Узбекскі рэспубліканскі лялечны тэатр

У1928 годзе была адкрыта лялечная студыя «Пятрушка» пры першым у Сярэдняй Азіі тэатры Юнага гледача, якую ўзначальваў Ташпулат Даніяраў  (узб.) (бел.. Пасля 10 гадоў паспяховай працы з рускім тэатрам лялек пры Палацы піянераў студыя стала асновай першай трупы Рэспубліканскага тэатра лялек^[1].

Рэспубліканскі лялечны тэатр быў заснаваны ў канцы 1939 года і размяшчаўся ў будынку праваслаўнага Іосіфа-Георгіеўскага сабора  (руск.) (бел. ў Ташкенце. Першым спектаклем быў «Вялікі Іван» С. Абразцова і С. Праабражэнскага, пастаўлены І. Ліёзіным, Н. Рахімавым і. М. Яфімавым. У 1979 годзе тэатр пераехаў у новы будынак, які быў пабудаваны на праспекце Касманаўтаў. У момант перасялення тэатру споўнілася 40 гадоў.

У тэатры размешчаны музей лялек, дзе сабраны экспанаты з усяго свету. У музеі былі прадстаўлены лялькі з дрэва і скуры, яванскія лялькі, марыянеткі з Бірмы. Адным з набыткаў музея стаў «Палван» — узбекскі нацыянальны герой пачатку XX стагоддзя.

Тэатр 30 гадоў знаходзіўся ў Міжнародным саюзе лялечных тэатраў (УНІМА)  (руск.) (бел.. Яго трупа наведала многія краіны свету з гастролямі, дзе ставіліся спектаклі на роднай мове дзяржавы. Тэатр пабываў у такіх краінах як Германія, Францыя, ЗША, Балгарыя, Турцыя, Паўднёвая Карэя, Егіпет, Індыя, Афганістан, Пакістан, Бірма і Расія.

Сумесна з Тэатрам лялек  (укр.) (бел. горада Габрава былі пастаўлены такія спектаклі як «Сонечны хлопчык» М. Асенава, «Белая казка» В. Пятрова, «Сімург» і «41 муха Хаджы Насрэдзіна».

У 1993 годзе з прыходам Шамурата Юсупава ў тэатры ажыццяўляецца пастаноўка «Хасан — шукальнік шчасця». Я. Спяранскага  (руск.) (бел., якая ўдастоілася прыза «За лепшы спектакль года» на чацвёртым Рэспубліканскім фестывалі ў Андыжане.

У рэпертуары тэатра было больш за 20-і п'ес на аснове знакамітых класічных казак: «Папялушка», «Залаты Ключык», «Бураціна», «Агністы клінок», «Чароўная лямпа Аладзіна», «Дзяўчынка з запалкамі», «І зноў Андэрсан» і іншых^[2].

Дасягненні тэатра

• Рэспубліканскі Лялечны тэатр станавіўся шматразовым пераможцам Рэспубліканскіх фестываляў^[3].
• У 1999 годзе атрымаў Міжнародную ўзнагароду «За высокі прафесіяналізм і эстэтычнае выхаванне юных пакаленняў» у горадзе Мехіка.
• Спектакль «Семург» быў узнагароджаны спецыяльнай прэміяй Міністэрства культуры СССР на 1 фестывалі тэатраў лялек Сярэдняй Азіі.
• «Алдар Касэ» быў узнагароджаны дыпломам «Усесаюзнага фестывалю тэатральнага мастацтва народаў СССР»^[4].
• «Хасан — шукальнік шчасця». Я. Сперанскага атрымліваў прыз «За лепшы спектакль года» на чацвёртым Рэспубліканскім фестывалі ў г. Андыжане.

2003 год — Другі Міжнародны фестываль тэатра і кіно імя С. У. Абразцова ў Маскве: спектакль «І зноў Андэрсен…» Д. Юлдашавай.Гэты спектакль быў адабраны на 6-ы Міжнародны фестываль «Арт-Візіт» ў горадзе Краснадары.

2004 год — Спектакль «І зноў Андэрсен…» адкрыў Краснадарскі фестываль тэатраў лялек.

2004 год — Міжнародны фестываль у Каіры: Канцэрт «Асалам, Наўруз!» М. Ашуравай.

2004 год — Фальклорны фестываль у Пакістане: Канцэрт «Асалам, Наўруз!» М. Ашуравай.