Χάρων (δορυφόρος)
Χάρων (αγγλικά: Charon) ονομάζεται ο μεγαλύτερος φυσικός δορυφόρος του πλανήτη νάνου Πλούτωνα. Το όνομά του προέρχεται από τον Χάροντα, τον πορθμέα του Άδη ο οποίος μετέφερε με τη βάρκα του τους πρόσφατα αποθανόντες από τη μια όχθη του ποταμού Αχέροντα στην άλλη, όπου σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία βρισκόταν η είσοδος του Άδη και του δόθηκε στις 3 Ιανουαρίου του 1986[3]. Η άλλη του σημερινή ονομασία είναι Πλούτωνας I (Pluto I).
Χάρων .svg){kind=small} | |
|---|---|
 Φωτογραφία του Χάροντα σε πραγματικό χρώμα από το Νέοι Ορίζοντες, στις 15 Ιουλίου του 2015. | |
| Ανακάλυψη | |
| Ανακαλύφθηκε από | Τζέιμς Κρίστι |
| Ημερομηνία Ανακάλυψης | 22 Ιουνίου 1978 |
| Προσδιορισμοί | |
| Εναλλακτική ονομασία | (134340) Πλούτωνας I |
| Προσωρινή ονομασία | S/1978 P 1 |
| Χαρακτηριστικά τροχιάς | |
| Ημιάξονας τροχιάς | 17.536 ± 4 Km |
| Εκκεντρότητα | 0,0022 |
| Περίοδος περιφοράς | 6,3872304 ± 0,0000011 ημέρες |
| Μέση ταχύτητα περιφοράς | 210 m/s |
| Κλίση | 0,001° (προς τον Ισημερινό του Πλούτωνα) |
| Είναι δορυφόρος του | Πλούτωνα |
| Φυσικά χαρακτηριστικά | |
| Μέση Ακτίνα | 606 ± 0,5 Km[1] |
| Έκταση επιφάνειας | 4.580.000 Km² |
| Όγκος | (9,32 ± 0,14) ×108 km³ |
| Μάζα | (1,586 ± 0,015) ×1021 kg[1][2] |
| Μέση πυκνότητα | 1,702 ± 0,017 g/cm3[2] |
| Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας | 0,288 m/s² |
| Ταχύτητα διαφυγής | 0,590 km/s |
| Περίοδος περιστροφής | Σύγχρονη |
| Κλίση άξονα | μηδέν ? |
| Λευκαύγεια | ποικίλει από 0,2 έως 0,5 |
| Επιφανειακή θερμοκρασία | 53 K (-220 οC) |
| Φαινόμενο μέγεθος | 16,8 |
| Απόλυτο μέγεθος | 1 |
Ανακάλυψη
Ο Χάροντας ανακαλύφθηκε από τον αστρονόμο Τζέιμς Κρίστι του Ναυτικού Παρατηρητηρίου των ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας ένα τηλεσκόπιο 1,55 μέτρων[4] και ανακοινώθηκε επίσημα από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση στις 7 Ιουλίου του 1978 με την αρχική προσωρινή ονομασία S/1978 P 1[5]. Στις 22 Ιουνίου του 1978, ο Κρίστι εξετάζοντας μεγενθυμένες εικόνες του Πλούτωνα σε φωτογραφικές πλάκες παρατήρησε μια μικρή επιμήκυνση να εμφανίζεται περιοδικά. Αργότερα, η διόγκωση επιβεβαιώθηκε σε πλάκες που χρονολογούνταν από τις 29 Απριλίου του 1965.Οι επόμενες παρατηρήσεις του Πλούτωνα οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η διόγκωση οφείλεται σε ένα μικρότερο συνοδευτικό αντικείμενο.
Δορυφόρος ή Πλανήτης-νάνος
Ο Χάρων είναι μεγάλος για δορυφόρος σε σχέση με τον Πλούτωνα, καθώς έχει σχεδόν το 1/2 μέγεθος του και το 11,6% της μάζας του. Επιπλέον, στην ουσία, δεν περιφέρεται γύρω από τον Πλούτωνα, αλλά και αυτός και ο Πλούτωνας περιφέρονται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας τους. Για αυτούς τους λόγους, πολλοί αστρονόμοι θεωρούν ότι ο Πλούτωνας και ο Χάροντας αποτελούν έναν διπλό πλανήτη ή ακόμα και ότι ο Χάρων θα έπρεπε να θεωρείται από μόνος του ένας πλανήτης-νάνος.
