Giáo phận Công giáo tại Trung Quốc

Vùng truyền giáo sơ khai

Cơ đốc giáo được truyền bá vào Trung Quốc từ thời Đường qua con đường tơ lụa. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của thời kỳ Trung Cổ kéo dài, cộng với sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo và Nho giáo, mà Thiên Chúa giáo hầu như không thể phát triển ở Trung Quốc một thời gian dài. Mãi đến thế kỷ thứ 13, khi gót sắt chinh phục của Đế chế Mông Cổ lan đến châu Âu, trớ trêu thay lại là điều kiện để các nhà truyền giáo phát triển tại Trung Quốc, dưới sự bảo hộ của các Đại hãn Nguyên - Mông. Những hoạt động của các nhà truyền giáo thuộc Giáo hội Công giáo Rôma được ghi lại trong các tài liệu Trung Quốc vào thế kỷ 13. Đặc biệt với hành trạng của vị linh mục dòng Phanxicô người Ý là Giovanni da Montecorvino, người đã đến Khanbaliq, tức Đại Đô của nhà Nguyên (nay là Bắc Kinh) vào năm 1294, được yết kiến Nguyên Thành Tông. Năm 1299, ông đã cho xây dựng một nhà thờ và năm 1305 xây thêm một nhà thờ nữa ở đối diện với Hoàng cung. Sau khi nghiên cứu ngôn ngữ địa phương, ông bắt đầu dịch Tân Ước và Thánh Vịnh, ước tính đã cải đạo cho từ 6.000 đến 30.000 người vào những năm 1300. Năm 1307, Giáo hoàng Clêmentê V đã cho xác lập Tổng giáo phận Khanbaliq, một giáo phận lớn nhất trong lịch sử Công giáo, với phạm vi bao trùm hầu hết Đế chế Nguyên Mông. Giáo hoàng cũng phong Giovanni da Montecorvino lên bậc Tổng giám mục Tổng giáo phận Khanbaliq, kèm theo ngôi Thượng phụ hiệu tòa Viễn Đông. Bảy giám mục dòng Phanxicô cũng được cử đến Trung Quốc để hỗ trợ cho Montecorvino cai quản vùng truyền giáo rộng lớn này. Tuy nhiên, chỉ có ba người đến nơi vào năm 1308. Năm 1312, thêm 3 giám mục nữa đến từ Rome để hỗ trợ cho Montecorvino. Năm 1313, Giáo phận Thứ Đồng được thành lập, và đến năm 1320, Giáo phận Ili-baluc thành lập, đều tách ra từ Tổng giáo phận Khanbaliq. Tuy có những thành công bước đầu, số tín đồ chỉ trong thời gian ngắn đạt đến hơn 6 vạn người ở vùng Đại Đô,^[1] nhưng do nhiều nhân tố, mà quan trọng nhất là sự suy tàn của nhà Nguyên, nhân tố bảo trợ cho sự phát triển của Cơ đốc giáo, dẫn đến sự chấm dứt hoạt động của sứ mệnh truyền giáo.^[2] Năm 1368, quân Minh công chiếm Đại Đô, đuổi người Mông Cổ lên mạc Bắc. Năm 1375, Tổng giáo phận Khanbaliq bị triệt tiêu.^[3]

Nỗ lực lập lại vùng truyền giáo của dòng Tên

Cuối thể kỷ thứ XV, nổi lên các hạm đội thực dân của 2 cường quốc trên biển là Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha. Đi theo những hạm đội thực dân, các nhà truyền giáo bắt đầu nối lại hoạt động hướng đến Trung Quốc. Đều là những quốc gia Công giáo kỳ cựu, cả Tây Ban Nha lẫn Bồ Đào Nha cạnh tranh nhau quyết liệt trong địa hạt kinh tế và khai thác thuộc địa, cũng như hoạt động truyền giáo. Các mâu thuẫn lớn đến mức, cả hai nước phải cùng xin Giáo hoàng làm trọng tài giải quyết. Do đó, Giáo hoàng Alexandre VI đã ban Sắc chỉ "Inter Caetera" ngày 4 tháng 5 năm 1493, phân chia theo hướng Đông Tây quả địa cầu cho hai vương quốc Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, theo đó vùng đất bờ phía Tây Phi Châu và vùng Đông Ấn, bao quát từ Ấn Độ, Xiêm La, Malacca, Sumatra, Java, Đại Việt, Trung Hoa và Nhật Bản, được đặt dưới chế độ bảo trợ của Bồ Đào Nha. Phần lại của thế giới mới được đặt dưới chế độ bảo trợ của Tây Ban Nha.

