Vinca minor
Vinca minor (umumiy nomlari kichik periwinkle yoki mitti periwinkle) — gulli oʻsimlik turi, markaziy va janubiy Yevropa, Portugaliya va Fransiya, Niderlandiya va Boltiqboʻyi davlatlari, sharqda Kavkaz, Turkiya va janubi-gʻarbiy Osiyoda oʻsadi. Umumiy nomlari orasida kichik periwinkle, oddiy periwinkle bor. Bbaʼzan Amerika Qoʻshma Shtatlarida mirta yoki sudraluvchi mirta drb ataladi[1].
| Vinca minor | |
|---|---|
 | |
| Ilmiy tasniflash | |
| Oʻsimliklar | |
| Yuksak oʻsimliklar | |
| Gulli oʻsimliklar | |
| Ikki urugʻpallalilar | |
| Asterids | |
| Gentianales | |
| Apocynaceae | |
| Vinca | |
V. minor | |
| Binar nomi | |
| Vinca minor | |
Tavsif
Vinca minor — bu yerga tarqalib oʻsuvchi yatimbuta, katta koloniyalarni hosil qiladi. Balandligi 40 centimetr (16 in) gacha yetadi. Barglari doim yashil, qarama-qarshi, uzunligi 2–4.5 centimetr (0.79–1.77 in) kengligi 1–2.5 centimetr (0.39–0.98 in), yaltiroq toʻq yashil rangda.
Gullari barg qoʻltigʻida yolgʻiz joylashgan, asosan erta bahordan yozning oʻrtalarigacha hosil boʻladi. Baʼzi turlari kuzda gullaydi. Gullari binafsharangda (baʼzi madaniy seleksiyalarda och binafsha yoki oq), diametri 2–3 centimetr (0.79–1.18 in)). Mevasining uzunligi 2.5 centimetr (0.98 in)
Kultivatsiya
Tur odatda oʻzining doimiy yashil barglari, bahor va yozda ochiladigan gullari, zich boʻlib oʻsish xususiyati sababli moʻtadil iqlimli bogʻlarda tuproq qoplami sifatida oʻstiriladi. Bir vaqtlar u Amerika Qoʻshma Shtatlarining janubiy qismlaridagi qabristonlarga ekilgan. Periwinkle oʻsib chiqqan joyga qarab gʻoyib boʻlgan qabrlar mavjudligini koʻrsatishi mumkin[2].
Turning bir nechta zararkunandalari va kasalliklari mavjud. Shimoliy Amerikaning baʼzi qismlarida keng tarqalgan va invaziv tur sifatida tasniflangan. Ekilganidan soʻng, uni yoʻq qilish qiyin, chunki uning mumsimon barglariga gerbitsidlar taʼsir qilmaydi. Biroq, glifosat oʻsimlikni 2-3 hafta ichida osongina quritadi[3].
Turlari
Turli xil gullar va rang- barang barglari boʻlgan koʻplab navlari mavjud. Quyidagi navlar Qirollik bogʻdorchilik jamiyatining bogʻdagi xizmatlari uchun mukofotiga sazovor boʻldi[4]:
Dorivor foydalanish: kimyoviy tarkibiy qismlar
Vinca minor tarkibida 50 dan ortiq alkaloidlar, shu jumladan vinkamin mavjud[10]. Boshqa alkaloidlar orasida reserpin, reserpinin, akuammisin, majdin, vinerin, ervine, vineridin, tombozin, vinkamajin, vinkanin, vinkanidin,[11] vinkamon, apovinkamin, vinkaminolkamin, devinkaminol vinkaminolkamin[12] vikaminolkamin mavjud[13][14].
Vinpotsetin vinkaminning yarim sintetik hosilasi alkaloididir.
Rang
Periwinkle rangining nomi vinca minor gulidan olingan.