Аҫыл таштар

Аҫыл таштар - зәргәрлек эшендә ҡулланылыусы, үҙенә генә хас үҙенсәлектәре булған минерадар.Улар шулай уҡ техник маҡсаттарҙа ла файҙаланыла: аныҡ приборҙар эшләүҙә, оптика, сәғәт, радиоэлектроника сәнәғәтендә, быраулау эше техникаһында һ.б.

Аҫыл таштар төркөмдәре

Күпселеге үтә күренмәле, ялтыр, юғары ҡатылыҡта, көслө яҡтылыҡты таратыу, ҡырлауҙы ҡабул итеү һәләте булыуы менән айырылһа; матур саф төҫтә йә төҫһөҙ була. А.Е. Ферсман һәм М. Бауэр классификацияһына ярашлы, берләштерелеүсе таштарҙың сағыштырмаса ҡиммәттәренә бәйле төркөмдәренә бүленә.

1-се төркөм аҫыл таштар

1-се төркөм аҫыл таштар: алмас, Сапфир, рубин, зөбәржәт, александрит, затлы шпинель; уларға шулай уҡ органик сығышлы аҫыл таш - ынйы инә.

2-се төркөм аҫыл таштар

2-се төркөм аҫыл таштарға топаз, берилл (аквамарин, воробьевит, гемодар), алһыу турмалин (рубеллит), аметист, алмандин, уваровит, циркон (гиацинт, һары һәм йәшел циркон), затлы аҡ аҡыҡ инә.

3-сө төркөм аҫыл таштар

3-сө төркөм аҫыл таштарға фирүзә, йәшел һәм күп төрлө турмалиндар, кордиерит, диоптаз, эпидот, тау гәлсәре, күкһел кварц (раухтопаз), яҡты аметист, гелиотроп, хирзопраз, ярым аҡ аҡыҡ, аҡыҡ, ҡыр шпаты (ҡояш ташы, айташ), содалит, пренит, андалузит, диопсид, гематит (кровавик), пирит инә.

Башҡортостандың аҫыл таштары

Башҡортостан Республикаһы территорияһында Ағиҙел йылғаһының уң ҡушылдыҡтарының аллювиаль ултырмаларында алмас бөртөктәренең (ҙурлығы 2,5 мм тиклем) күп табылыуы билдәле: һирәк кенә рубин бөртөктәре (0,5 мм кәмерәк) осрай. Тау гәлсәре ятҡылыҡтары (хәҙер эшкәртелгән) мәҡсүт метаморфик комплексына һәм белорет метаморфик комплексына тура килә, һуңһыһында Теплое күкһел кварц сығанағы (Белорет районы)бар.