Danh sách 100 phim hay nhất của Viện phim Mỹ

bài viết danh sách Wikimedia
Danh sách của Viện phim Mỹ
 100 phim1998
 100 ngôi sao điện ảnh1999
 100 phim hài2000
 100 phim giật gân2001
 100 phim lãng mạn2002
 100 anh hùng và kẻ phản diện2003
 100 ca khúc2004
 100 câu thoại2005
 100 năm nhạc phim2005
 100 phim truyền cảm hứng2006
 100 năm phim ca nhạc2006
 100 phim (cập nhật)2007
 10 phim của 10 thể loại2008
Giải thưởng khác
 Giải Thành tựu trọn đờitừ 1973

Danh sách 100 phim hay nhất của Viện phim Mỹ (tiếng Anh: AFI’s 100 Years...100 Movies) là danh sách 100 bộ phim Mỹ được coi là hay nhất của nền điện ảnh nước này trong vòng 100 năm qua do Viện phim Mỹ (American Film Institute, viết tắt là AFI) đưa ra năm 1998 nhân kỉ niệm 100 năm ra đời của điện ảnh. Danh sách này được lập ra sau quá trình bầu chọn từ danh sách đề cử gồm 400 bộ phim do một ban giám khảo với hơn 1500 nghệ sĩ điện ảnh (bao gồm các đạo diễn, biên kịch, diễn viên, biên tập viên, nhà quay phim), các nhà phê bình phim, các nhà nghiên cứu lịch sử điện ảnh và cả các nhà lãnh đạo của nền công nghiệp điện ảnh Hoa Kỳ.

Ngày 18 tháng 1 năm 2007, nhân dịp kỉ niệm 10 năm ngày ra đời bản danh sách, một phiên bản mới cập nhật với sự phát triển của điện ảnh đã được đưa ra và dự kiến cứ 10 năm bản danh sách sẽ được bầu mới một lần.

Tiêu chuẩn đề cử và bầu chọn

Để giới hạn danh sách đề cử và thuận lợi cho việc bầu chọn, AFI đưa ra một số tiêu chí nhất định cho các bộ phim trong danh sách, đó là:

  • Phim điện ảnh dài (Feature-length): Phim phải dài ít nhất 40 phút.
  • Phim Mỹ: Phim phải sử dụng tiếng Anh và có phần lớn các yếu tố sáng tạo và sản xuất đến từ Hoa Kỳ.
  • Phim được giới phê bình đánh giá cao: Có các bài phê bình khen ngợi chính thức trên báo chí, truyền hình hoặc các phương tiện truyền thông khác.
  • Phim giành giải thưởng quan trọng: Được ghi nhận bằng các giải thưởng điện ảnh hoặc giải cao tại các liên hoan phim lớn.
  • Phim được công chúng đón nhận: Xét trên doanh thu từ tiền vé, từ việc phát trên truyền hình và doanh thu từ việc bán, cho thuê DVD hoặc VHS.
  • Phim có dấu ấn quan trọng trong lịch sử điện ảnh: Có những đột phá quan trọng góp phần phát triển nghệ thuật điện ảnh như cách mạng về dàn dựng, kỹ xảo, kỹ thuật quay và các lĩnh vực khác.
  • Phim có ảnh hưởng văn hóa lớn: Có ảnh hưởng văn hóa sâu sắc đến xã hội Mỹ.

