Trọng Trinh

Trọng Trinh tên đầy đủ là Nguyễn Trọng Trinh, sinh ngày 9 tháng 1 năm 1957 tại xã Nam Trung, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An.^[2] Cha ông là một cán bộ của Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), vì vậy gia đình ông sống trong một khu tập thể dành cho văn nghệ sĩ. Từ nhỏ ông đã được tiếp xúc với nghệ thuật sân khấu.^[3] Ông đã thi đỗ vào lớp diễn viên sân khấu khoá 1 của Nhà hát Kịch Trung ương và tốt nghiệp loại ưu với vai diễn Côlêxốp trong vở kịch "Cuộc chia tay tháng 6" do Nghệ sĩ Nhân dân Trọng Khôi dàn dựng.^[4][5]

Văn nghệ trong quân ngũ

Ngày 8 tháng 9 năm 1982, 8 ngày sau khi ra trường, ông và 3 người bạn khác là Nghệ sĩ Nhân dân Trung Anh, Đỗ Kỷ và Nghệ sĩ Ưu tú Quốc Khánh đã cùng nhau nhập ngũ trong giai đoạn Xung đột Việt–Trung 1979–1991.^[6] Sau 3 tháng được được huấn luyện ở Quảng Ninh, cả bốn người được phân về Đại đội Vệ binh Sư đoàn 323. Trong quá trình huấn luyện trong quân ngũ, 4 nghệ sĩ đã thường xuyên tham gia các hoạt động văn nghệ từ cấp trung đoàn đến đặc khu, giành giải Nhì trong hội diễn nghệ thuật toàn quân ở Thành phố Hồ Chí Minh cho đặc khu Quảng Ninh. Mặc dù không được đào tạo chuyên nghiệp nhưng Trọng Trinh đã đứng ra biên đạo múa cho Sư đoàn.^[7]

Đầu năm 1984, ông cùng 3 người bạn được mời tham gia bộ phim về đề tài chiến tranh mang tên "Trừng phạt" của Nghệ sĩ Nhân dân Bạch Diệp.^[8] Về sau, ông còn từng tham gia các bộ phim khác của đạo diễn Bạch Diệp như Hoa ban đỏ, Lặng lẽ tuổi trăng tròn, Nguyễn Thị Minh Khai.^[9] Đến cuối năm, do có nhiều thành tích và nhu cầu từ các đơn vị nghệ thuật, 4 người được cấp trên cho phép ra quân sớm hơn dự định để phục vụ công tác biểu diễn.^[10]

Sự nghiệp diễn viên

Từ sau khi xuất ngũ, ông gây ấn tượng với khán giả qua nhiều vai diễn trong các vở kịch sân khấu như Hão, Nhân danh công lý, Ngụ ngôn năm 2000. Đến năm 1989, ông tiếp tục gây ấn tượng mạnh với khán giả nhờ vai chiến sĩ công an Nam Hà trong bộ phim điện ảnh Săn bắt cướp của đạo diễn Trần Phương.^[11] Trong thập niên 1980 và 1990, thời kỳ bùng nổ của phim video, ông đã tham gia nhiều bộ phim như Hai năm nữa anh về, Người đàn bà nghịch cát, Gánh hàng hoa, Người rừng.^[12] Năm 2004, ông đảm nhiệm vai Lâm, một trong ba nhân vật chính, trong bộ phim Tiếng cồng định mệnh. Đây là một bộ phim sử thi gây được tiếng vang lớn thời bấy giờ của Hãng phim Quân đội nhân dân Việt Nam.^[13]

Từ giữa thập niên 1990, ông liên tiếp tạo ra dấu ấn trong nhiều bộ phim được chiếu trên các kênh của Đài Truyền hình Việt Nam, như vai diễn Tổng Bí thư Lê Hồng Phong trong một bộ phim về nữ chiến sĩ cách mạng Nguyễn Thị Minh Khai vào năm 1996 hay bộ phim Gió qua miền tối sáng về đề tài HIV/AIDS vào năm 1998.^[14] Từ những năm đầu thế kỷ 20, ông trở thành một trong những gương mặt quen thuộc của khán giả Đài Truyền hình Việt Nam thông qua những vai diễn có tính "đào hoa".^[15] Ông liên tiếp góp mặt trong nhiều bộ phim được yêu thích của VTV như Mưa bóng mây,^[16] Nhật ký Vàng Anh, Khúc hát mặt trời,^[17] Tuổi thanh xuân, Tình khúc bạch dương, Chạy trốn thanh xuân.^[18]

Từ năm 2019, các bộ phim ông đóng vai quan trọng đều gây được tiếng vang lớn trong dư luận Việt Nam như Nàng dâu order,^[19] Tình yêu và tham vọng,^[20] Lửa ấm,^[21] đặc biệt là Sinh tử và Hãy nói lời yêu. Sinh tử là một bộ phim chính luận thuộc loạt phim Cảnh sát hình sự nổi tiếng.^[22][23] Ngay từ khi ra mắt, bộ phim đã nhận được sự quan tâm đặc biệt khi làm về đề tài chống tham nhũng và có sự tham gia của nhiều diễn viên gạo cội.^[24] Trong Sinh tử, ông vào vai nhân vật chính là Bí thư Thành ủy Văn Thành Nhân.^[25] Theo Trọng Trinh, đây là "vai diễn khó học lời thoại nhất" trong sự nghiệp diễn viên của ông.^[26] Trong suốt quá trình công chiếu, bộ phim luôn nhận được sự chú ý từ dư luận bởi tính thời sự cao.^[27][28]

