Компас

Ко́мпас (итал. сompassio; compassare — утăмсемпе виç[1]; моряксен професси пуплевĕнче: компа́с) — вырăнта Çĕрĕн магнит полюсĕсем тата çĕр енĕсем çинелле кăтартакан хатĕрлĕх, урăх компас тата хурçă япала çумĕнче магнит компасĕ тĕрĕс мар кăтартма тытăнать.

Ту компасĕ Брантона, тĕрĕс инструмент
Компас
Cammenga компасĕ (АПШ)

Принцип енĕпе тĕрлĕ тĕслĕ компас пур: магнит компасĕ, гирокомпас, астрономи компасĕ, çаплах юрилле объектсем çинелле кăтартакан компассем: радиокомпас тата спутник компасĕ.

Магнит компасĕ

Кун-çулĕ

Хань ăрăвĕ тапхăрĕнчи китай компасĕн моделĕ
Çул компасĕ тата хĕвел сехечĕ, XVIII ĕмĕр

Компаса Китайра Сун ăрăвĕ эпохинче ăслайланă, пушхирсем тăрăх çул кăтартма кирлĕ чухне усă курнă (тĕплĕнрех тăваттă аслă ăслай).

Тинĕс компасĕ пирки пĕрремĕш Кипчаки 1282 çулта çырнă, кайран - ал-Макризи (1442 вил.).

Электромагнит компасĕ

Çавăн пекех

  • Буссоль
  • Геологи компасĕ
  • Пелорус
  • Магнитлă девиаци

Вуламалли

  • Компас // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб.: 1890—1907.
  • Коваленко А. П. Тайна «дьявольского» камня / Рецензент: канд. географ. наук А. В. Шумилов; Художник Т. В. Иваншина. — М.: Мысль, 1983. — 50000 экз. (хупл.)
  • Коваленко А. П. Приключения путеводной стрелки. — 2-мĕ кăл.. — М.: МАИК «Наука/Интерпериодика», 2001. — 5000 экз. — ISBN 5-7846-0068-0 (хуп.) (1-мĕш кăл. — М., 1991)
  • Краснов В. Н. История навигационной техники: Зарождение и развитие технических средств кораблевождения / Институт истории естествознания и техники им. С. И. Вавилова РАН.. — М.: Наука, 2001. — 420 экз. — ISBN 5-02-013119-9 (куç.)

Асăрхавсем

Каçăсем

Шаблон:Вĕçев аппарат компоненчĕсем