Về sau, để thuận lợi hơn trong vấn đề truyền giáo, ngày 3 tháng 11 năm 1534, Giáo hoàng Phaolô III ban Sắc chỉ "Aequum Reputamus" thiết lập Giáo phận Goa khởi từ mũi Hảo Vọng (Nam Phi) đến Nhật Bản. Ngày 4 tháng 2 năm 1557, Giáo hoàng Phaolô IV ký Sắc chỉ "Pro Exellenti Praeminentia" thiết lập Giáo phận Malacca, bao gồm lãnh thổ Indonesia, Malaysia, Xiêm, Cam Bốt, Chàm, Đại Việt, Trung Hoa và Nhật Bản. Năm 1558, giáo sĩ Jorge da Santa Lucia, Dòng Đa Minh Bồ Đào Nha, được phong Giám mục tiên khởi Giáo phận Malacca.

Đến ngày 23 tháng 1 năm 1576, Giáo hoàng Grêgôriô XIII ban Sắc chỉ "Super Specula Militantis Ecclesiae", thành lập Giáo phận Macau, tách ra từ Giáo phận Malacca, gồm lãnh thổ Trung Hoa, Đại Việt và Nhật Bản.^[4] Giám mục Didacus Nunnez Figueira, người Bồ Đào Nha, được đặt làm giám mục tiên khởi của giáo phận. Như vậy, Giáo phận Macau là giáo phận lâu đời nhất vẫn còn tồn tại trên lãnh thổ Trung Quốc.

Mặc dù Giáo phận Macau được Tòa Thánh phân cho các nhà truyền giáo Bồ Đào Nha, tuy nhiên hoạt động truyền giáo mạnh mẽ nhất lại ghi công cho các nhà truyền giáo dòng Tên người Tây Ban Nha. Mặc dù không thành công ở Nhật Bản, nhưng các giáo sĩ dòng Tên đã đạt được nhiều kết quả ở cả Trung Hoa và Đại Việt. Đặc biệt, với nỗ lực của Matteo Ricci, các giáo sĩ dòng Tên biết cách dung hợp với truyền thống Trung Hoa, cũng như thông qua các hoạt động giáo dục, truyền bá khoa học kỹ thuật, tạo được rất nhiều thiện cảm với Thanh đế Khang Hy, từ đó thuận lợi hơn trong việc truyền giáo.

Giáo phận Macau không lớn bằng Tổng giáo phận Khanbaliq trước kia, nhưng vùng lãnh thổ nó vẫn rất rộng lớn. Với nỗ lực của các giáo sĩ dòng Tên, các vùng truyền giáo nhanh chóng phát triền về số lượng. Vì vậy, trong những năm sau đó, giáo phận này liên tục được tách ra thành các vùng truyền giáo nhỏ hơn để thuận tiện cho việc thi hành mục vụ. Năm 1588, Giáo phận Funai (Phủ Nội) tách ra từ giáo phận Macau, tương ứng với vùng truyền giáo Nhật Bản ngày nay. Năm 1658, Hạt Đại diện Tông Tòa Nam Kinh được thành lập, tách ra từ giáo phận Macau. Một năm sau, 2 hạt Đại diện Tông Tòa Đàng Trong và Đàng Ngoài cũng được tách ra từ giáo phận Macau, tương ứng với hầu hết Việt Nam ngày nay.

Năm 1674, Linh mục Grêgôriô La Văn Tảo được Giáo hoàng Innôcentê XI phong làm Giám mục hiệu tòa Basilinopolis, Đại diện Tông Tòa Nam Kinh, trở thành giám mục người Hoa tiên khởi. Ông cũng chính là Linh mục người Hoa tiên khởi khi chịu chức này vào năm 1656.

Năm 1690, Hạt Đại diện Tông Tòa Nam Kinh được tách thành 2 giáo phận là Giáo phận Nam Kinh và Giáo phận Bắc Kinh.

Năm 1696, hai hạt Đại diện Tông Tòa Sơn Tây và Thiểm Tây được tách ra từ Giáo phận Nam Kinh. Tuy nhiên, đến năm 1712, hai hạt này hợp nhất lại thành Hạt Đại diện Tông Tòa Thiểm Tây Sơn Tây.