Danh sách

TTTác phẩm
(Danh sách 1998)
NămĐạo diễnTác phẩm
(Danh sách 2007)
NămĐạo diễn
1.Công dân Kane
(Citizen Kane)
1941Orson WellesCông dân Kane
(Citizen Kane)
1941Orson Welles
2.Casablanca1942Michael CurtizBố già
(The Godfather)
1972Francis Ford Coppola
3.Bố già
(The Godfather)
1972Francis Ford CoppolaCasablanca1942Michael Curtiz
4.Cuốn theo chiều gió
(Gone with the Wind)
1939Victor FlemingRaging Bull1980Martin Scorsese
5.Lawrence of Arabia1962David LeanSingin' in the Rain1952Gene Kelly
Stanley Donen
6.The Wizard of Oz1939Victor FlemingCuốn theo chiều gió
(Gone with the Wind)
1939Victor Fleming
7.The Graduate1967Mike NicholsLawrence xứ Ả Rập (Lawrence of Arabia)1962David Lean
8.On the Waterfront1954Elia KazanBản danh sách của Schindler
(Schindler's List)
1993Steven Spielberg
9.Bản danh sách của Schindler
(Schindler's List)
1993Steven SpielbergVertigo1958Alfred Hitchcock
10.Singin' in the Rain1952Gene Kelly
Stanley Donen
The Wizard of Oz1939Victor Fleming
11.It's a Wonderful Life1946Frank CapraCity Lights1931Charlie Chaplin
12.Sunset Boulevard1950Billy WilderThe Searchers1956John Ford
13.The Bridge on the River Kwai1957David LeanChiến tranh giữa các vì sao
(Star Wars)
1977George Lucas
14.Some Like It Hot1959Billy WilderPsycho1960Alfred Hitchcock
15.Chiến tranh giữa các vì sao
(Star Wars)
1977George Lucas2001: A Space Odyssey1968Stanley Kubrick
16.All About Eve1950Joseph L. MankiewiczSunset Boulevard1950Billy Wilder
17.The African Queen1951John HustonThe Graduate1967Mike Nichols
18.Psycho1960Alfred HitchcockThe General1926Buster Keaton
Clyde Bruckman
19.Chinatown1974Roman PolanskiOn the Waterfront1954Elia Kazan
20.Bay trên tổ chim cúc cu
One Flew Over the Cuckoo's Nest
1975Miloš FormanIt's a Wonderful Life1946Frank Capra
21.Chùm nho giận dữ
(The Grapes of Wrath)
1940John FordChinatown1974Roman Polanski
22.2001: A Space Odyssey1968Stanley KubrickSome Like It Hot1959Billy Wilder
23.The Maltese Falcon1941John HustonChùm nho giận dữ
(The Grapes of Wrath)
1940John Ford
24.Raging Bull1980Martin ScorseseE.T. người ngoài hành tinh
(E.T. the Extra-Terrestrial)
1982Steven Spielberg
25.E.T. người ngoài hành tinh
(E.T. the Extra-Terrestrial)
1982Steven SpielbergGiết con chim nhại
(To Kill a Mockingbird)
1962Robert Mulligan
26.Dr. Strangelove1964Stanley KubrickMr. Smith Goes to Washington1939Frank Capra
27.Bonnie and Clyde1967Arthur PennHigh Noon1952Fred Zinnemann
28.Apocalypse Now1979Francis Ford CoppolaAll About Eve1950Joseph L. Mankiewicz
29.Mr. Smith Goes to Washington1939Frank CapraDouble Indemnity1944Billy Wilder
30.The Treasure of the Sierra Madre1948John HustonApocalypse Now1979Francis Ford Coppola
31.Annie Hall1977Woody AllenThe Maltese Falcon1941John Huston
32.Bố già phần II
(The Godfather part II)
1974Francis Ford CoppolaBố già phần II
(The Godfather part II)
1974Francis Ford Coppola
33.High Noon1952Fred ZinnemannBay trên tổ chim cúc cu
One Flew Over the Cuckoo's Nest
1975Miloš Forman
34.Giết con chim nhại
(To Kill a Mockingbird)
1962Robert MulliganNàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn
(Snow White and the Seven Dwarfs)
1937Walt Disney
(Sản xuất)
35.It Happened One Night1934Frank CapraAnnie Hall1977Woody Allen
36.Chàng cao bồi nửa đêm
(Midnight Cowboy)
1969John SchlesingerThe Bridge on the River Kwai1957David Lean
37.The Best Years of Our Lives1946William WylerThe Best Years of Our Lives1946William Wyler
38.Double Indemnity1944Billy WilderThe Treasure of the Sierra Madre1948John Huston
39.Bác sĩ Zhivago
(Doctor Zhivago)
1965David LeanDr. Strangelove1964Stanley Kubrick
40.North by Northwest1959Alfred HitchcockGiai điệu hạnh phúc
(The Sound of Music)
1965Robert Wise
41.Câu chuyện phía Tây
(West Side Story)
1961Jerome Robbins
Robert Wise
King Kong1933Merian C. Cooper
Ernest B. Schoedsack
42.Rear Window1954Alfred HitchcockBonnie and Clyde1967Arthur Penn
43.King Kong1933Merian C. Cooper
Ernest B. Schoedsack
Chàng cao bồi nửa đêm
(Midnight Cowboy)
1969John Schlesinger
44.The Birth of a Nation1915D. W. GriffithThe Philadelphia Story1940George Cukor
45.Chuyến tàu mang tên dục vọng
(A Streetcar Named Desire)
1951Elia KazanShane1953George Stevens
46.A Clockwork Orange1971Stanley KubrickIt Happened One Night1934Frank Capra
47.Taxi Driver1976Martin ScorseseChuyến tàu mang tên dục vọng
(A Streetcar Named Desire)
1951Elia Kazan
48.Hàm cá mập
(Jaws)
