Xoshimin metropoliteni
| Xoshimin metropoliteni | |
|---|---|
 | |
| Maʼlumot | |
| Davlat |  Vyetnam |
| Shahar | Xoshimin |
| Ochilgan vaqti | 2022-yil |
| Boshqaruvchi shirkat | Shahar temir yo'l transporti boshqarmasi |
| Davlat | Vyetnam |
| Uzunligi | 19,7 km |
| Stantsiyalari soni | 25 (qurilmoqda) 171 (loyihalashtirilmoqda) |
| Yoʻllari soni | 1 (qurilmoqda) 7 (loyihalashtirilmoqda) |
| Kunlik yoʻlovchilar soni | |
| Yillik yoʻlovchilar soni | |
| Boshligʻi | {{{Boshligʻi}}} |
| Sxemasi | |
 | |
Xoshimin metropoliteni — Xoshimin shahrida qurilayotgan metro tizimi.
Birinchi liniyaning qurilishi 2008-yilda boshlangan va qurilishni yakunlash 2022-yilga moʻljallangan. Metro liniyalarining aksariyati hali ham loyihalashtirilmoqda. Metro ochilishidan keyin Vyetnamda Xanoydan keyingi ikkinchi metro boʻladi. Shuningdek, 2013-yilda 2024-yilda foydalanishga topshiriladigan ikkinchi liniya (Bakeo) qurilishini boshlash rejalashtirilgan edi[1].
Tarixi
Dastlabki loyihalar (2001-2012)
Birinchi metro loyihasi 2001-yilda Osiyoning boshqa shaharlariga taʼsir qilgan jiddiy transport muammolarini oldini olish uchun Xoshimin shahrida jamoat transportini yaxshilash loyihasi doirasida taklif qilingan[2][3].
2001-yil fevral oyida taqdim etilgan dastlabki bosh rejaga koʻra, metro olti liniyadan iborat boʻladi. Dastlab loyiha 1,5 mlrd AQSH dollarini tashkil qilishi va 10 yil davomida amalga oshirilishi kutilgan edi.
Reja 2007-yilda kamida oltitadan kam boʻlmagan liniyani oʻz ichiga olgan holda qayta koʻrib chiqilgan. Shahar transportini 2020-yilgacha rivojlantirishning bosh rejasida umumiy uzunligi 37 kilometr bo‘lgan uchta monorels yoki tezyurar temir yo‘l liniyasi va umumiy uzunligi 107 kilometr bo‘lgan oltita metro liniyalari qurilishi ko‘zda tutilgan[4]. Allaqachon transport markazi boʻlgan 1-okrugdagi Bantxang bozori kattalashadi va bir nechta liniyalarni bogʻlaydi.
Joriy loyiha (2013-yildan)
Soʻnggi taklif qilingan loyiha 2007-yilda taklif qilingan loyihaning qayta koʻrib chiqilgan versiyasi boʻlib, u 2013-yil 8-aprelda tasdiqlangan[5][6]. Birinchi liniya qurilishi 2008-yilda boshlanib, 2014-yilga qadar yakunlanishi kerak edi, ammo moliyalashtirish muammolari tufayli qurilish faqat 2012-yilda boshlangan va liniya 1-okrugdagi Bantxang bozori va 9-okrugdagi Syuten istirohat bogʻini bogʻlashi kerak edi. Ochilish sanasi esa 2018-yilga koʻchirildi[7][8].
2013-yil sentabr oyida Osiyo taraqqiyot banki, Yevropa investitsiya banki va Ispaniya hukumati bilan 5-liniya qurilishini moliyalashtirish uchun 850 million yevro ajratish bo‘yicha kelishuvlarga erishildi[9].
2017-yil 13-sentabrda hukumat xarajatlarning ortishi, pudratchilarga to‘lovlarning kechiktirilishi va barcha turdagi tekshiruvlar tufayli birinchi liniya ochilishini 2020-yilga[10] ko‘chirilishini eʼlon qildi. Taxminlarga koʻra, ochilishdan soʻng liniya kuniga 160 ming yoʻlovchiga xizmat koʻrsatadi. 2030-yilga borib bu raqam 635 mingga, 2040-yilga kelib esa kuniga 800 ming kishiga ko‘tariladi. Bekatlarda nogironlar va ko‘zi ojiz yo‘lovchilar ham kirishlari mumkin bo‘lgan chiptalar, hojatxonalar, telefon kabinalari va maʼlumot shtablarini joylashtirish rejalashtirilgan.
2019-yil 28-yanvarda Loyiha boshqaruvi direktori Duong Xuu Xoa 2018-yil dekabr holatiga ko‘ra 1-liniya qurilishining borishi 62 foizga yetganini aytdi. Loyiha mahalliy matbuotda qayta-qayta kechiktirilgani uchun tanqid qilindi[11].
