跳至內容

Tiong-hoâ Bîn-kok

Wikipedia (chū-iû ê pek-kho-choân-su) beh kā lí kóng...
Chia kài-siāu ê sī tī 1912 nî kiàn-li̍p ê Tang-A kok-ka, nā 1949 í-āu Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú chú-iàu khòng-chè ê tē-khu, khòaⁿ "Tâi-oân"; nā 1949 nî kiàn-li̍p, chhú-tāi i sêng-ûi kok-chè-siōng it-poaⁿ jīn-ûi ê Tiong-kok, khòaⁿ "Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok"; nā khah hâm-hô͘ ê Tiong-kok kài-liām, khòaⁿ "Tiong-kok (iōng-gí)"
Tiong-hoâ Bîn-kok
中華民國
Tâi-oân kî-á
kok-kî
Tâi-oân kok-hui
kok-hui
Kok-koa: 中華民國國歌
"Tiong-hoâ Bîn-kok Kok-koa"
Kok-kî-koa: 中華民國國旗歌
"Tiong-hoâ Bîn-kok Kok-kî-koa"
kok-sú
Siú-to͘Tâi-pak-chhī
Siāng-tōa siâⁿ-chhīSin-pak-chhī
Koaⁿ-hong gí-giânTiong-hôa Bîn-kok Kok-gí [1]
Sêng-jīn ê kok-ka gí-giânHôa-gí, Tâi-gí, Tâi-oân Kheh-ka-gí, Má-chó͘-oē, O͘-khiu-ōe, Tâi-oân Goân-chū-bîn-cho̍k-gí, Tâi-oân chhiú-gí
Chèng-hútan-it-chè, poàn-chóng-thóng-chè, bîn-chú kiōng-hô-kok
• Chóng-thóng
Chhoà Eng-bûn
• Hù-chóng-thóng
Lōa Chheng-tek
• Hêng-chèng-īⁿ Īⁿ-tiúⁿ
Tân Kiàn-jîn
Li̍p-hoat ki-kò͘Li̍p-hoat-īⁿ
Bīn-chek
• Lóng-chóng
36,197 km2 (13,976 sq mi)
Jîn-kháu
• 2021 nî kó͘-kè
23,451,837 (tē 56 miâ)
• 2010 nî phó͘-cha
23,123,866
• Bi̍t-tō͘
650/km2 (1,683.5/sq mi) (tē 10 miâ)
GDP (PPP)2021 nî kó͘-kè
• Lóng-chóng
Increase $1.403 tiāu (tē 19 miâ)
• Pêng-kin
Increase $56,959 (tē 13 miâ)
GDP (bêng-gī)2021 nî kó͘-kè
• Lóng-chóng
Increase $759.104 tiāu (tē 21 miâ)
• Pêng-kin
Increase $32,123 (tē 29 miâ)
Gini (2021 nî)Negative increase 34.1[2]
tiong
HDI (2021 nî)Increase 0.926[3]
chin ko · tē 19 miâ
Hoè-pèSin-tâi-phiò (TWD)
Sî-khuUTC+8 (NST)
Sî-kan keh-sek
  • Chú-āu YYYY nî MM goe̍h DD ji̍t
  • Bîn-kok YYY nî MM goe̍h DD ji̍t
Siong-iōng tiān-goân110 V–60 Hz
Khui-chhia hong-hiòngchiàⁿ-chhiú-pêng
Tiān-oē khu-hō+886
ISO 3166 tāi-hōTW
Siōng-téng domain.tw
.台灣
.台湾
Bāng-chām
www.gov.tw

Tiong-hôa Bîn-kok (Hàn-jī: 中華民國; Eng-gí: Republic of China, kán-chheng ROC) sī tng-teh thóng-tī Tâi-oân, Phêⁿ-ô͘, Kim-mn̂g, Má-chó͘-tó kap hù-kīn sió-tó ê chèng-tī si̍t-thé, mā ū lâng kiò i "Tâi-oân". I ê chèng-hú chú-tiuⁿ Tiong-hôa Bîn-kok sī 1 ê chú-khoân kok-ka, m̄-koh sè-kài toā-pō͘-hūn ê kok-ka lóng bô kā sêng-jīm, pō͘-hūn Tâi-oân to̍k-li̍p ūn-tōng ê lí-lūn-ka mā bô tông-ì chit ê chú-tiuⁿ. Nā kóng tio̍h koè-khì, Tiong-hôa Bîn-kok bat sī í Tiong-kok tāi-lio̍k kah Tiong-kok-lâng chiàm chú-iāu pō͘-hūn ê kok-ka. 1912 nî, Tiong-kok-lâng thui-hoan Chheng-tè-kok, kiàn-li̍p Tiong-hôa Bîn-kok, M̄-kò tī 1949 nî, sìn kiōng-sán-chú-gī ê jîn-bîn kā chèng-hú thui-hoan. Í goân-pún tōa-hūn ê chū-bîn tī Tiong-kok tāi-lio̍k tiông-sin kiàn-li̍p Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok. Chhun--ê lâng tō kè-sio̍k í Tiong-hôa Bîn-kok ê miâ-gī, tī 1949 nî chó͘-iū hun-phoe so͘-khai kàu Tâi-oân têng khiā-khí.