1975Steven SpielbergRear Window1954Alfred Hitchcock
49.Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn
(Snow White and the Seven Dwarfs)
1937Walt Disney
(Sản xuất)
Intolerance1916D. W. Griffith
50.Butch Cassidy and the Sundance Kid1969George Roy HillChúa tể của những chiếc nhẫn: Hội bạn nhẫn
(The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring)
2001Peter Jackson
51.The Philadelphia Story1940George CukorCâu chuyện phía Tây
(West Side Story)
1961Jerome Robbins
Robert Wise
52.From Here to Eternity1953Fred ZinnemannTaxi Driver1976Martin Scorsese
53.Amadeus1984Miloš FormanThe Deer Hunter1978Michael Cimino
54.All Quiet on the Western Front1930Lewis MilestoneMASH1970Robert Altman
55.Giai điệu hạnh phúc
(The Sound of Music)
1965Robert WiseNorth by Northwest1959Alfred Hitchcock
56.MASH1970Robert AltmanHàm cá mập
(Jaws)
1975Steven Spielberg
57.The Third Man1949Carol ReedRocky1976John G. Avildsen
58.Fantasia1940Walt Disney
(Sản xuất)
The Gold Rush1925Charlie Chaplin
59.Rebel Without a Cause1955Nicholas RayNashville1941Robert Altman
60.Raiders of the Lost Ark1981Steven SpielbergDuck Soup1933Leo McCarey
61.Vertigo1958Alfred HitchcockSullivan's Travels1941Preston Sturges
62.Tootsie1982Sydney PollackAmerican Graffiti1973Georges Lucas
63.Stagecoach1939John FordCabaret1972Bob Fosse
64.Close Encounters of the Third Kind1977Steven SpielbergNetwork1976Sidney Lumet
65.Sự im lặng của bầy cừu
(The Silence of the Lambs)
1991Jonathan DemmeThe African Queen1951John Huston
66.Network1976Sidney LumetRaiders of the Lost Ark1981Steven Spielberg
67.The Manchurian Candidate1962John FrankenheimerWho's Afraid of Virginia Woolf?1966Mike Nichols
68.An American in Paris1951Vincente MinnelliKhông tha thứ
(Unforgiven)
1992Clint Eastwood
69.Shane1953George StevensTootsie1982Sydney Pollack
70.The French Connection1971William FriedkinA Clockwork Orange1971Stanley Kubrick
71.Forrest Gump1994Robert ZemeckisGiải cứu binh nhì Ryan
(Saving Private Ryan)
1998Steven Spielberg
72.Ben-Hur1959William WylerThe Shawshank Redemption1994Frank Darabont
73.Đồi gió hú
(Wuthering Heights)
1939William WylerButch Cassidy and the Sundance Kid1969George Roy Hill
74.The Gold Rush1925Charlie ChaplinSự im lặng của bầy cừu
(The Silence of the Lambs)
1991Jonathan Demme
75.Khiêu vũ với bầy sói
(Dances with Wolves)
1990Kevin CostnerIn the Heat of the Night1967Norman Jewison
76.City Lights1931Charlie ChaplinForrest Gump1994Robert Zemeckis
77.American Graffiti1973Georges LucasAll the President's Men1976Alan J. Pakula
78.Rocky1976John G. AvildsenThời đại tân kỳ
(Modern Times)
1936Charlie Chaplin
79.The Deer Hunter1978Michael CiminoThe Wild Bunch1969Sam Peckinpah
80.The Wild Bunch1969Sam PeckinpahThe Apartment1960Billy Wilder
81.Thời đại tân kỳ
(Modern Times)
1936Charlie ChaplinSpartacus1960Stanley Kubrick
82.Giant1956George StevensSunrise: A Song of Two Humans1927F. W. Murnau
83.Trung đội
(Platoon)
1986Oliver StoneTitanic1997James Cameron
84.Fargo1996Anh em nhà CoenEasy Rider1969Dennis Hopper
85.Duck Soup1933Leo McCareyA Night at the Opera1935Sam Wood
86.Mutiny on the Bounty1935Frank LloydTrung đội
(Platoon)
1986Oliver Stone
87.Frankenstein1931James Whale12 Angry Men1957Sidney Lumet
88.Easy Rider1969Dennis HopperBringing Up Baby1938Howard Hawks
89.Patton1970Franklin J. SchaffnerGiác quan thứ sáu
(The Sixth Sense)
1999M. Night Shyamalan
90.The Jazz Singer1927Alan CroslandSwing Time1936George Stevens
91.My Fair Lady1964George CukorSophie's Choice1982Alan J. Pakula
92.A Place in the Sun1951George StevensGoodfellas1990Martin Scorsese
93.The Apartment1960Billy WilderThe French Connection1971William Friedkin
94.Goodfellas1990Martin ScorsesePulp Fiction1994Quentin Tarantino
95.Pulp Fiction1994Quentin TarantinoThe Last Picture Show1971Peter Bogdanovich
96.The Searchers1956John FordDo the Right Thing1989Spike Lee
97.Bringing Up Baby1938Howard HawksBlade Runner1982Ridley Scott
98.Không dung thứ
(Unforgiven)
1992Clint EastwoodYankee Doodle Dandy1942Michael Curtiz
99.Guess Who's Coming to Dinner1967Stanley KramerCâu chuyện đồ chơi
(Toy Story)
1995John Lasseter
100.Yankee Doodle Dandy1942Michael CurtizBen-Hur1959William Wyler
  • Chú thích:
  Phim tăng hạng so với danh sách 1997
  Phim giữ nguyên thứ hạng so với danh sách 1997
  Phim tụt hạng so với danh sách 1997
  Phim mới được đưa vào danh sách 2007
  Phim bị loại khỏi danh sách 2007