Hãy nói lời yêu là một bộ phim xoay quanh những mối quan hệ gia đình. Nhân vật ông Tín do Trọng Trinh thủ vai đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra nhiều mâu thuẫn và đẩy bộ phim lên cao trào.^[29] Bên cạnh việc nhận được sự quan tâm đặc biệt từ khán giả thì bộ phim cũng gây nhiều tranh cãi khi nội dung dần trở nên quá bi kịch về cuối.^[30]

Trở thành đạo diễn

Năm 1997, ông cho ra mắt bộ phim "Mưa dầm ngõ nhỏ", đây là tác phẩm đầu tiên của ông với vai trò đạo diễn.^[31] Mặc dù chỉ mới vào nghề đạo diễn thời gian ngắn, nhưng ông đã nhanh chóng đạt được Giải Vàng trong Liên hoan Phim truyền hình Toàn quốc năm 1998 nhờ bộ phim Sân tranh.^[32] Sau đó, ông liên tục gây ấn tượng với khán giả thông qua nhiều bộ phim như Sang sông, Ban mai xinh, Cầu vồng tình yêu. Đặc biệt là từ năm 1999, ông liên tiếp làm đạo diễn và tham gia diễn xuất cho nhiều bộ phim thuộc loạt phim Cảnh sát hình sự nổi tiếng như: Nước mắt của mẹ, Phía sau một cái chết, Tên sát nhân có tài mở khóa. Cũng từ năm 1999, nhiều bộ phim của ông đã trở thành một phần được chờ đợi trong chương trình giải trí vào dịp Tết Nguyên Đán như Theo dấu bích đào, Mừng tuổi, Thế mới là cuộc đời, Đáo Xuân hay Khi tivi nhà tắt tiếng. Năm 2005, ông trở thành đạo diễn của Ban mai xanh, bộ phim đầu tiên mà hai hãng truyền hình lớn của Việt Nam là Trung tâm Phim truyền hình Việt Nam và Hãng phim Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh hợp tác sản xuất.^[33]

Năm 2011, ông cho ra mắt bộ phim Cầu vồng tình yêu được chuyển thể từ bộ phim Vinh quang gia tộc nổi tiếng của Hàn Quốc. Mặc dù là phim chuyển thể, nhưng vì có nội dung bám sát vào văn hóa của người Việt mà bộ phim đã nhanh chóng thu hút được nhiều tầng lớp người xem.^[34][35] Không chỉ hấp dẫn người xem mà bộ phim còn từng giữ nhiều kỷ lục nhất trong số những dự án mà Trung tâm Phim truyền hình Việt Nam từng sản xuất, trong đó có kỷ lục bộ phim dài nhất với thời lượng lên đến 85 tập và thu âm trực tiếp toàn bộ phim.^[36]

Năm 2016, bộ phim Zippo, mù tạt và em do ông đạo diễn đã thu hút được nhiều sự chú ý từ giới trẻ Việt Nam ngay khi mới lên sóng.^[37][38] Bộ phim đã giành được gần 10 giải thưởng và đề cử ở nhiều hạng mục khác nhau của nhiều lễ trao giải lớn ở Việt Nam, đặc biệt là giải Cánh Diều Vàng cho Phim truyền hình dài tập và giúp Trọng Trinh chiến thắng hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất.^[39] Đến năm 2018, bộ phim Cả một đời ân oán của ông cùng đạo diễn trẻ Bùi Tiến Huy tiếp tục tạo nên một "cơn sốt" trong dư luận Việt Nam.^[40] Ngoài những bộ phim truyền hình, Trọng Trinh còn là đạo diễn cho chương trình thực tế Bố ơi! Mình đi đâu thế? (phiên bản Việt Nam).^[41]

Trước khi về hưu vào 2018, ông giữ vai trò Trưởng phòng Nội dung III của Hãng phim Truyền hình Việt Nam.^[42] Tháng 7 năm 2018, ông là 1 trong 4 đạo diễn của Đài truyền hình Việt Nam được đưa vào danh sách xét duyệt danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân,^[43][44] đến tháng 8 năm 2019 thì Chủ tịch nước Việt Nam chính thức có quyết định trao tặng ông danh hiệu này.^[45][46] Tháng 3 năm 2019, Trung tâm Phim truyền hình Việt Nam lần đầu tiên phối hợp với báo Sinh viên Việt Nam tổ chức tuyển chọn diễn viên từ sinh viên tại Hà Nội. Trọng Trinh và một số Nghệ sĩ Nhân dân khác đã đảm nhận vai trò giám khảo trong đợt truyển chọn này.^[47]

Vai trò đạo diễn

Vai trò diễn viên

Kịch sân khấu

• Vở Hão – vai Phó tiến sĩ Tiến Tùng.^[99]
• Vở Nhân danh công lý – vai Trung úy công an Cường.^[99]

Phim điện ảnh, phim video

Phim truyền hình

• Nghệ sĩ ưu tú
• Nghệ sĩ Nhân dân (2019)^[161][162]

Trọng Trinh và người vợ đầu tiên có với nhau 2 người con trai nhưng đến năm 2008 thì hai người kết thúc cuộc hôn nhân kéo dài hơn 20 năm. Sau một thời gian, ông quen người vợ hiện tại là Lan Phương thông qua sự giới thiệu từ bạn bè.^[175] Năm 2011, Trọng Trinh kết hôn lần hai với người vợ nhỏ hơn mình 16 tuổi.^[176][177]

• Trọng Trinh trên IMDb
• Trọng Trinh trên Facebook