Tuy nhiên, sự bảo thủ đến khắc nghiệt của giáo hội đối với sự khoáng đạt đối với truyền thống Trung Quốc của các giáo sĩ dòng Tên, vô hình trung gây ra tác động tiêu cực đối với nhà Thanh, dẫn đến các chỉ dụ cấm đạo gay gắt. Sự ưu ái của các hoàng đế nhà Thanh đối với Công giáo chấm dứt, những nỗ lực phát triển truyền giáo thích nghi với truyền thống Trung Hoa của các giáo sĩ dòng Tên cuối cùng đã đổ sông đổ bể. Hoạt động truyền giáo tại Trung Hoa từ đầu thế kỷ XVIII bị thu hẹp, chỉ còn là một phần rất nhỏ so với ánh hào quang do các giáo sĩ dòng Tên đã gầy dựng nên.

Công cuộc truyền giáo trong bối cảnh Liệt cường qua phân

Năm 1831

• Hạt Đại diện Tông Tòa Triều Tiên tách ra từ Giáo phận Bắc Kinh, tương ứng với vùng bán đảo Triều Tiên ngày nay.

Năm 1838

• Hạt Đại diện Tông Tòa Liêu Đông tách ra từ Giáo phận Bắc Kinh.

Năm 1839

• Hạt Đại diện Tông Tòa Sơn Đông tách ra từ Giáo phận Bắc Kinh.

Năm 1841

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Hong Kong tách ra từ giáo phận Macau.

Năm 1848

• Hạt Đại diện Tông Tòa Lưỡng Quảng tách ra từ giáo phận Macau.

Năm 1856

• Giáo phận Bắc Kinh bị giải thể, tách thành các hạt Đại diện Tông Tòa Tây Nam Trực Lệ, Đông Nam Trực Lệ và Bắc Trực Lệ.

Năm 1874

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Hong Kong được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa.

Năm 1875

• Hạt Đại diện Tông Tòa Lưỡng Quảng tách thành Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Đông và Hạt Phủ doãn Tông Tòa Quảng Tây.

Năm 1885

• Hạt Đại diện Tông Tòa Sơn Đông tách thành hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Sơn Đông và Nam Sơn Đông.

Năm 1894

• Hạt Đại diện Tông Tòa Đông Sơn Đông tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Sơn Đông.

Năm 1899

• Hạt Đại diện Tông Tòa Đông Trực Lệ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Trực Lệ.

Năm 1910

• Hạt Đại diện Tông Tòa Trung Trực Lệ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Trực Lệ

Công giáo trong thời đầu Cộng hòa

Năm 1912

• Hạt Đại diện Tông Tòa Duyên hải Trực Lệ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Trực Lệ

Năm 1914

• Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Đông tách thành Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Châu và Hạt Đại diện Tông Tòa Triều Châu.

Năm 1915

• Hạt Đại diện Tông Tòa Triều Châu được đổi thành Hạt Đại diện Tông Tòa Sán Đầu.

Năm 1920

• Hạt Đại diện Tông Tòa Thiều Châu tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Châu.
• Hạt Đại diện Tông Tòa Việt Tây Hải Nam cũng được tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Châu, tương ứng vùng Tây Quảng Đông và Hải Nam.

Năm 1921

• Hạt Đại diện Tông Tòa An Huy tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Giang Nam.

Năm 1924

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Giang Môn tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Sán Đầu.
• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Lễ Huyện tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Trung Trực Lệ và Hạt Đại diện Tông Tòa Tây Nam Trực Lệ.
• Các hạt Đại diện Tông Tòa được đổi tên gồm: Việt Tây Hải Nam thành Bắc Hải, An Huy thành Vu Hồ, Trung Trực Lệ thành Bảo Định Phủ, Tây Nam Trực Lệ thành Chính Định Phủ, Duyên hải Trực Lệ thành Thiên Tân, Đông Trực Lệ thành Vĩnh Bình Phủ, Đông Nam Trực Lệ thành Hiến Huyện, Bắc Trực Lệ thành Bắc Kinh, Bắc Sơn Đông thành Tế Nam Phủ, Đông Sơn Đông thành Chi Phù.

Năm 1926

• Hạt Đại diện Tông Tòa Tuyên Hóa Phủ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Kinh.

Năm 1927

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Giang Môn được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa.
• Vùng truyền giáo Lâm Thanh tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Tế Nam Phủ.