So sánh giữa hai lần xếp hạng

  • Đã có 23 bộ phim của danh sách năm 1998 được thay thế. Trong số các phim còn lại, có 36 bộ phim tăng hạng và 38 bộ phim tụt hạng, bộ phim tăng hạng nhiều nhất là The Searchers (thêm 84 bậc, từ thứ 96 lên thứ 12), còn bộ phim tụt hạng nhiều nhất là The African Queen (tụt 48 bậc từ thứ 17 xuống thứ 65).
  • Có ba bộ phim không thay đổi vị trí trong cả hai lần xếp hạng là Công dân Kane (thứ 1), Bố già phần II (thứ 32) và The Best Years of Our Lives (thứ 37).
  • Bộ phim cổ nhất bị loại khỏi danh sách 2007 là The Birth of a Nation (1915, thứ 44) của đạo diễn D.W. Griffith, điều trùng hợp là bộ phim cổ nhất được thêm vào danh sách 2007 cũng là một tác phẩm của Griffith, Intolerance (1916, thứ 49). Bộ phim gần đây nhất bị loại khỏi danh sách 2007 là Fargo (1996). Bộ phim mới nhất được thêm vào danh sách là Chúa tể của những chiếc nhẫn: Hội bạn nhẫn của đạo diễn Peter Jackson (thực hiện năm 2001).
  • Bộ phim xếp hạng cao nhất năm 1998 bị loại khỏi danh sách là Bác sĩ Zhivago (1965, thứ 39). Bộ phim mới vào bảng xếp hạng 2007 xếp cao nhất là The General (1927, thứ 18).
  • Trong danh sách năm 1998, có 75 từng được đề cử Giải Oscar Phim hay nhất (33 phim giành giải). Số lượng đề cử của danh sách năm 2007 giảm còn 73 phim (30 phim giành giải).

