Тамаш (апостал)
Тамаш (па-грэцку: Θωμάς, па-лацінску: Thomas), Юда Тамаш (Іуда Фама), Дзідзім — адзін з 12 вялікіх апосталаў. Мянушка «Тамаш» значыць «блізьнюк» па-арамэйску. Дзідзім — пераклад гэтай мянушкі на грэцкую. Паводле паданьня Тамаш быў зьнешне падобны на Ісуса. Паходзіў з Галілеі й быў рыбаком. Тамаш самааддана служыў Ісусу Хрысту, хоць і не заўсёды разумеў сэнс ягоных словаў, але шчыра выказваў сваю гатоўнасьць памерці за свайго настаўніка. Калі Ісус Хрыстос, як падаецца ў Бібліі, пасьля свайго расьпяцьця на крыжы ўваскрэс і ў адсутнасьць Тамаша паказаўся іншым апосталам, якія паведамілі пра гэта Тамашу, то апошні не паверыў ім і заявіў, што пераканаецца толькі тады, калі сам убачыць на яго руках раны ад цьвікоў і памацае іх сваімі пальцамі. Адсюль і пайшло выслоўе: няверуючы Фама (няверны Тамаш).[4][5]
| Сьвяты Тамаш | |
 Сьвяты Тамаш | |
| Сьвяты | |
|---|---|
| Нарадзіўся | I стагодзьдзе, Галілея |
| Памёр | 21 сьнежня 72 году, Маліпур (сучасная Індыя)[1][2][3] |
| Шануецца | большасьцю хрысьціянскіх цэркваў |
| У ліку | апосталаў |
| Дзень памяці | 3 ліпеня (заходнія цэрквы) 19 кастрычніка й 13 ліпеня (усходнія цэрквы) |
| Патрон | Хрысьціяне апостала Тамаша, архітэктары |
| Атрыбуты | дзіда |
Паводле паданьня, заснавальнік хрысьціянства ў Індыі. Прапаведуючы ў горадзе Мэліяпор, разьмешчаным на ўсходнім беразе паўвострава Індастан, апостал Тамаш быў абвінавачаны адным паганскім жрацом, які забіў свайго сына, у сьмерці юнака. Натоўп схапіў сьвятога Тамаша, як забойцу, і патрабаваў пакараньня. Апостал Тамаш папрасіў дазволіць яму пагаварыць з забітым. Па малітве апостала юнак ажыў і засьведчыў аб тым, што забойства зьдзейсьніў ягоны бацька.[6] Пасьля пропаведзі Эвангельля Тамаш прыняў пакутніцкую сьмерць у індыйскім горадзе Маліпура — быў праткнуты пяцьцю дзідамі. Нягледзячы на паданьне, шэраг сучасных гісторыкаў лічыць, што хрысьціянства ў Індыю прывёз ня ён, а Тамаш Канскі ў IV стагодзьдзі[7][8][9][10][11].