Năm 1929

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Lễ Huyện được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa An Quốc.
• Hạt Đại diện Tông Tòa An Khánh tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Vu Hồ.
• Hạt Đại diện Tông Tòa Bạng Phụ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Vu Hồ.
• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Gia Ứng tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Sán Đầu.
• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Triệu Huyện tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Chính Định Phủ.
• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Vĩnh Niên tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Hiến Huyện.
• Vùng truyền giáo Hải Nam được tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Quảng Châu.
• Vùng truyền giáo Dịch Huyện tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Bảo Định Phủ và Hạt Đại diện Tông Tòa Bắc Kinh.
• Vùng truyền giáo Trương Điếm tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Tế Nam Phủ.

Năm 1931

• Vùng truyền giáo Lâm Thanh được nâng thành Hạt Phủ doãn Tông Tòa.
• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Ích Đô Huyện và Vùng truyền giáo Uy Hải tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Chi Phù.

Năm 1932

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Triệu Huyện được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa.
• Vùng truyền giáo Trương Điếm được nâng thành Hạt Phủ doãn Tông Tòa.

Năm 1933

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Vĩnh Niên được nâng lên Hạt Đại diện Tông Tòa.
• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Thuận Đức Phủ tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Chính Định Phủ.

Năm 1935

• Vùng truyền giáo Dịch Huyện được nâng thành Hạt Phủ doãn Tông Tòa.
• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Đại Danh tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Hiến Huyện.

Năm 1936

• Vùng truyền giáo Hải Nam được nâng thành Hạt Phủ doãn Tông Tòa.

Năm 1937

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Truân Khê tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Vu Hồ.
• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Trương Điếm được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa Chu Thôn.

Năm 1939

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Cảnh Huyện tách ra từ Hạt Đại diện Tông Tòa Hiến Huyện.

Năm 1940

• Giáo phận Díli tách ra từ giáo phận Macau, tương ứng vùng các đảo quốc Đông Nam Á ngày nay.

Năm 1944

• Hạt Phủ doãn Tông Tòa Thuận Đức Phủ được nâng thành Hạt Đại diện Tông Tòa.

Thành lập hàng Giáo phẩm Trung Quốc

Năm 1946

• Các hạt Đại diện Tông Tòa được nâng thành Tổng giáo phận gồm An Khánh, Bắc Kinh, Nam Kinh, Quảng Châu...
• Các hạt Đại diện Tông Tòa được nâng thành Tổng giáo phận và đổi tên gồm: Tế Nam Phủ đổi thành Tế Nam...
• Các hạt Đại diện Tông Tòa được nâng thành Giáo phận gồm An Quốc, Bắc Hải, Chu Thôn, Giang Môn, Hiến Huyện, Hong Kong, Sán Đầu, Thiên Tân, Thiều Châu, Triệu Huyện, Vĩnh Niên, Vu Hồ...
• Các hạt Đại diện Tông Tòa được nâng thành Giáo phận và đổi tên gồm: Bảo Định Phủ thành Bảo Định, Chính Định Phủ thành Chính Định, Thuận Đức Phủ thành Thuận Đức, Vĩnh Bình Phủ thành Vĩnh Bình, Tuyên Hóa Phủ thành Tuyên Hóa, Chi Phù thành Yên Đài.

Năm 1947

• Các hạt Phủ doãn Tông Tòa được nâng thành Giáo phận gồm Cảnh Huyện, Đại Danh...

Hệ thống các giáo phận tại Trung Quốc do Tòa Thánh thiết lập về cơ bản năm 1946. Tuy nhiên, từ sau năm 1949, tồn tại một hệ thống các giáo phận phát triển sau do Giám mục đoàn Công giáo Trung Quốc thiết lập, nhưng không được Tòa Thánh công nhận. Từ đó hình thành 2 hệ thống giáo phận cũng như chức sắc giáo phẩm khác nhau.

Hệ thống giáo phận chính thống

Dưới đây là hệ thống giáo phận chính thống do Tòa Thánh thiết lập. Theo đó, lãnh thổ Trung Hoa (bao gồm Trung Quốc Đại lục, Đài Loan, Hongkong và Macau) được chia thành 21 tổng giáo phận, 102 giáo phận và 28 hạt Phủ doãn Tông Tòa.

