Heqê LGBTy
Heqê LGBTi heq u hıquqê ke merdımê hemcınsbaz (gey u lezbiyen), biseksuel ya zi transgenderi genê xo miyan, namey eyo. Heqê merdımê LGBTi ca be ca vıriyenê, her ca de yewbini nêtepışenê. Tayê dewletan de heqi estê zey zewecê hemcınsbazan u yewiya medeni, tayê cayanê binan de zi hemcınsbazan rê cezay kıştışi esta. Qanunê ke merdımanê LGBTi sero vıraziyayê, wayirê qıc u domani biyayışi, heqê goçkerdışi, heqê eskeriya rê kewtışi, heqê diskriminasyoni, heqê sucê nefreti, sodomiye u heqê qanuni ver de hem amariyayışi, inan ra yenê pêra.
Mıletê Yewbiyayey, serra 2011ıne de deklarasyon ilan kerdo ke merdumê LGBTy sero diskriminasyon, cırakerdış u cıraamardış, sucê nefreti, hemcınsbazan rê cezadayış u şıdetmocnayış kewnê/kunê zerrekê cawıtış u ixlalê heqanê merduman u gereke ke heq u hıquqê hemcınsbazan bısevekniyê, bıpawiyê u inan sero rapor bıvıraziyo.[1][2] Ewro des u heşt dewletan de zewecê hemcınsbazan esto.
Cihan de heq u hıquqê merdumê LGBTy
Tarixê Hezirane 26 2015i ra nat, des u heşt dewletê cihani de tenê hemcınsbazi şenê bızewecê yani hemcınsbazan ra zewec esto. Namê enê dewletan: Arcantin, Belçıka, Brezilya, Kanada, Danimarka, Fransa, İslanda, İspanya, Luksemburg, Hollanda, Zelanda Newiye, Norwec, Portekiz, Afrikaya Veroci, İswec u Dewletê Amerikayê Yewbiyayey and heto bin ra taê cayanê ke bınê enê dewletan de manenê, inan de zi zewecê hemcınsbazan esto.[3] Desto bin ra zi, hewt dewleti de zi hemcınsbaziye rê cezaya kıştene esta. Namê enê dewletan: Erebıstanê Seudi, İran, Efğanıstan, Sudan, Moritanya, Yemen u Bruney.[4]
Referansi
Bewnên
- Heqê merdıman
- Heqê cêniyan