Τροχιά
Ο Χάρων και ο Πλούτωνας περιφέρονται ο ένας γύρω από τον άλλο κάθε 6,387 ημέρες. Οι δύο τους είναι βαρυτικά κλειδωμένοι, οπότε έχουν μόνιμα στραμμένο το ίδιο ημισφαίριο ο ένας προς τον άλλο. Αυτή είναι μία περίπτωση αμοιβαίου παλλιροϊκού κλειδώματος, σε αντίθεση με την περίπτωση της Γης και της Σελήνης, όπου η Σελήνη είναι παλλιροϊκά κλειδωμένη με τη Γη και έχει στραμμένη προς αυτή την ίδια όψη πάντα, αλλά όχι και αντίστροφα. Η μέση απόσταση μεταξύ του Πλούτωνα και του Χάροντα είναι 19.570 χιλιόμετρα. Η ανακάλυψη του Χάροντα καθώς και μεταξύ τους επιπροσθήσεις, επέτρεψαν τον ακριβέστερο υπολογισμό της μάζας και των διαστάσεων των δύο σωμάτων ως σύστημα. Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν επέτρεψε τον προσδιορισμό των ξεχωριστών του διαστάσεων. Αυτό έγινε το 2005 με την ανακάλυψη άλλων δύο δορυφόρων του Πλούτωνα. Οι τροχιακές λεπτομέρειες των εξωτερικών δορυφόρων του Πλούτωνα αποκάλυψαν πως ο Χάρων έχει περίπου το 12% της μάζας του Πλούτωνα
Παρατήρηση και εξερεύνηση
Οι πρώτες φωτογραφίες που έδειχναν τον Πλούτωνα και τον Χάροντα ως δύο ξεχωριστούς δίσκους πάρθηκαν από το ΔΤΧ, κατά τη δεκαετία του 1990. Αργότερα, με τη βελτίωση των προσαρμόσιμων οπτικών, έγινε δυνατή η παρατήρηση του Πλούτωνα και του Χάροντα ως δύο ξεχωριστών δίσκων και από επίγεια τηλεσκόπεια. Στη συνέχεια, τον Αύγουστο του 2014, το διαστημικό σκάφος Νέοι Ορίζοντες έλαβε διαδοχικές φωτογραφίες του συστήματος Πλούτωνα - Χάροντα. Οι εικόνες στη συνέχεια συνδυάστηκαν για να δημιουργηθεί μια εικόνα με κίνηση. Ήταν οι καλύτερες σε ανάλυση φωτογραφίες του Χάροντα έως τότε. Αργότερα, τον Ιανουάριο του 2015, το ίδιο σκάφος έλαβε φωτογραφίες και βίντεο τα οποία έδειχναν ξεκάθαρα πως ο Πλούτωνας και ο Χάροντας περιφέρονται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας τους και τον Ιούλιο του ίδιου έτους έλαβε τις κοντινότερες και λεπτομερέστερες φωτογραφίες του Χάροντα που έχουν ληφθεί ως τώρα, καθώς πραγματοποιούσε το σχεδιασμένο κοντινό του πέρασμα από το σύστημα του Πλούτωνα.
Εικόνες
Ο Πλούτωνας και ο Χάρων στις 11 Ιουλίου 2015 από το "Νέοι Ορίζοντες".
Η πρώτη έγχρωμη φωτογραφία του Πλούτωνα και του Χάροντα από το "Νέοι Ορίζοντες".
Φωτογραφία του Χάροντα από το "Νέοι Ορίζοντες" στις 12 Ιουλίου του 2015.
Παραπομπές
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Χάρων από την Εξερεύνηση του Ηλιακού Συστήματος της NASA (Αγγλικά)
- Οι δορυφόροι του Πλούτωνα από τον Σκοτ Σέπαρντ (Αγγλικά)