(Cập nhật thời điểm đến ngày 31 tháng 1 năm 2024)

Các giáo phận thuộc giáo tỉnh Đại lục

- Ghi chú:

• Các tên giám mục in nghiêng là giám mục chưa được sự chấp thuận từ Tòa Thánh, cắt đứt hiệp thông với Giáo hội Công giáo Rôma.
• Các chức vụ có gắn dấu * chỉ chức vụ không được Tòa Thánh chấp thuận, giám mục từng do chính quyền Trung Quốc tấn phong nhưng đã quay về hiệp thông với Giáo hội Công giáo Rôma.
• Các chức vụ có gắn dấu (*) là chức vụ do chính quyền Trung Quốc bắt buộc Giám mục của Giáo hội Công giáo Rôma thực hiện, đôi khi thể hiện quan điểm chính quyền Trung Quốc.

STT	Giáo phận	Thành lập	Giám mục quản nhiệm	Nhà thờ chính tòa
1	Tổng giáo phận An Khánh	1929 1946	Trống tòa
2	Giáo phận Bạng Phụ	1929	Trống tòa
3	Giáo phận Vu Hồ	1921	Giuse Lưu Tân Hồng*
4	Tổng giáo phận Bắc Kinh	1307 1946	Giuse Lý Sơn
5	Giáo phận An Quốc	1924	Trống tòa
6	Giáo phận Bảo Định [Giáo phận Thanh Uyển]	1910	James Tô Triết Dân [Phó] ( *) Phanxicô An Thụ Tân
7	Giáo phận Cảnh Huyện	1939	Phêrô Phong Tân Mão
8	Giáo phận Chính Định	1856	Giuliô Giả Trị Quốc
9	Giáo phận Đại Danh	1935	Trống tòa
10	Giáo phận Hiến Huyện	1856	Giuse Lý Liên Quý
11	Giáo phận Thiên Tân	1912	Mêchiô Thạch Hồng Trinh
12	Giáo phận Thuận Đức [Giáo phận Hình Đài]	1933	Trống tòa
13	Giáo phận Thừa Đức	2018	Giuse Quách Kim Tài*
14	Giáo phận Triệu Huyện	1929	/ Sử Quang Đông
15	Giáo phận Tuyên Hóa	1926	Tôma Triệu Khắc Huân [Phó] Agustinô Thôi Thái
16	Giáo phận Vĩnh Bình [Giáo phận Lư Long]	1899	( *) Phêrô Phương Kiến Bình
17	Giáo phận Vĩnh Niên [Giáo phận Ngụy Huyện]	1929	Stêphanô Dương Tường Thái [Phó] Giuse Tôn Kế Căn
18	Tổng giáo phận Côn Minh	1867 1946	Giuse Mã Anh Lâm*
19	Giáo phận Đại Lý	1929	Trống tòa
20	Tổng giáo phận Hán Khẩu	1696 1946	Phanxicô Thôi Khánh Kỳ
21	Giáo phận Bồ Kỳ [Giáo phận Xích Bích]	1923	Trống tòa
22	Giáo phận Hán Dương	1923	Trống tòa Linh mục Giám quản Phanxicô Xaviê Trần Thiên Hoài
23	Giáo phận Kỳ Châu [Giáo phận Cần Xuân]	1929	Trống tòa
24	Giáo phận Lão Hà Khẩu	1870	Trống tòa
25	Giáo phận Nghi Xương	1870	Trống tòa
26	Giáo phận Thi Nam [Giáo phận Ân Thi]	1938	Trống tòa
27	Giáo phận Tương Dương	1936	Trống tòa
28	Giáo phận Vũ Xương	1923	Trống tòa
29	Tổng giáo phận Hàng Châu	1910 1946
30	Giáo phận Đài Châu [Giáo phận Lâm Hải]	1926	Trống tòa
