African National Congress
Die African National Congress (ANC) is 'n bevrydingsorganisasie en politieke party wat Suid-Afrika sedert die land se eerste nie-rassige, demokratiese nasionale verkiesing van April 1994 regeer. Dié party is in 1912 in Bloemfontein as die South African Native National Congress (SANNC) gestig en was jare lank 'n verbode organisasie in Suid-Afrika. Die huidige naam is in 1923 aanvaar.
| African National Congress | |
| ANC | |
 | |
Vlag van die African National Congress | |
| Leier | Cyril Ramaphosa |
|---|---|
| Slagspreuk | South Africa's National Liberation Movement |
| Gestig | 8 Januarie 1912 |
| Nuusbrief | ANC Today |
| Hoofkwartier | Luthulihuis, Sauerstraat 54, Johannesburg, Gauteng |
| Jeugvleuel | ANC-jeugliga |
| Ideologie | Afrika-nasionalisme Linksgesinde nasionalisme Sosiale demokrasie Demokratiese sosialisme |
| Nasionale affiliasie | Tripartite Alliance |
| Internasionale affiliasie | Sosialistiese Internasionaal[1] |
| Amptelike kleure | Swart, groen, goud |
| Webblad | www |
Geskiedenis
- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Geskiedenis van die African National Congress.
.jpg)
.jpg)
Die ANC is op 8 Januarie 1912 gestig deur onder andere John Dube, Pixley ka Seme en Sol Plaatje om hom te beywer vir die regte en vryhede van alle Afrikane. Die ANC-jeugliga is in 1944 deur Nelson Mandela, Walter Sisulu, en Oliver Tambo gestig.
Die sege van die Nasionale Party in die 1948-verkiesing en die implementering van apartheid lei tot die sogenaamde Defiance Campaign van 1952, en die opstel van die Vryheidsmanifes in Kliptown in 1955.
In 1959 word die Pan Africanist Congress of Azania (PAC) gestig deur Robert Sobukwe en 'n groep ANC-lede wat gekant was teen die ANC se wending weg van swart nasionalisme af.
As gevolg van sy vreedsame verset teen apartheid en die vele inperkings wat hy hieroor moes verduur, word die Nobelprys vir Vrede in Desember 1961 aan ANC-presidentgeneraal Albert Luthuli toegeken. Hy en sy vrou, Nokukhanya, word deur die regering toegelaat om die oorhandigingseremonie in Oslo by te woon.
Na aanleiding van 'n beroep deur Albert Luthuli word die Anti-apartheidsbeweging in Brittanje gestig en internasionale druk teen die apartheidsbewind, hoofsaaklik deur boikotte, neem toe.
Die besluit van die ANC om oor te gaan na gewapende stryd, en die stigting van Umkhonto we Sizwe (MK), lei tot die inhegtenisname op 11 Julie 1963 van Nelson Mandela en 18 ander MK-lede op die plaas Liliesleaf by Rivonia. Tydens die sogenaamde Rivonia-verhoor word Mandela, Walter Sisulu, Govan Mbeki, Raymond Mhlaba, Elias Motsoaledi, Ahmed Kathrada en Denis Goldberg op 11 Junie 1964 skuldig bevind aan sabotasie en lewensvonisse opgelê. Hierna is die ANC verban.
Geallieerde organisasies
- Anti-apartheidsbeweging
- COSATU
- Sosialistiese Internasionaal
- Suid-Afrikaanse Kommunistiese Party (SAKP)
- United Democratic Front (UDF)
Bekende lede van die ANC
Presidente van die ANC
- Dr. John L. Dube 1912–1917
- Sefato M. Makgatho 1917–1924
- Eerw. Zaccheus R. Mahabane 1924–1927
- Josiah T. Gumede 1927–1930
- Dr. Pixley ka Isaka Seme 1930–1936
- Eerw. Zaccheus R. Mahabane 1937–1940
- Dr. Alfred Bitini Xuma 1940–1949
- Dr. James S. Moroka 1949–1952
- Hoofman Albert Luthuli 1952–1967
- Oliver Tambo 1967–1991
- Nelson Mandela 1991–1997
- Thabo Mbeki 1997–2007
- Jacob Zuma 2007–2017
- Cyril Ramaphosa 2017–tans
bron vir tot 2007.[2]
Verkiesingsresultate
0–20%
20–40%
40–60%
60–80%
80–100%
0–20%
20–40%
40–60%
60–80%
80–100%
Nasionale verkiesings
Nasionale Vergadering
- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Nasionale Vergadering van Suid-Afrika.
