Ιρίνα Μπόκοβα
Η Ιρίνα Γκεοργκίεβα Μπόκοβα (βουλγαρικά: Ирина Георгиева Бокова, γ. 12 Ιουλίου 1952) είναι Βουλγάρα πολιτικός και πρώην γενική διευθύντρια της UNESCO. Διετέλεσε δύο περιόδους βουλεύτρια στο Βουλγαρικό κοινοβούλιο, ως υφυπουργός και αργότερα προσωρινή υπουργός εξωτερικών στην κυβέρνηση Ζαν Βίντενοβ. Επίσης, ήταν η πρέσβειρα της Βουλγαρίας στη Γαλλία και το Μονακό και μόνιμη αντιπρόσωπος της Βουλγαρίας στην UNESCO. Επίσης, ήταν προσωπική αντιπρόσωπος του Βούλγαρου προέδρου στον Διεθνή Οργανισμό Γαλλοφωνίας (2005-2009).
| Ιρίνα Μπόκοβα | |
|---|---|
 | |
| Πρώην Γενική Διευθύντρια της UNESCO | |
| Περίοδος 15 Οκτωβρίου 2009 – 2017 | |
| Προκάτοχος | Κοϊτσίρο Ματσουούρα |
| Υπουργός Εξωτερικών | |
| Περίοδος 13 Νοεμβρίου 1996 – 13 Φεβρουαρίου 1997 | |
| Πρωθυπουργός | Ζαν Βίντενοβ |
| Προκάτοχος | Γκεόργκι Πιρίνσκι |
| Διάδοχος | Στόγιαν Στάλεβ |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 12 Ιουλίου 1952, Σόφια, Βουλγαρία |
| Βραβεύσεις | Μέλος της Λεγεώνας της Τιμής[1] |
| Υπογραφή |  |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Τις 15 Νοεμβρίου 2009, ανέλαβε τη θέση[2] της γενικής διευθύντριας της UNESCO, όντως η δέκατη σε αυτή τη θέση. Αυτό ήταν μια διπλή πρωτιά. Ήταν η πρώτη γυναίκα και το πρώτο πολιτικό πρόσωπο προερχόμενο από την Ανατολική Ευρώπη που ανέλαβε την υπηρεσία.[3] Στην UNESCO, η Μπόκοβα συνηγορούσε υπέρ της ισότητας των δύο φύλων, της βελτίωσης της εκπαίδευσης και υπέρ της αποτροπής της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, ενισχύοντας την προστασία των πνευματικών αγαθών. Ως αντίπαλος στον ρατσισμό και τον αντισημιτισμό, πρωτοστατούσε στις εκδηλώσεις της UNESCO για το Ολοκαύτωμα. Η θητεία της έληξε το 2017[4][5].
Βιογραφία
Η Ιρίνα Μπόκοβα γεννήθηκε το 1952 στη Σόφια της Βουλγαρίας. Είναι κόρη του πολιτικού της κομμουνιστικής εποχής Γκεόργκι Μπόκοβ, αρχισυντάκτη του επίσημου οργάνου του Βουλγαρικού κομμουνιστικού κόμματος Rabotnichesko Delo.[6] Η καταγωγή της είναι από την πόλη Γιακορούντα, στο βουλγαρικό νομό του Μπαγκόεφγραντ, δηλ, βουλγαρική.[7] Η Μποκοβα αποφοίτησε από το Κρατικό Ινστιτούτο της Μόσχας για τις Διεθνείς Σχέσεις. Άρχισε να εργάζεται στο Υπουργείο των Εξωτερικών της Βουλγαρίας το 1977, ως τρίτη γραμματέας και εν τέλει έγινε προσωρινή υπουργός εξωτερικών από τις 13 Νοεμβρίου 1996 μέχρι τις 13 Φεβρουαρίου 1997. Ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Βουλγαρίας μέχρι το 1990, όταν και απέβαλε την ιδιότητα του μέλους, καθώς αλλαγές στο νόμο εκείνη τη χρονιά απαιτούσαν οι υπάλληλοι πολλών υπουργείων, ανάμεσα στα οποία ήταν και το υπουργείο εξωτερικών, να μην είναι μέλη κανενός πολιτικού κόμματος.[8] Η Ιρίνα Μπόκοβα διετέλεσε βουλεύτρια δύο φορές: η πρώτη την περίοδο το 1990-1991 στην 7η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση, εκλεγμένη με τον Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα,[9] και η δεύτερη στην 39η Εθνοσυνέλευση, το 2001-2005, με το ψηφοδέλτιο του Συνασπισμού για τη Βουλγαρία.[10]
