BM-21 Qrad
Qrad (indeski 9K51) — Sovet istehsalı 122 mm reaktiv yaylış atəş sistemidir. "Katyuşa" sisteminin bazasında yaradılmış bu sistem "Ural-375" və ya "Ural-4320" avtomobillərinin üzərində quraşdırılır. "Qrad-1" (9K55) sistemi 9P138 əsasında mövcud olan "Qrad"-ın təkmilləşdirilmiş formasıdır. NATO ölkələrində sistem M1964 adı ilə tanınır.
| BM-21 Qrad | |
|---|---|
 Rusiya Ordusuna məxsus BM-21 Qrad hərbi parad zamanı. | |
| Tipi | Reaktiv yaylım atəş sistemi |
| Ölkə | |
| İstismar tarixçəsi | |
| İstismar illəri | 1963-davam edir |
| İstismara başlanması | 1963 |
| İstismar edənlər | İstifadəçilər bölməsinə bax |
| İstifadə edilən döyüşlər | Qarabağ müharibəsi |
| İstehsal tarixçəsi | |
| Konstruktor | Splav dövlət araşdırma və istehsalat müəssisəsi |
| Konstruksiya tarixi | 1963 |
| İstehsalçı | Splav dövlət araşdırma və istehsalat müəssisəsi |
| İstehsal illəri | 1963-davam edir |
| Xüsusiyyətləri | |
| Ağırlığı | 13.71 ton |
| Şose sürəti | 75 km/s |
| Uzunluğu | 7.35 m |
| Eni | 2.40 m |
| Hündürlüyü | 3.09 m |
| Ekipaj | 3 |
| Mərminin başlanğıc sürəti | 2 atış/saniyə |
| Maksimum məsafə | 405 km |
| Nişangah | PG-1M panoramik teleskop |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ümumi xarakteriskası
Orduda istifadəyə 1963-cü ildən götürülmüşdür. Hədəfi vurma məsafəsi 30 km-dir. Bir dəfəyə 40 ədəd mərmi atır. Çapı 122 mm-dir. Qrad sistemi növündən asılı olaraq "Ural-375" və "Ural-4320" avtomobillərinin üzərində quraşdırılır. "Qrad-1" modifikasiyası üçün ZİL-131 avtomobili tətbiq olunur. Atıcı qurğunun hərəkət sürəti 75–90 km/saat arasında yerləşir. Sistemdə atəşin avtomatik idarə edilməsi üçün "Vivariy" kompleksi tətbiq edilir.
Lülə diametri: 122 mm
Lülə sayı: 40 ədəd
Doldurulma: 7 dəqiqə
Məhvetmə radiusu: 145.000 m²
Salvo Atış müddəti: 20 saniyə
Atəş məsafəsi: 42 km
Tətbiqi
Qrad yaylım atəş sistemi düşmənin canlı qüvvəsini və hərbi texnikasını məhv etmək üçün, artilleriya və minomyot bateriyalarını susdurmaq, möhkəmləndirilmiş sədlərin dağıdılması üçün tətbiq edilə bilər. SSRİ-nin Əfqanıstanda apardığı müharibə zamanı geniş tətbiq olunmuşdur.
Raket və mərmi başlıqları
"Qrad"da aşağıdakı raketlərdən istifadə edilə bilər:
- 9M22U mərmi qırıntılarından ibarət başlıqla təchiz olunmuş, çəkisi 19,4 kq, uçuş məsafəsi 20 km.
- 9M22M mərmi qırıntılarından ibarət başlıqla təchiz olunmuş, çəkisi 18,4 kq, uçuş məsafəsi 21 km.
- 9M22S mərmi yandırıcı başlıqla təchiz olunmuş, çəkisi 19,4 kq, uçuş məsafəsi 20 km.
- 9M22D təşviqat üçün vərəqlərlə təchiz olunmuş başlıq, uçuş məsafəsi 21 km.
- 9M22K "Kəpənək minaları" ilə təchiz olunmuş, uçuş məsafəsi 15 km.
- 9M22K1 5 ədəd POM-2 minaları. Uçuş məsafəsi 13 km.
- 9M22K2 3 ədəd PTM-3 tank əleyhinə minalar, uçuş məsafəsi 13 km.
- 9M28F mərmi qırıntılarından ibarət başlıq ilə təchiz olunmuş, çəkisi 21 kq, uçuş məsafəsi 15 km.
- 9M28K tank əleyhinə minalar, uçuş məsafəsi 13 km.
- 9M42 işıqlandırıcılarla təchiz olunmuş, uçuş məsafəsi 20 km.
- 9M43 tüstü və alov yaratmaq üçün 4 ədəd boboletlər, uçuş məsafəsi 20 km.
- 9M53F paraşütlə əyləclənən mərmi başlıqları cəmi 26 kq, uçuş məsafəsi 20 km.
- 9M217 3 ədəd MOTV-3F tipli özü hədəfini axtaran kiçik güllələr, uçuş məsafəsi 30 km.
- 9M218 45 ədəd tank əleyhinə bombolettlər, uçuş məsafəsi 30 km.
- 9M519 rabitə siqnallarının pozulması üçün ötürücü, uçuş məsafəsi 18,5 km.
- 9M521 mərmi qırıntılarından ibarət başlıq ilə təchiz olunmuş, çəkisi 21 kq, uçuş məsafəsi 40 km.
- 9M522 paraşütlə əyləclənən mərmi başlıqları cəmi 25 kq, uçuş məsafəsi 38 km.
- PRC-60 su altı hədəfləri məhv etmək üçün mərmi qırıntıları, çəkisi 20 kq, uçuş məsafəsi 15 km.
İstifadə olunan ölkələr
BM-21 "Qrad" istifadəçiləri
