Білі Грэм

Ўільям Фрэнклін Грэм быў першым сынам у сям’і Ўільяма Фрэнкліна і Мораў Грэм (у дзявоцтве Кофі). Меў яшчэ аднаго брата і двух сёстраў. Выхоўваўся ў прэсьбітэрыянскай царкве. У 1933, па сканчэньні сухога закону ў ЗША, бацька напаіў півам яго зь сястрой Катрынаю да такога стану, што яны займелі агіду да алькаголю і наркотыкаў на ўсё сваё жыцьцё^[6].

У 1934 року, у 16-гадовым узросьце, Білі Грэм увераваў пасьля наведваньня некалькіх сустрэчаў пад кіраўніцтвам эвангеліста Мардэкая Гэма^[7].

Скончыўшы ў 1936 року сярэднюю школу, Грэм паступіў у Коледж Боба Джонса, а ў 1937 перавёўся ў Флёрыдзкі біблійны інстытут. У 1943 скончыў таксама коледж Ўітан, атрымаўшы дыплём па антрапалёгіі^[8].

13 жніўня 1943 Білі Грэм ажаніўся з Рут Бэл, аднакурсьніцай з коледжу Ўітан, чые бацькі былі прэсьбітэрыйнскімі місіянэрамі ў Кітаі. Грэм і Рут маюць пяцёх дзяцей: Вірджынію, Ганну, Рут, Фрэнкліна і Нэльсана — а таксама 19 унукаў і мноства праўнукаў.

Білі Грэм быў пастарам Малітоўнага дому аб’яднанага Эвангельля (анг. United Gospel Tabernacle) яшчэ падчас навучаньня ў коледжы. У 1943—1944 зьяўляўся пастарам Першай баптысцкай царквы ў Ўэстэрн Спрынгзе непадалёк ад Ўітану. У гэты ж час ён узначаліў на радыё праграму «Сьпевы ў ночы», уратаваўшы яе ад закрыцьця з-за недахопу фінансаваньня. У 1947 року, у 30-гадовым узросьце, ён быў запрошаны на пасаду прэзыдэнта Нортўэстэрнскага біблійнага коледжу ў Мінэапалісе, стаўшыся на свой час наймаладзейшым з прэзыдэнтаў амэрыканскіх коледжаў ды ўнівэрсытэтаў. Грэм займаў гэтую пасаду да 1952^[9].

Эвангельскае служэньне пачаў з паездак па ЗША і Эўропе ў складзе руху «Моладзь за Хрыста» (анг. Youth for Christ International, YFCI). У 1949 Білі Грэм зладзіў эвангелізацыйную кампанію ў Лос-Анджэлесе, дзеля якой збудаваў вялізны намёт на паркоўцы^[10]. Ягонае служэньне прыцягнула ўвагу СМІ і працягнулася на пяць тыдняў даўжэй, чым плянавалася — два месяцы. Пасьля гэтага Грэм стаў вядомым на ўсю краіну^[11].

Свае эвангелізацыйныя сабраньні Білі Грэм называе «крыжовымі паходамі» ў гонар хрысьціянскіх ваяроў, якія заваявалі Ерусалім. З пачатку свайго служэньня Грэм зьдзейсьніў болей за 400 крыжовых паходаў у 185 краінах на 6 матэрыкох. Дзеля гэтых сабраньняў ён арандаваў вялізныя плошчы, кшталту стадыёнаў, паркаў ці вуліцаў. З часам, калі колькасьць наведнікаў стала павялічвацца, Білі Грэм сабраў хор з 5000 асобаў, які сьпяваў на гэтых сходах. Прапаведуючы Дабравесьце, ён заклікаў людзей выходзіць наперад, дзе яны мелі магчымасьць паразмаўляць сам-насам, атрымаць адказы на пытаньні ды разам памаліцца. Гэтых людзей называлі нованавернутымі. У 1992 падчас казані ў Маскве на ягоны заклік выйшла наперад чвэрць 155-тысячнага натоўпу^[6].

У 1950 року Грэм заснаваў у Мінэапалісе Эвангельскую асацыяцыю Білі Грэма (з 1999 дзейнічае ў Шарлот).

З паўстаньнем на пачатку 1950-х руху за грамадзянскія правы ў ЗША Білі Грэм пачаў праводзіць зьмяшаныя служэньні (дагэтуль мноства ягоных крыжовых паходаў былі расава ізаляваныя), хоць працягваў выступаць і на падзеленых сходах. Пасьля выраку па справе «Браўну супраць Рады па адукацыі», у якой Вярхоўны суд прызнаў сэгрэгацыю ў школах неканстытуцыйнаю, Грэм пачаў настойваць на зьмяшаных сядзеньнях падчас сваіх служэньняў.