Chỉ trích

Cũng giống như các giải thưởng điện ảnh lớn khác như Giải Oscar, bảng xếp hạng của AFI cũng không công khai danh sách những người tham gia bầu chọn và kết quả chi tiết của việc bầu chọn.

Việc xác định tiêu chí "phim Mỹ" của AFI đôi khi gặp phải sự chỉ trích từ báo giới. Ví dụ, bộ phim Lawrence of Arabia được đạo diễn bởi một người Anh và công chiếu lần đầu ở Luân Đôn, Anh nhưng vẫn được coi là phim Mỹ vì nó được sản xuất bởi một công dân Hoa Kỳ. Trường hợp tương tự là bộ phim The Third Man vốn được coi là phim Mỹ chỉ vì có giám đốc sản xuất và hai diễn viên chính là người Mỹ. Cả hai bộ phim này thậm chí còn đều nằm trong Danh sách 100 phim hay nhất của Viện phim Anh.

Ngày 26 tháng 6 năm 1998, nhà phê bình phim Jonathan Rosenbaum đã đăng trên tờ Chicago Reader một bài báo có tựa đề "List-o-Mania: Or, How I Stopped Worrying and Learned to Love American Movies" (Cơn sốt lập danh sách: Hay, làm thế nào để tôi ngừng lo lắng và học cách yêu các bộ phim Mỹ - chơi chữ từ tên bộ phim nổi tiếng của Stanley Kubrick Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb vốn cũng nằm trong danh sách của AFI)[1]. Bài báo đã đưa ra một danh sách 100 phim mà Rosenbaum cho rằng AFI đã bỏ qua trong danh sách của họ, một điểm khác biệt nữa là danh sách trên báo Chicago Reader được xếp theo thứ tự bảng chữ cái vì theo Rosenbaum, việc so sánh các bộ phim hay này chẳng khác nào "xếp quả táo ở trên quả cam hoặc coi quả anh đào là hơn quả nho". Trong danh sách năm 2007, đã có 5 bộ phim trong danh sách của Rosenbaum được AFI chọn vào bảng xếp hạng mới.

Ngoài lề

  • Hiện tại, Steven Spielberg đang là đạo diễn có nhiều phim trong bảng xếp hạng AFI nhất với 5 phim: E.T. người ngoài hành tinh, Hàm cá mập, Raiders of the Lost Ark, Giải cứu binh nhì RyanBản danh sách của Schindler. Trong danh sách 1998 Spielberg cũng có 5 bộ phim trong đó Close Encounters of the Third Kind đã được thay bằng Giải cứu binh nhì Ryan trong danh sách 2007. Có 3 đạo diễn có 4 phim trong danh sách là Alfred Hitchcock, Stanley KubrickBilly Wilder. Còn các đạo diễn có 3 phim là Frank Capra, Charles Chaplin, Francis Ford Coppola, John HustonMartin Scorsese.
  • Hai nam diễn viên đóng vai chính ở nhiều phim có trong danh sách nhất là Robert De NiroJames Stewart đều với 5 phim. Faye Dunaway, Katharine HepburnDiane Keaton là các nữ diễn viên chính xuất hiện trong nhiều phim nhất với 3 phim mỗi người. Nếu tính vai phụ thì người có nhiều phim nhất là Robert Duvall với 6 phim Giết con chim nhại, MASH, Bố già, Bố già phần II, NetworkApocalypse Now.
  • Thập niên 1970 là thập niên có nhiều phim trong danh sách nhất với 20 phim. 3 năm có tới 4 phim lọt vào bảng xếp hạng là năm 1969 (Butch Cassidy and the Sundance Kid, Midnight Cowboy, Easy Rider, The Wild Bunch), 1976 (Network, Taxi Driver, Rocky, All the President's Men) và 1982 (E.T. người ngoài hành tinh, Tootsie, Blade Runner, Sophie's Choice).
  • Hai bộ phim hoạt hình duy nhất trong danh sách là Nàng Bạch Tuyết và bảy chú lùn (1937) và Câu chuyện đồ chơi (1995) đều do hãng Walt Disney Pictures đầu tư.

Xem thêm

Tham khảo

Liên kết ngoài