Тоба (күл)
 | Бу мәкаләдә хаталар һәм/яки ялгышлыклар бар. Мәкалә эчтәлегенең татар теле грамматик нормаларына туры килүен тикшерергә кирәк. |
| |||||||||||||||
Тоба күле (индон. Danau Toba) - 2°41′04″ т. к. 98°52′32″ кч. о.HGЯO урнашкан күл һәм супер-янартау. Күл озынлыгы - 100 километр, киңлеге - 30 километр. Индонезияның Суматра утравының төньяк өлешенең уртасында урнашкан күл 2°53′ т. к. 98°31′ кч. о.HGЯO белән 2°21′ т. к. 99°06′ кч. о.HGЯO нокталары арасында сузыла. Индонезияның иң эре күле һәм дөньяның иң эре янартау күле булуы мәгълүм.[1]
Геология
Атылу
Атылу Көньяк Азияны якынча 15 см көл юрганы каплады; үзәк Һиндстандагы бер җирлегендә бүгенге көндә сакланган көл юрганы тирәнлеге 6 м[2], Малайзия кайбер урыннарында 9 м янартау көле белән капланган иде.[3] Монын өстеннән, вакыйга нәтиҗәсендә атмосферага әчелек яңгырына китергән 10 000 миллион тонна күкерт әчелеге[4] [чыганагы?] яки 6 000 миллион тонна күкерт диоксиды[5] эләгүенә китергән.
Соңгы арадагы активлык
2010 елның 26 октябрь көне Индонезияның Пагай-селатан утравының 36 км көньяк-көнбатышта 3 м бөеклектә цунами тудырган 7,7 дәрәҗәсендә җиртетрәве урын алды.
2012 елның 10 гыйнварында регионда 7,3 бөеклеге җиртетрәү урын алды.
Атылу мөмкинлеге
GRACE иярчене күрсәткәненчә, Суматра утравы тирәсендәге 2004 елгы җиртетрәве[6] Җир шарының формасын үзгәртте[7]. Якын тирәдә соңгы арада урын алган җиртетрәүләре бу колоссаль климат-үзгәртүче магма активлыгын башлата алуы мөмкин.
Кешеләрe
Флора һәм фауна
Күренеш
Галерея
Шулай ук карагыз
- Индонезия күлләре исемлеге
- Индонезия янартаулары исемлеге
Искәрмәләр
Өстәмә әдәбият
- Rampino, Michael R. and Stephen Self (1993). «Climate-volcanism feedback and the Toba eruption of 74,000 Years Ago». Quaternary Research 40 (3): 269–280. DOI:10.1006/qres.1993.1081.
- Vazquez, Jorge A. and Mary R. Reid (2004). «Probing the accumulation history of the voluminous Toba Magma». Science 305 (5686): 991–994. DOI:10.1126/science.1096994. PMID 15310899.
- Petraglia, M. et al. (2007). «Middle Paleolithic Assemblages from the Indian Subcontinent Before and After the Toba Super-Eruption». Science 317 (5834): 114–116. DOI:10.1126/science.1141564. PMID 17615356.
Сылтамалар
- Toba, Sumatra, Indonesia – Volcano.umd.edu 2006 елның 26 июнь көнендә архивланган. Accessed 11 December 2005 Калып:Dead link
- Stanley H. Ambrose, Volcanic Winter, and Differentiation of Modern Humans Accessed 11 December 2005
- Joel Achenbach, Who Knew, National Geographic 2006 елның 4 ноябрь көнендә архивланган. Accessed 11 December 2005
- George Weber, Toba Volcano 2011 елның 22 апрель көнендә архивланган.
- (Lake Toba Ecosystem Management Plan) From laketoba.org 2015 елның 16 ноябрь көнендә архивланган.
- Калып:Wikitravel