Зь сярэдзіны 1950-х Білі Грэм становіцца заўзятым супраціўнікам сэгрэгацыі і расізму. У 1957 гэта стала відавочна для ўсіх, калі ён дазволіў чарнаскурым сьвятарам Томасу Кілгару і Гарднэру Тэйлару стаць чальцамі ягонага Выканаўчага камітэту крыжовых паходаў у Нью-Ёрку^[12], а таксама запрасіў Марціна Лютэра Кінга, зь якім упершыню пазнаёміўся падчас байкатаваньня ў Мантгомэры ў 1955^[12], да ўдзелу ў супольным служэньні ў Нью-Ёрку, якое на працягу 16 тыдняў наведалі 2,3 мільёны чалавек^[10]. Пасьля забойства Кінга ў 1968 Грэм прамовіў, што Амэрыка страціла «сацыяльнага лідэра і прарока»^[12].

Аднак, хоць Грэм і называе сябе ў мэмуарах блізкім сябрам Лютэра Кінга, паміж імі здараліся рознагалосьсі. У 1958 року спонсарскі камітэт крыжовага паходу ў Сан-Антоніё (Тэхас) заплянаваў на 25 ліпеня прамову губэрнатара-сэгрэгацыяніста гэтага штату Прайса Дэніела перад выступам Білі Грэма^[12]. 23 ліпеня Кінг напісаў Грэму ліст, у якім праінфармаваў, што дазвол Дэніелу прамовіць на крыжовым паходзе за дзень да папярэдніх выбараў Дэмакратычнае партыі ў штаце «можа быць расцэнены як падтрымка табою расавай сэгрэгацыі і дыскрымінацыі»^[13]. У адказе дарадца Грэма Грэйдзі Ўілсан напісаў, што «хоць мы і не сыходзімся зь ім цалкам у поглядах, мы ўсё ж любім яго ў Хрысьце»^[14]. Таксама Грэм і Кінг мелі розныя меркаваньні наконт вайны ў Віетнаме. Пасьля прамовы Кінга «Па-за Віетнамам» (анг. Beyond Vietnam), у якой той асудзіў уварваньне ў Віетнам, Грэм сувора асудзіў яго й іншых за крытыку замежнай палітыкі ЗША^[12].

Улетку 1960 Кінг і Грэм памірыліся і разам накіраваліся на 10-ы Сусьветны баптысцкі кангрэс Сусьветнага баптысцкага зьвязу^[12]. У 1963 Грэм паручыўся за Кінга, вызваліўшы таго зь вязьніцы пасьля пратэстаў у Бірмінггэме^[15].

Вядомасьць і папулярнасьць Білі Грэма дасягнула і сэкулярнага сьвету. На Сусьветным кірмашы ў Нью-Ёрку ён адчыніў уласны павільён^[16]. У 1969 року ён узяў удзел у тэлевізійным выпуску Ўудзі Алена, дзе разам з комікам дасьціпна абмяркоўваў тэалягічныя тэмы^[17]. Падчас Халоднае вайны Грэм стаў першым эвангелістам, які трапіў за Жалезную заслону, дзе выступіў перад шматлікімі натоўпамі з заклікамі да міру^[18]. Падчас апартэіду Грэм адмовіўся наведваць Паўднёвую Афрыку, пакуль ейны ўрад не дазволіў зьмяшаныя сядзеньні для слухачоў. Першы раз у 1973 зладзіўшы там крыжовы паход, ён адкрыта асудзіў апартэід^[19].

З 1992 Грэм пакутаваў на хваробу Паркінсона^[20] і з тае пары стаў усё меней выступаць на публіцы.

15 кастрычніка 1989 зорка Білі Грэма была закладзеная на Галівудзкай алеі славы. Білі Грэм стаў адзіным хрысьціянскім прапаведнікам, які атрымаў гэтую ўзнагароду^[21].

55 разоў (і 49 зь іх запар) Інстытут Гэлапа ўключаў Білі Грэма ў свой сьпіс найбольш паважаных асобаў^[22] — болей, чым каго-кольвек іншага.

Узнагароджаныя Прэмія фундацыі Тэмпэлтана за прагрэс у рэлігіі і ўзнагародай Сыльвануса Таера за ўнёсак у «Службу, гонар, краіну».

У 2000 былая першая лэдзі Нэнсі Рэйган уручыла Грэму Прэмію свабоды Рональда Рэйгана.

• Aikman, David. Billy Graham: His Life and Influence. — Nashville: Thomas Nelson, 2007.
• Long, Michael G. ed. The Legacy of Billy Graham: Critical Reflections on America’s Greatest Evangelist. — 2008.
• Martin, William. Prophet with Honor: The Billy Graham Story. — Grand Rapids: Zonderkidz, 1991.
• Pollock, John. Billy Graham: Evangelist to the World. — 1979. — ISBN 0060666919

Білі Грэм — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

• Афіцыйная бачына
• Інтэрвію зь Білі Грэмам