], Ардэбіль.

Заўвагі

Крыніца

  • а б Исмаил I // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  • а б в г д е ё ж з і к л Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
  • а б Encyclopædia Iranica / N. Sims-Williams, A. Ashraf, H. Borjian et al. — USA: Columbia University, 1982. — ISSN 2330-4804
  • а б Ismāʿīl I(англ.) // Энцыклапедыя Брытаніка.
  • Roger M. Savory, Ahmet T. Karamustafa. Esmail I Ṣafawi(англ.). — Encyclopædia Iranica: 1998. — Т. VIII. — С. 628-636.
  • Sheikh Safi al-din Khānegāh and Shrine Ensemble in Ardabil. Афіцыйны сайт ЮНЕСКА.
  • Літаратура

    • Антология Азербайджанской поэзии. Москва-1960.

    Спасылкі

    🔥 Top keywords: Галоўная старонкаАдмысловае:SearchУладзімір КараткевічКарлес ПучдэмонМіхась ПазнякоўАдмысловае:RecentChangesВікіпедыя:ФорумЯнка БрыльРаіса Андрэеўна БаравіковаМарыя АнтуанетаАлесь БадакЯнка СіпакоўПімен ПанчанкаДзеяслоўВіктар Анатолевіч ШніпГенадзь Пятровіч ПашкоўЯўгенія ЯнішчыцМар’ян ДуксаЮрась СвіркаУладзімір Іванавіч КарызнаАлесь РазанаўБеларусьЛюдміла РублеўскаяДзікае паляванне караля СтахаВікіпедыя:СупольнасцьМіхась БашлакоўЯкуб КоласМагіла льва (паэма)Янка КупалаБярозка (часопіс)AP$ENTІван МележІван ШамякінУННВАркадзь КуляшоўДзеепрыслоўеВасіль БыкаўРыгор БарадулінЛюдзі на балоце (раман)