Ημέρα του πι
Η ημέρα του πι (στα αγγλικά Pi Day) είναι ένας ετήσιος εορτασμός για τη μαθηματική σταθερά π, δηλαδή τον λόγο της περιφέρειας προς τη διάμετρο κάθε κύκλου.
Ο εορτασμός
Η ημέρα του πι εορτάζεται κάθε χρόνο στις 14 Μαρτίου (3/14 με τον αμερικανικό τρόπο γραφής των ημερομηνιών), επειδή τα 3, 1 και 4 είναι τα πρώτα τρία ψηφία του αριθμού πι (π = 3,14159...) στο δεκαδικό σύστημα αριθμήσεως.[1][2] Το 2009 η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ υποστήριξε τη θέσπιση της ημέρας του πι.[3]
Εκτός της ημέρας του πι, υπάρχει και η ημέρα προσεγγίσεως του πι (Pi Approximation Day), στις 22 Ιουλίου κάθε χρόνου (22/7 με τον δικό μας τρόπο γραφής των ημερομηνιών), καθώς το κλάσμα 22/7 αποτελεί μία συνηθισμένη προσέγγιση του π, χρονολογούμενη από τον Αρχιμήδη.[4]
Ιστορικό
Το 1988 οργανώθηκε η πρώτη γνωστή εορταστική εκδήλωση κάπως μεγάλης κλίμακας για την ημέρα του πι. Οργανωτής της ήταν ο Αμερικανός φυσικός και καλλιτέχνης Λάρυ Σω (Larry Shaw, Lawrence N. Shaw, 1939-2017) στο μουσείο Exploratorium του Σαν Φρανσίσκο[5], όπου εργαζόταν[6]. Ο εορτασμός εκείνος περιελάμβανε παρέλαση του προσωπικού και των επισκεπτών του μουσείου γύρω από έναν από τους κυκλικούς χώρους του, καθώς και την κατανάλωση στρογγυλών φρουτοπιτών (η λέξη pie = πίτα είναι στην αγγλική ομόηχη του pi = π).[7] Το Exploratorium συνεχίζει να διοργανώνει εορτασμούς της ημέρας του πι.[8] Στη δεκαετία του 1990 σημαντικός στην Ευρώπη υπήρξε ο ρόλος του συλλόγου «Φίλοι του αριθμού πι» (Freunde der Zahl Pi), που συστάθηκε το 1995 στη Βιέννη.
Στις 12 Μαρτίου 2009 η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ πέρασε ένα μη-δεσμευτικό ψήφισμα[3], που αναγνώριζε την 14η Μαρτίου 2009 ως «Εθνική Ημέρα του πι».[9] Για την Ημέρα του πι του 2010, η Google παρουσίασε ένα εορταστικό Google Doodle, με απεικονίσεις κύκλων και συμβόλων του π.[10] Από τότε έχει επαναλάβει το ίδιο σε άλλα έτη (π.χ. το 2018, τριακοστή επέτειο του πρώτου εορτασμού του Σω).
Ολόκληρος ο μήνας Μάρτιος του 2014 (3/14) εορτάσθηκε από μερικούς ως «μήνας του πι».[11][12] Το επόμενο έτος, το 2015, η ημέρα του πι είχε και πάλι ιδιαίτερη σημασία, ιδίως στις 9:26:53 π.μ., όταν η ημερομηνία (3/14/15) και η ώρα αντιπροσώπευαν τα πρώτα 10 ψηφία του π.[13] Συμπληρώνοντας την τριετία, η ημέρα του πι το 2016 ήταν επίσης σημαντική, καθώς η ημερομηνία (3/14/16) αντιπροσώπευε το πι στρογγυλευμένο στα 4 πρώτα δεκαδικά ψηφία του.
Εκδηλώσεις
Η ημέρα του πι έχει εορτασθεί με πολλούς και διάφορους τρόπους, όπως η συζήτηση της σημασίας του αριθμού, η κατανάλωση και το πέταγμα πιτών, κ.ά..[14][15]
Το Τεχνολογικό Ινστιτούτο Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) έχει συχνά ταχυδρομήσει τις αποφάσεις του για την τύχη των αιτήσεων εισαγωγής σε επίδοξους μελλοντικούς φοιτητές, έτσι ώστε να τις λαβαίνουν κατά την ημέρα του πι.[16] Από το 2012 το MIT έχει ανακοινώσει ότι θα αναρτά αυτές τις αποφάσεις (ιδιωτικά) στο διαδίκτυο κατά την ημέρα του πι, ακριβώς στις 6:28 μ.μ., χρόνο τον οποίο έχουν αποκαλέσει «χρόνο του τ», ώστε να τιμήσουν εξίσου τους αριθμούς π και 2π = τ.[17][18] Το 2015 πάντως οι αποφάσεις αναρτήθηκαν στις 9:26 π.μ., σε αναγνώριση της «στιγμής πι» εκείνου του έτους.[19]
Το Πρίνστον φιλοξενεί πολυάριθμες εκδηλώσεις σε έναν κοινό εορτασμό της ημέρας του πι και των γενεθλίων του Άλμπερτ Αϊνστάιν, τα οποία συμπίπτουν την ίδια ημερομηνία.[20] Ο Αϊνστάιν έζησε στο Πρίνστον περισσότερο από είκοσι χρόνια, εργαζόμενος στο Ινστιτούτο Προχωρημένων Σπουδών.