31	Giáo phận Lệ Thủy	1931	Trống tòa
32	Giáo phận Ninh Ba	1687	Phanxicô Xaviê Kim Ngưỡng Khoa
33	Giáo phận Vĩnh Gia [Giáo phận Ôn Châu]	1949	Phêrô Thiệu Chúc Mẫn
34	Tổng giáo phận Khai Phong	1916 1946	Trống tòa
35	Giáo phận Lạc Dương	1929	Placiđiô Bùi Vinh Quý (?) Phêrô Mao Khánh Phúc
36	Giáo phận Nam Dương	1844	Phêrô Cận Lộc Cương
37	Giáo phận Quy Đức Giáo phận Thương Khâu	1928	Trống tòa
38	Giáo phận Tín Dương	1927	Trống tòa
39	Giáo phận Trịnh Châu	1882	Tađêô Vương Dược Thăng
40	Giáo phận Trú Mã Điếm	1933	Trống tòa
41	Giáo phận Vệ Huy [Giáo phận Cấp Huyện]	1869	Giuse Trương Ngân Lâm
42	Tổng giáo phận Lan Châu	1878 1946	Giuse Hàn Chí Hải
43	Giáo phận Bình Lương	1930	Nicôla Hàn Kỷ Đức [Phó] Antôn Lý Huy
44	Giáo phận Tần Châu [Giáo phận Thiên Thủy]	1905	Gioan Vương Nhã Vọng [Phó] - Tân cử Bosco Triệu Kiến Chương
45	Tổng giáo phận Nam Kinh	1659 1946	* Phanxicô Lục Tân Bình
46	Giáo phận Hải Môn	1926	Trống tòa
47	Giáo phận Thượng Hải	1933	Giuse Thẩm Bân Tađêô Mã Đạt Khâm Giuse Hình Văn Chi (?)
48	Giáo phận Tô Châu	1949	Giuse Từ Hoành Căn
49	Giáo phận Từ Châu	1931	Gioan Vương Nhân Lôi*
50	Tổng giáo phận Nam Ninh	1875 1946	Giuse Đàm Yến Toàn
51	Giáo phận Ngô Châu [Giáo phận Thương Ngô]	1930	Trống tòa
52	Tổng giáo phận Nam Xương	1696 1946	Gioan Baotixita Lý Tô Quang Gioan Bành Vệ Chiếu (không được Tòa Thánh công nhận)
53	Giáo phận Cám Châu	1920	Trống tòa
54	Giáo phận Cát An	1879	Trống tòa
55	Giáo phận Dư Giang	1885	Trống tòa
56	Giáo phận Nam Thành	1932	Trống tòa
57	Tổng giáo phận Phúc Châu	1680 1946	Trống tòa
58	Giáo phận Đinh Châu [Giáo phận Trường Đinh]	1923	Trống tòa
59	Giáo phận Hạ Môn	1883	Giuse Thái Bỉnh Thụy
60	Giáo phận Phúc Ninh	1923	Ignatiô Chiêm Tư Lộc
61	Tổng giáo phận Phụng Thiên [Tổng giáo phận Thẩm Dương]	1838 1946	Phaolô Bùi Quân Dân
62	Giáo phận Cát Lâm	1898	Trống tòa
63	Giáo phận Diên Cát	1928	Trống tòa
64	Giáo phận Doanh Khẩu	1949	Trống tòa
65	Giáo phận Nhiệt Hà	1883	Giám quản Tông Tòa Gioan Trần Thương Bảo
66	Giáo phận Phủ Thuận	1932	Trống tòa
67	Giáo phận Tứ Bình Nhai [Giáo phận Tứ Bình]	1929
68	Giáo phận Xích Phong	1922	Trống tòa
69	Tổng giáo phận Quảng Châu	1848 1946	Giuse Cam Tuấn Khưu
70	Giáo phận Bắc Hải	1920	Phaolô Tô Vĩnh Thái
71	Giáo phận Gia Ứng	1929	Giuse Liêu Hoành Thanh
72	Giáo phận Giang Môn	1924	Phaolô Lương Kiến Sâm