Τις 22 Σεπτεμβρίου 2009, η Μπόκοβα εξελέγη γενική διευθύντρια της UNESCO, αντικαθιστώντας τον Ιάπωνα Κοϊτσίρο Ματσουούρα. Κέρδισε εννέα συνυποψήφιους στις εκλογές στο Παρίσι, με τελευταίο αντίπαλο, στον πέμπτο γύρο, τον Φαρούκ Χόσνι.[3] Αν και ο Χόσνι αναμενόταν να επικρατήσει, όμως του ασκήθηκε κριτική από διάφορες προσωπικότητες, όπως ο νομπελίστας Έλι Βίζελ, σχετικά με τις αντισημιτικές του απόψεις.[3][11] Όμως, ούτε η επιλογή της Μπόκοβα ήταν άμοιρη κριτικής, καθώς ήταν κόρη μέλους της ολοκληρωτικής κομμουνιστικής ελίτ της Βουλγαρίας. Η Μπόκοβα ήταν η πρώτη γυναίκα στη γενική διεύθυνση της UNESCO και το πρώτο πρόσωπο από την Ανατολική Ευρώπη που ανέλαβε τη θέση. Η εκλογή της επικυρώθηκε από τη γενική συνέλευση στις 15 Οκτωβρίου και η τελετή παράδοσης έλαβε χώρα στις 23 Οκτωβρίου 2009. Στις 4 Οκτωβρίου 2013, το εκτελεστικό σώμα της UNESCO την πρότεινε για δεύτερη θητεία ως γενική διευθύντρια[12] και η Ιρίνα Μπόκοβα επανεξελέγη από το Γενικό Συνέδριο της UNESCO στις 12 Νοεμβρίου 2013.[13]
Από τις 21 Ιανουαρίου μέχρι τις 30 Ιανουαρίου 2014, είχε προγραμματιστεί να στεγαστεί στα γραφεία της UNESCO η έκθεση «Οι Άνθρωποι, η Βίβλος, η Γη - 3.500 χρόνια δεσμών ανάμεσα στους Εβραίους και τη Γη του Ισραήλ», όμως στις 16 Ιανουαρίου 2014, η Ιρίνα Μπόκοβα υποχώρησε στην πίεση του Αραβικού Σύνδεσμου και ανέβαλε[14][15] την έκθεση για πέντε μήνες, μετά από διαδηλώσεις των αραβικών κρατών στην UNESCO, υποστηρίζοντας ότι η έκθεση υπονόμευε την ειρηνευτική διαδικασία. Η απόφαση αυτή έγινε αντικείμενο αποδοκιμασίας από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ,[16] του τμήματος εξωτερικής πολιτικής του Καναδά[17] και του κέντρου Βίσενταλ.[18] Τελικά η έκθεση άνοιξε τις πύλες της τις 11 Ιουνίου 2014.[19] Για την έκθεση, απονεμήθηκε στην Ιρίνα Μπόκοβα το ειδικό βραβείο του κέντρου Βίσενταλ τις 18 Νοεμβρίου 2015.[20][21] Τις 28 Μαρτίου, μετά από τη δημοσίευση βίντεο με τις καταστροφές των αρχαιολογικών χώρων της Νιμρούντ και Χάντρα και της λεηλασίας του μουσείου της Μοσούλης από το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και του Λεβάντε, ξεκίνησε το πρόγραμμα Unite4Hertiage για την «προστασία των μνημείων που κινδυνεύουν από εξτρεμιστές».[22]
Τον Ιούνιο του 2014, η βουλγαρική κυβέρνηση πρότεινε την Ιρίνα Μπόκοβα ως επίσημη υποψήφια της χώρας για τη θέση του γενικού γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών.[23] Η νέα κυβέρνηση της Βουλγαρίας επιβεβαίωσε την υποψηφιότητα τον Ιανουάριο του 2015.[24] Τις 9 Φεβρουαρίου 2016, το υπουργείο εξωτερικών της Βουλγαρίας ανακοίνωσε ότι είχε υποβάλλει επισήμως της υποψηφιότητά της για τη θέση στα Ηνωμένα Έθνη.[25]