Παγκόσμιο Κύπελλο Καλαθοσφαίρισης

Το συνηθέστερο μοντέλο από το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα (1950) μέχρι και τις μέρες μας προβλέπει την πρόκριση βάσει της θέσης των ομάδων στα ηπειρωτικά πρωταθλήματα (π.χ. Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα για την Ευρώπη), τα οποία διεξάγονται τον προηγούμενο χρόνο, με εξαίρεση τον απερχόμενο παγκόσμιο πρωταθλητή που προκρίνεται αυτομάτως. Υπήρξαν πάντως και λίγα Μουντομπάσκετ στα οποία έγιναν προκριματικοί αγώνες, στο πρότυπο του ποδοσφαιρικού Παγκοσμίου Κυπέλλου του ποδοσφαίρου.

Η FIBA συνήθως αφήνει λίγες θέσεις κενές, τις οποίες καλύπτει αργότερα (wild cards) με ομάδες που απέτυχαν μεν στα ηπειρωτικά πρωταθλήματα, αλλά η συμμετοχή τους ανεβάζει το αγωνιστικό ή εμπορικό ενδιαφέρον της διοργάνωσης. Μία wild card λαμβάνει πάντα η διοργανώτρια χώρα, εάν χρειασθεί. Ο συνολικός αριθμός των ομάδων που τελικά προκρίνονται, είτε αγωνιστικά είτε με wild card, διαφέρει από διοργάνωση σε διοργάνωση.

Παρομοίως με το σύστημα πρόκρισης, αρκετές είναι και οι αλλαγές που έχει γνωρίσει το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στο σύστημα διεξαγωγής του. Αρχικά οι καλύτερες ομάδες προκρινόταν στον τελικό όμιλο, όπου έπαιζαν όλοι εναντίον όλων και οι τρεις πρώτοι κέρδιζαν τα μετάλλια.

Στις πιο πρόσφατες διοργανώσεις ακολουθείται ένα μικτό μοντέλο: Αρχικά οι ομάδες χωρίζονται σε ομίλους των τεσσάρων ή έξι ομάδων και παίζουν μεταξύ τους. Οι καλύτεροι προκρίνονται στην τελική φάση, όπου δίνουν μονούς αγώνες (νοκ-άουτ) με βάση ένα προκαθορισμένο σύστημα διασταυρώσεων που οδηγούν στους δύο ημιτελικούς. Οι νικητές των ημιτελικών παίζουν στο Μεγάλο Τελικό για την πρωτιά, ενώ οι ηττημένοι διεκδικούν στο Μικρό Τελικό το χάλκινο μετάλλιο.

Μέχρι και το Μουντομπάσκετ του 1990 απαγορευόταν η συμμετοχή παικτών του NBA στις εθνικές ομάδες. Λόγω αυτού του αποκλεισμού οι ΗΠΑ συμμετείχαν αρχικά με παίκτες από εταιρίες-χορηγούς και αργότερα με αθλητές του Κολλεγιακού Πρωταθλήματος, ενώ και άλλες χώρες που είχαν παίκτες στο NBA εμφανίζονταν αποδυναμωμένες.

Μολονότι και τα 15 πρωταθλήματα αναγνωρίζονται από τη FIBA ως επίσημα και παγκόσμια, η αλήθεια είναι πως οι πρώτες τέσσερις διοργανώσεις δεινοπάθησαν από τις ψυχροπολεμικές έριδες και άλλες διμερείς διαφορές, τη μικρή (τότε) διάδοση του αθλήματος, καθώς και από οικονομικά προβλήματα, με αποτέλεσμα η συμμετοχή σε αυτά να είναι μειωμένη και μη αντιπροσωπευτική.

• Μπουένος Άιρες - 1950: Δεν προβλεπόταν η συμμετοχή ομάδων από την Ωκεανία. Επίσης, καμμία χώρα από την Ασία δε δέχθηκε να κάνει το μακρύ ταξίδι έως την Αργεντινή. Οι ΗΠΑ σνόμπαραν εμμέσως τη διοργάνωση, στέλνοντας την ομάδα της εταιρίας Chevrolet. Η πρωταθλήτρια Ν. Αμερικής Ουρουγουάη αποσύρθηκε, διότι η κυβέρνηση της Αργεντινής δε χορήγησε βίζα στους δημοσιογράφους της. Λίγο πριν τη λήξη του πρωταθλήματος η Γιουγκοσλαβία αρνήθηκε να παίξει εναντίον της Ισπανίας του δικτάτορα Φράνκο και μηδενίσθηκε, οι δε παίκτες της τιμωρήθηκαν με αποκλεισμό. Ανάμεσα στους τιμωρημένους ήταν και ο νεαρός Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς, ο οποίος αργότερα ως παράγων εξελίχθηκε σε εμβληματική μορφή του παγκοσμίου μπάσκετ, όντας πρόεδρος της FIBA για 17 χρόνια!