73	Giáo phận Sán Đầu	1914	Giuse Hoàng Bính Chương
74	Giáo phận Thiều Châu [Giáo phận Thiều Loan]	1920	Trống tòa
75	Tổng giáo phận Quý Dương	1696 1946	Phaolô Tiêu Trạch Giang
76	Giáo phận Nam Long	1922	Trống tòa
77	Tổng giáo phận Tây An	1911 1946	Antôn Đảng Minh Ngạn
78	Giáo phận Chu Chí [Giáo phận Châu Trất]	1932	Giuse Ngô Khâm Kính
79	Giáo phận Diên An	1696	Gioan Baotixita Dương Hiểu Đình
80	Giáo phận Hán Trung	1887	Alôsiô Dư Nhuận Thâm Phó Stêphanô Tư Hồng Vĩ
81	Giáo phận Phượng Tường	1932	Phêrô Lý Hội Nguyên
82	Giáo phận Tam Nguyên	1931	Giuse Hàn Anh Tiến
83	Tổng giáo phận Tế Nam	1839 1946	Giuse Trương Hiến Vượng
84	Giáo phận Chu Thôn	1929	Giuse Dương Vĩnh Cường
85	Giáo phận Duy Phường	1931	Antôn Tôn Văn Quân
86	Giáo phận Duyện Châu	1885	Gioan Lữ Bồi Sâm
87	Giáo phận Dương Cốc	1933	Giuse Triệu Phượng Xương
88	Giáo phận Nghi Châu	1937	Gioan Phòng Hưng Diệu
89	Giáo phận Tào Châu	1934	Trống tòa
90	Giáo phận Thanh Đảo	1925	Tôma Trần Thiên Hạo
91	Giáo phận Yên Đài	1894	Trống tòa Giám quản Gioan Phòng Hưng Diệu
92	Tổng giáo phận Thái Nguyên	1890 1946	Phaolô Mạnh Ninh Hữu
93	Giáo phận Du Thứ	1931	Trống tòa
94	Giáo phận Đại Đồng	1922	Trống tòa
95	Giáo phận Hồng Động	1932	Phêrô Lưu Căn Trụ
96	Giáo phận Lộ An	1696	Phêrô Đinh Lệnh Bân
97	Giáo phận Phần Dương	1926	Gioan Hoắc Thành
98	Giáo phận Sóc Châu [Giáo phận Sóc Huyện]	1926	Phaolô Mã Tồn Quốc
99	Tổng giáo phận Trùng Khánh	1856 1946	Trống tòa
100	Giáo phận Gia Định	1929	* Phaolô Lôi Thế Ngân
101	Giáo phận Khang Định	1846	Gioan Baotixita Vương Nhã Hàn
102	Giáo phận Ninh Viễn	1910	Giuse Lôi Gia Bồi
103	Giáo phận Thành Đô	1696	Giuse Đường Viễn Các
104	Giáo phận Thuận Khánh	1929	Giuse Trần Công Ngao
105	Giáo phận Tự Phủ	1860	Phêrô La Tuyết Cương
106	Giáo phận Vạn Huyện	1929	Phaolô Hà Trạch Thanh
107	Tổng giáo phận Trường Sa	1856 1946	Methodius Khuất Ái Lâm
108	Giáo phận Hoành Châu	1930	Trống tòa Giám quản Methodius Khuất Ái Lâm
109	Giáo phận Nguyên Lăng [Giáo phận Thần Châu]	1925	Trống tòa Giám quản Methodius Khuất Ái Lâm
110	Giáo phận Thường Đức	1879	Trống tòa Giám quản Methodius Khuất Ái Lâm
111	Tổng giáo phận Tuy Viễn	1883 1946	Phaolô Mạnh Thanh Lộc
112	Giáo phận Ninh Hạ	1922	Giuse Lý Tinh
113	Giáo phận Tập Ninh	1929	Antôn Diêu Thuận
114	Giáo phận Tây Loan Tử	1840	Trống tòa

