Пазваночнік
Пазваночнік, таксама хрыбетнік[1] або хрыбет (лац.: Columna vertebralis) — апорны элемент, асноўная частка восевага шкілета ў пазваночных жывёл.
| Пазваночнік | |
|---|---|
 | |
| Анатамічная лакалізацыя | спіна[d] |
| Злучаецца з | |
 | |
| Змяшчае | спінны мозг |
| Код NCI Thesaurus | C0037949 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Складаецца са злучаных паміж сабой пазванкоў, з'яўляецца органам апоры і руху тулава, шыі і галавы, ахоўвае размешчаны ў пазваночным канале спінны мозг.
Зыходная форма — хорда ў ніжэйшых пазваночных; у вышэйшых пазваночных захоўваецца ў целах пазванкоў (рыбы, земнаводныя) ці ў выглядзе студзяністага ядра міжпазванковых дыскаў. Паводле будовы пазванкоў і характару сучленяемых з імі элементаў пазваночнік падзяляюць на аддзелы. У рыб пазваночнік адносна просты і складаецца з двух аддзелаў (тулаўнага і хваставога), у амфібій падзяляецца на шыйны, грудны і крыжавы аддзелы, млекакормячых — на шыйны (6—9, часцей 7 пазванкоў), грудны (9—24, часцей 13), паяснічны (2—9), крыжавы (I—10, часцей 2—4) і хваставы (3—46).
У чалавека пазваночнік складаецца з 32-34 пазванкоў. Найбольш масіўныя з іх знаходзяцца ў паяснічным аддзеле. Пазванкі складаюцца з цела, дуг і адросткаў, злучаных паміж сабой храсткамі, суставамі і звязкамі; падзяляецца на 5 аддзелаў: шыйны (7 пазванкоў), грудны (12), паяснічны (5), крыжавы (5, зрастаюцца), хвастцовы (3—5, зрастаюцца). У нованароджанага дзіцяці пазваночнік амаль прамы, на 1-м годзе жыцця набывае шыйны і паяснічны лардозы (выгін наперад), грудны і крыжавы кіфозы (выгін назад), скаліёзы (бакавыя выгіны), якія змякчаюць штуршкі ад хады, бегу, скачкоў.
Гл. таксама
Зноскі
Літаратура
- Леанцюк А. Пазваночнік // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).