Ikkinchi liniya qurilishi dastlab 2013 yilda boshlanib, 2018 yilda foydalanishga topshirilishi rejalashtirilgan edi. Biroq 2017-yil 13-sentabrda mahalliy hokimiyat bosh vazirdan ikkinchi liniya qurilishini 2020-yilgacha, 2024-yilda yakunlanishini kechiktirishni so‘radi. 2020-yil fevral oyida birinchi liniyaning ochilishi 2021 yil oxiriga rejalashtirilgan edi. Liniyaning xarajatlari ham 1,3 milliard dollardan 2,1 milliard dollargacha oshdi[12][13]. 2021-yil fevral oyida metro ochilishi yana bir yilga, 2022-yil oxiriga koʻchirildi[14].
Sxema
| Liniya rangi | Liniya raqami | Liniya nomi | Uzunligi | Bekatlar soni | Soʻnggi bekatlar | Izoh |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Qizil | S: Sài Gòn | 19,7 km | 14 | Bantxang bozori ↔Syuten Park | Qurilmoqda[15] Byenxoa yoki Bindonggacha uzaytirish ehtmoli mavjud | |
| Sariq | B: Bà Quẹo | 48 km | 42 | Shaharning shimoli-gʻarbiy hududlari ↔ Txutxeym | Qurilish 2020-yilda qayta boshlanadi 1-bosqich: Bantxang ↔ Txam Luong 11 ta bekat[16]. | |
| Ko'k | K: Tân Kiên | 19,8 km | 17 | Bangtxang ↔ Tankien | Loyihalashtirilmoqda Tan hududigacha uzaytirish ehtmoli mavjud | |
| Binafsharang | N: Thị Nghè | 12,2 km | 10 | Respublika markazi ↔ Xipbenpxuok | Loyihalashtirilmoqda Txudaumotgacha uzaytirish ehtmoli mavjud | |
| Yashil | G : Gò Vấp | 35,75 km | 32 | Thanhsuyan ↔ Xipfuok | Loyihalashtirilmoqda | |
| Yashil | T : Tân Sơn Nhất | 3,2 km | 3 | Giyadin bogʻi (4-liniya) ↔ Maqbara (5-liniya) | Loyihalashtirilmoqda 1-bosqich: Tanshonnyat ↔ Maqbara[17] | |
| Moviy | C : Cần Giuộc | 23,39 km | 22 | Avtovokzal ↔ Xoshimin koʻprigi | Loyihalashtirilmoqda 1-bosqich: Beyhiyen ↔ Xoshimin koʻprigi [18] | |
| Tillarang | Đ : Đầm Sen | 6,8 km | 7 | Respublika markazi ↔ Fulam markazi | Loyihalashtirilmoqda |
Loyiha, shuningdek, 2 ta monorels va tramvay liniyasini qurishni oʻz ichiga oladi.
| Liniya tavsifi | Uzunligi | Bekatlar soni | Marshrut | Izoh |
|---|---|---|---|---|
| Tramvay | 12,8 km | 6 | Bason (1 qator) — Vovankiyet — Lichiuxoang — Gʻarbiy avtovokzal (Bến xe Miền Tây) | Loyihalashtirilmoqda Bin Kuoygacha uzaytirish ehtmoli mavjud |
| Monorels 1 | 27,2 km | ? | Magistral 50 — Suantuy — Bin Kuoy | Loyihalashtirilmoqda |
| Monorels 2 | 16,5 km | ? | Nguyenoan va Fanvantri — Kuangchung shahri — Tanchanxip bekati | Loyihalashtirilmoqda |
Qurilish
S 1-liniya
Umumiy uzunligi 19,7 km boʻlgan birinchi liniya qurilishi 2008-yilda boshlangan va 2022-yilda yakunlanishi kutilmoqda[19]. Birinchi liniya Xanoy shossesiga parallel ravishda oʻtadi. Bu liniya 14 ta bekatdan iborat boʻlib, unga bitta depo xizmat koʻrsatadi.
B 2-liniya
Uzunligi qariyb 48 km boʻlgan ikkinchi liniya loyihasi 2010-yilda tasdiqlangan, biroq inflyatsiya va boshqa moliyaviy qiyinchiliklar tufayli qurilishni boshlash kechiktirilgan edi. Biroq, qurilish boshlandi va liniya 2024-yilgacha foydalanishga topshirilishi kerak.
Texnik xususiyatlari
- Platformaning uzunligi: 125 m;
- Stansiyalar orasidagi oʻrtacha masofa 700–1300 m;
- Oʻrtacha tezlik: 80 km/soat;
- Oraliq vaqt: 4 daqiqa (pik vaqtda 2 daqiqa);
- Tunnel kengligi: 3 m.
Tariflar
Yoʻlovchilarni ragʻbatlantirish uchun Xoshimin metro tarmogʻida yoʻlkira narxi minimal boʻladi, 2500 VND (1200 soʻm). Taqqoslash uchun: shahar ichida avtobus yo‘lkira narxi odatda 3000 VNDni tashkil qiladi (2013-yil holatiga ko‘ra, avtobusda yo‘lkira narxi 5000 dan 7000 VNDgacha[20][21][22]). Sayohat chiptasi ham mavjud boʻlib, u metroda ham, avtobusda ham amal qiladi.