| Verkiesing | # van algehele stemme | % van algehele stemme | # van algehele setels gewen | +/– | Regering |
|---|---|---|---|---|---|
| 1994 | 12 237 655 | 62,65 | 252 / 400 | – | In regering |
| 1999 | 10 601 330 | 66,35 | 266 / 400 |  14 | In regering |
| 2004 | 10 880 915 | 69,69 | 279 / 400 | 13 | In regering |
| 2009 | 11 650 748 | 65,90 | 264 / 400 |  15 | In regering |
| 2014[3] | 11 436 921 | 62,15 | 249 / 400 | 15 | In regering |
| 2019[4] | 10 026 475 | 57,5 | 230 / 400 | 19 | In regering |
Nasionale Raad van Provinsies
- Die hoofartikel vir hierdie afdeling is: Nasionale Raad van Provinsies.
| Verkiesing | # van algehele setels gewen | +/– | Regering |
|---|---|---|---|
| 1994 | 60 / 90 | In regering | |
| 1999 | 63 / 90 | 3 | In regering |
| 2004 | 65 / 90 | 2 | In regering |
| 2009 | 62 / 90 | 3 | In regering |
| 2014 | 60 / 90 | 2 | In regering |
| 2019 | 54 / 90 | 6 | In regering |
Provinsiale verkiesings
| Verkiesing | Oos-Kaap | Vrystaat | Gauteng | KwaZulu-Natal | Limpopo | Mpumalanga | Noordwes | Noord-Kaap | Wes-Kaap | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| % | Setels | % | Setels | % | Setels | % | Setels | % | Setels | % | Setels | % | Setels | % | Setels | % | Setels | |
| 1994 | 84,35% | 48/56 | 76,65% | 24/30 | 57,60% | 50/86 | 32,23% | 26/81 | 91,63% | 38/40 | 80,69% | 25/30 | 83,33% | 26/30 | 49,74% | 15/30 | 33,01% | 14/42 |
| 1999 | 73,80% | 47/63 | 80,79% | 25/30 | 67,87% | 50/73 | 39,38% | 32/80 | 88,29% | 44/49 | 84,83% | 26/30 | 78,97% | 27/33 | 64,32% | 20/30 | 42,07% | 18/42 |
| 2004 | 79,27% | 51/63 | 81,78% | 25/30 | 68,40% | 51/73 | 46,98% | 38/80 | 89,18% | 45/49 | 86,30% | 27/30 | 80,71% | 27/33 | 68,83% | 21/30 | 45,25% | 19/42 |
| 2009 | 68,82% | 44/63 | 71,10% | 22/30 | 64,04% | 47/73 | 62,95% | 51/80 | 84,88% | 43/49 | 85,55% | 27/30 | 72,89% | 25/33 | 60,75% | 19/30 | 31,55% | 14/42 |
| 2014[3] | 70,09% | 45/63 | 69,85% | 22/30 | 53,59% | 40/73 | 64,52% | 52/80 | 78,60% | 39/49 | 78,23% | 24/30 | 67,39% | 23/33 | 64,40% | 20/30 | 32,89% | 14/42 |
| 2019[4] | 68,74% | 44/63 | 61,14% | 19/30 | 50,19% | 37/73 | 54,21% | 44/80 | 75,49% | 38/49 | 70,58% | 22/30 | 61,87% | 21/33 | 57,54% | 18/30 | 28,64% | 12/42 |
Munisipale verkiesings
| Verkiesing | Stemme | % | +/– |
|---|---|---|---|
| 1995–96 | 5 033 855 | 58% | – |
| 2000 | Geen vrygestel | 59,4% | 1,4% |
| 2006 | 17 466 948 | 66,3% | 6,9% |
| 2011 | 16 548 826 | 61,9% | 4,4% |
| 2016[5] | 21 450 332 | 55,7% | 6,2% |
| 2021 | 14 531 908 | 47,5% | 8.2% |
Sien ook
Verwysings
Eksterne skakels
- (en) Amptelike webwerf
- (en) African National Congress op Facebook
- (af) African National Congress op Instagram
- (en) African National Congress op Twitter
- (en) "African National Congress". Encyclopædia Britannica. Besoek op 30 Oktober 2019.