Saboh al-Ahmad al-Jobir as-Saboh
Saboh al-Ahmad al-Jobir as-Saboh (6.6.1929 – 29.9.2020;[1] arabcha: صباح الأحمد الجابر الصباح) – Quvayt amiri. 2006-yil 26-yanvarda Milliy Assambleya (Parlament) tomonidan uning nomzodi tasdiqlangan va u mamlakat amiri etib tasdiqlangan. Bunga qadar Quvayt Bosh vaziri edi[2][3]. Hukmronligi boshida bir qator demokratik islohotlarni amalga oshirdi. Ayollarning erkin ovoz berishi va davlat organlarida ishlashiga ruxsat berildi, ommaviy axborot vositalarining erkinligi taʼminlandi.
| Saboh al-Ahmad al-Jobir as-Saboh | |
|---|---|
صباح الأحمد الجابر الصباح | |
 | |
| Quvayt amiri | |
| Mansab davri 2006-yil – 2020-yilgacha | |
| Oʻtmishdoshi | Saʼd as-Saboh |
| Vorisi | Navvof as-Saboh |
| Shaxsiy maʼlumotlari | |
| Tavalludi | 6-iyun 1929-yil Al-Quvayt |
| Vafoti | 29-sentyabr 2020-yil (91 yoshda) Al-Quvayt |
Al-Muborakiya maktabida tahsil olgan[4]. U Quvayt tarixidagi birinchi axborot vaziri va ikkinchi tashqi ishlar vaziri[5][6]. U Quvayt Tashqi ishlar vazirligini qirq yil davomida boshqargan va shu vaqt mobaynida mamlakat tashqi siyosatiga rahbarlik qilgan[7]. 2006-yil 29-yanvarda Quvayt davlatida hukumat jilovini oʻz qoʻliga oldi va sogʻligʻi tufayli hokimiyatdan voz kechgan Shayx Saad Al-Abdulloh Al-Salim Al-Sabah oʻrniga oʻtirdi[7][8][9][10]. Milliy Kengash 2006-yil 24-yanvarda uni mamlakat amiri etib tasdiqladi[11][12]. Milliy Majlis aʼzolari bir ovozdan vaʼda berdilar. 2006-yil 29-yanvarda boʻlib oʻtgan maxsus majlisda konstitutsiyaviy qasamyodga keltirilgan[13].
Uning hukmronligi davrida Quvayt ayollari oʻz siyosiy huquqlariga ega boʻldilar[14][15][16]. Hukmronligi davrida boʻlib oʻtgan uchinchi parlament saylovlarida ayollarning birinchi marta Milliy Assambleyaga aʼzo boʻlib kirishida va ayollarning harbiy korpusga kirishiga ruxsat berdi[17][18][19].Quvaytda muddatli harbiy xizmat va majburiy harbiy tartibni tikladi[20][21].
2014-yil 9-sentyabrda Birlashgan Millatlar Tashkiloti uni „Insonparvarlik ishlari boʻyicha yetakchi“ unvoni bilan taqdirladi va Quvayt amirligini „Inson qadri taʼminlanishi boʻyicha yetakchi mamlakat“ deb atadi[22]. U „arab va jahon diplomatlarining shayxi“ va „Quvayt diplomatiyasining yetakchsi“ deb atalgan[23][24][25]. Kuzatuvchilarning fikricha, u oʻz hukmronligi davrida islohot siyosatini olib bordi, demokratik hayot mustahkamlandi, ommaviy axborot vositalari erkinligi oshdi, gazetalar va media platformalar keng tarqaldi va Quvaytda tanqid maydoni kengaydi[26][27].
2020-yil 18-iyulda Shayx Saboh jarrohlik amaliyotidan oʻtdi.
2020-yil 23-iyul kuni Shayx Saboh al-Ahmad davolanish uchun Amerika Qoʻshma Shtatlariga borgan. Reuters axborot agentligining xabar berishicha, Minnesota shtatining Rochester shahridagi Mayo klinikasi mamlakatdagi eng yaxshi shifoxonalardan birida davolandi. Quvayt axborot agentligi Shayx Sabohning sogʻligʻi barqaror ekanligini maʼlum qildi[28].
29-sentyabr kuni vafot etgan. 30-sentabr kuni Quvaytga yetib keldi va peshin namozidan keyin Sulaybixat qabristoniga dafn qilindi. Shu kuni shom namozidan soʻng Shayx Saboh al-Ahmad uchun masjidi Haram va Paygʻambar masjidida ham sirtdan namoz oʻqildi[29][30]. 1-oktabr kuni peshin namozidan keyin Al-Aqso masjidida ham namoz oʻqildi[31].