Các giáo phận thuộc giáo tỉnh Đài Loan

STT	Giáo phận	Thành lập	Giám mục / Linh mục quản nhiệm	Nhà thờ chính tòa
1	Tổng giáo phận Đài Bắc	1949 1952	Tôma Chung An Trụ
2	Giáo phận Cao Hùng	1913	Phêrô Lưu Chấn Trung
3	Giáo phận Tân Trúc	1961	Gioan Baotixita Lý Khắc Mẫn
4	Giáo phận Đài Nam	1961	Gioan Lý Nhã Vọng
5	Giáo phận Đài Trung	1951	Martinô Tô Diệu Vấn
6	Giáo phận Gia Nghĩa	1952	Trống tòa
7	Giáo phận Hoa Liên	1952	Philípphê Hoàng Triệu Minh

Các giáo phận độc lập và hạt Tông tòa

STT	Giáo phận	Thành lập	Giám mục / Linh mục quản nhiệm	Nhà thờ chính tòa
1	Giáo phận Macau	1576	Stêphanô Lý Bân Sinh
2	Giáo phận Hồng Công	1841	Gioan Thang Hán Giuse Hạ Chí Thành
3	Hạt Giám quản Tông Tòa Cáp Nhĩ Tân	1931	Trống tòa Giám quản - LM. Giuse Triệu Hoành Xuân Giuse Nhạc Phúc Sinh*
4	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Vĩnh Châu	1925	Trống tòa Giám quản Methodius Khuất Ái Lâm
5	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Hưng An Phủ	1928	Gioan Baotixita Vương Hiểu Huân
7	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Lâm Thanh	1931	Trống tòa
8	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Lễ Châu [Hạt Phủ doãn Tông Tòa Lễ Huyện]	1931	Trống tòa Giám quản Methodius Khuất Ái Lâm
9	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Nhạc Dương	1931	Trống tòa Giám quản Methodius Khuất Ái Lâm
10	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Tề Tề Cáp Nhĩ	1931	Giuse Ngụy Cảnh Nghĩa
11	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Chiêu Thông	1935	Trống tòa
12	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Dịch Huyện	1935	Gioan Trương Khánh Thiên
13	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Đồng Châu	1935	Giuse Đồng Trường Bình
14	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Giáng Châu Hạt Phủ doãn Tông Tòa Tân Giáng	1936	Trống tòa
15	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Hải Nam	1936	Trống tòa
16	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Sa Thị	1936	Trống tòa
17	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Tân Hương	1936	Giuse Trương Duy Trụ
18	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Lâm Đông	1937	Mátthia Đỗ Giang
19	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Tây Ninh	1937	Mátthia Cố Chinh
20	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Thạch Thiên	1937	Trống tòa
21	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Truân Khê	1937	Trống tòa
22	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Tùy Huyện	1937	Trống tòa
23	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Tương Đàm	1937	Trống tòa Giám quản Methodius Khuất Ái Lâm
24	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Bảo Khánh	1938	Trống tòa Giám quản Methodius Khuất Ái Lâm
25	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Kiến Âu	1938	Trống tòa
26	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Quế Lâm	1938	Trống tòat
27	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Tân Cương	1938	Trống tòa
28	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Thiệu Vũ	1938	Phêrô Ngô Dịch Thuận
29	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Uy Hải Vệ	1938	Trống tòa
30	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Giai Mộc Tư	1940	Trống tòa
31	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Hải Châu	1948	Trống tòa
32	Hạt Phủ doãn Tông Tòa Dương Châu	1949	Trống tòa

Hệ thống giáo phận bất hợp thức

Sau năm 1956, Tòa Thánh và chính quyền Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa cắt đứt mọi quan hệ. Trên thực tế, dưới sự bảo trợ của chính quyền Trung Quốc, hình thành một giáo hội Trung Quốc tự chủ với sự điều hành của Hội Công giáo Yêu nước Trung Quốc và Giám mục đoàn Công giáo Trung Quốc, gần như độc lập với Giáo hội Công giáo hoàn vũ. Hệ thống các giáo phận được Tòa Thánh thiết lập cơ bản năm 1946 cũng bị thay đổi với nhiều khác biệt. Cơ bản các Tổng giáo phận chuyển thành các giáo phận (như Tổng giáo phận Bắc Kinh đổi thành Giáo phận Bắc Kinh), các hạt Tông Tòa đều được nâng thành giáo phận (Hạt Phủ doãn Tông Tòa Thiệu Vũ đổi thành Giáo phận Mân Bắc), hầu hết các giáo phận bị đổi tên (như Giáo phận Chính Định bị đổi thành Giáo phận Thạch Gia Trang), một số giáo phận bị sáp nhập để thành lập giáo phận mới (như các giáo phận Cát Lâm, Diên Cát, Tề Tề Cáp Nhĩ, Giai Mộc Tư được hợp nhất thành giáo phận Cáp Nhĩ Tân, sau đổi thành giáo phận Hắc Long Giang).

Ngoài ra, giáo tỉnh Đài Loan, các giáo phận Hongkong, Macau và hạt Phủ doãn Tông Tòa Ulaanbaatar (giáo hội Trung Quốc đặt là giáo phận Khố Luân), không thuộc quyền kiểm soát của Giám mục đoàn Công giáo Trung Quốc nên không nằm trong hệ thống giáo phận Trung Quốc. Ngoài ra, các giáo xứ trên quần đảo Kim Môn tuy thuộc về giáo phận Hạ Môn, nhưng trên thực tế do Tổng giáo phận Đài Bắc cai quản.

• Công giáo tại Trung Quốc
• Giáo phận Macau
• Giáo phận Hongkong
• Công giáo tại Đài Loan
• Danh sách giám mục Công giáo người Trung Quốc
• Danh sách giám mục Trung Quốc còn sống