• Ρίο ντε Τζανέιρο - 1954: Έδρα της διοργάνωσης ήταν το Σάο Πάολο, στα πλαίσια των εορτασμών για τα 400 χρόνια από την ίδρυση της πόλης, αλλά η οροφή του σταδίου κατέρρευσε από κακοκαιρία και οι αγώνες μεταφέρθηκαν στο Ρίο. Οι χώρες του σοσιαλιστικού μπλοκ αρνήθηκαν να συμμετάσχουν, λόγω της άρνησης των βραζιλιανών αρχών να δώσουν βίζα σε σοβιετικούς αξιωματούχους και δημοσιογράφους. Οι ΗΠΑ συνέχισαν το έμμεσο σνομπάρισμα της διοργάνωσης, στέλνοντας την ομάδα της εταιρίας Caterpillar. Ωκεανία, Αφρική και Ασία απουσίαζαν.

• Σαντιάγκο - 1959: Στον τελικό όμιλο, η επικεφαλής Σοβιετική Ένωση αρνήθηκε να αντιμετωπίσει την ομάδα της Φορμόζας και υποβιβάσθηκε στην προτελευταία θέση, χάνοντας τον τίτλο που εύκολα φαινόταν ότι θα κατακτούσε. Ομοίως έπραξε η Βουλγαρία, που υποβιβάσθηκε στην τελευταία θέση. Οι ΗΠΑ έστειλαν και πάλι μία δευτεροκλασσάτη εταιρική ομάδα.

• Ρίο ντε Τζανέιρο - 1963: Αρχικά επρόκειτο να διεξαχθεί στις Φιλιππίνες, αλλά η έδρα μεταφέρθηκε στη Βραζιλία λόγω της άρνησης των φιλιππινέζων να δεχθούν στο έδαφός τους παίκτες και παράγοντες από το σοσιαλιστικό μπλοκ. Οι ΗΠΑ έστειλαν για τέταρτη συνεχόμενη φορά μια υποδεέστερη ομάδα, που γνώρισε τρεις διαδοχικές ήττες και αποκλείσθηκε.

Αγώνες με τα μεγαλύτερα σκορ

Αγώνες με τα χαμηλότερα σκορ

Αγώνες με τα μεγαλύτερα σκορ ημιχρόνου

Αγώνες με τα μικρότερα σκορ ημιχρόνου

Αγώνες με τις μεγαλύτερες διαφορές

Κορυφαίοι Σκόρερ

Όνομα	Πόντοι	Παιχνίδια
Οσκάρ Σμιτ	916	35
Άντριου Γκέιζ	599	29
Ντράζεν Νταλιπάγκιτς	568	35
Μαρσέλ Ντε Σόουζα	550	38
Ντράγκαν Κιτσάνοβιτς	484	25
Μασιέλ Ουριμπάταν	480	41

Κορυφαίοι σκόρερ κατά μέσο όρο

Όνομα	Πόντοι	Παιχνίδια	Μέσος Όρος
Νίκος Γκάλης	337	10	33,7
Πα Σιν Γκονγκ	268	8	33,5
Αρτούρο Γκουερέρο	189	7	27,0
Οσκάρ Σμιτ	916	35	26,1
Μανουέλ Ραγά	183	7	26,1
Γ.Π. Τσανγκ	176	7	25,1
Εντ Παλουμπίνσκας	174	7	24,8
Γουιλφρέδο Ρουίζ	168	7	24,0
Ντιρκ Νοβίτσκι	425	18	23,6
Αντονέλο Ρίβα	425	18	23,6
Ντράζεν Πέτροβιτς	399	17	23,2

Περισσότεροι πόντοι σε έναν αγώνα

Όνομα	Πόντοι	Αντίπαλος	Διοργάνωση
Τζε Χουρ	62	Αίγυπτος	1990
Νίκος Γκάλης	53	Παναμάς	1986
Όσκαρ Σμιτ	49	Κούβα	1986
Χόρντι Βιγιακάμπα	48	Βενεζουέλα	1990
Όσκαρ Σμιτ	48	Αυστραλία	1990
Ντράζεν Πέτροβιτς	45	Ολλανδία	1986
Τσουνγκ Χι	45	Βραζιλία	1986

Ψηλότερος παίκτης

Όνομα	Ύψος	Διοργάνωση
Γιάο Μινγκ	2,26μ	2002

Κοντύτερος παίκτης

Όνομα	Ύψος	Διοργάνωση
Ταϊρόν Μπόγκιους	1,59μ	1986

Μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης

Όνομα	Ηλικία	Διοργάνωση
Λουίς Σκόλα	39	2019

Νεότερος παίκτης

Όνομα	Ηλικία	Διοργάνωση
Μπαρτολομέο Ντίαζ	17	1986
Τιάγκο Σπλίττερ	17	2002

• FIBA.com - Διεθνής Ομοσπονδία Μπάσκετ (Αγγλικά) Αρχειοθετήθηκε 1996-11-04 στο Wayback Machine.
• Γιαννόπουλος, Νίκος (26 Αυγούστου 2010). ««Τα στατιστικά των Μουντομπάσκετ»». Ιστότοπος Contra.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2010-08-31. https://web.archive.org/web/20100831090547/http://www.contra.gr/Columns/AfieromataMundobasket/285819.html. Ανακτήθηκε στις 2010-08-28. 
• Η Ιστορία του Μουντομπάσκετ