Miâ-chhengkái goân-sí-bé

Se-hong ê mûi-thé khah chē kā "Tâi-oân" tòng-chò sī "Tiong-hôa Bîn-kok" ê tông-gī-sû, ah "Tiong-kok" tòng-chò sī Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok ê kán-chheng. Tiong-hôa Bîn-kok ê tōa-pō͘-hūn mûi-thé kap chèng-hú mā kā "Tâi-oân", "Tiong-hôa Bîn-kok" tòng-chò sio-siâng, put-jî-kò mā sī ū pō͘-hūn mûi-thé kiò "Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok" chò "Tiong-kok". Tī Léng-chiàn sî-tāi, Tiong-hôa Bîn-kok mā hō͘-chò "Chū-iû Tiong-kok".

Tī kok-chè siōng, in-ūi m̄ sī phó͘-phiàn hō͘ lâng sêng-jīn ê chú-khoân kok-ka, tiāⁿ-tiāⁿ ko͘-put-jî-chiong, ēng kî-thaⁿ ê miâ lâi chham-ú kok-chè sū-bū, phì-lūn-kóng tī Kok-chè Olympic Úi-oân-hōe, hō-chò “Tiong-hôa Tâi-pak” (Eng-gí: Chinese Taipei), tī Sè-kài Bō͘-e̍k Cho͘-chit, hō-chò “Tâi Phêⁿ Kim Má Kok-pia̍t Koan-sòe Léng-he̍k” (Eng-gí: Separate Customs Territory of Taiwan, Penghu, Kinmen and Matsu).

Le̍k-súkái goân-sí-bé

Tùi 1911 nî khai-sí, Tiong-hôa Bîn-kok sêng-sio̍k Chheng Tè-kok ê thóng-tī, niá-thó͘ hoān-ûi pau-koat Se-chōng, Sin-kiang, Bông-kó͘, tān-sī kî-si̍t bô-hoat-tō͘ khòng-chè Se-chông

1921 nî Bōng-kó͘ soan-pò͘ thoat-lî Tiong-kok.

1949 nî Tiong-kok Kiōng-sán-tóng kong-chiàm Tiong-kok tāi-lio̍k, Tiong-hôa Bîn-kok chèng-hú hőng thui-hoan, thè-siú Tâi-oân-séng kah Hok-kiàn-séng ê Kim-mn̂g, Má-chó͘.

Niá-thó͘kái goân-sí-bé

Bōng-kó͘ tī 1922 nî soan-pò͘ to̍k-li̍p, jī-chhiáⁿ tit-tio̍h So͘-liân ê chi-chhî. Chóng--sī Tiong-hôa Bîn-kok ê chèng-hú kàu-kah 1945 nî chiah sêng-jīm, bô joā kú koh hoan-thâu m̄ kā sêng-jīm, it-ti̍t kàu 2003 nî Bîn-chìn-tóng chip-chèng ê sî-chūn chiah-koh kā sêng-jīm. Kóng sī "1945-nî í-keng sêng-jīm koè".

Kú-tn̂g í-lâi, it-poaⁿ jīn-ûi Tiong-hôa Bîn-kok ê hiàn-hoat "I kî kò͘-iú chi kiong-he̍k" (依其固有之疆域) ê niá-thó͘ hoān-ûi pau-hâm Bōng-kó͘ kap Tiong-hôa Jîn-bîn Kiōng-hô-kok jīn-tēng ê niá-thó͘ (mā pau-koat Tâi-oân).

Chèng-tīkái goân-sí-bé

Tiong-iong chèng-húkái goân-sí-bé

Tiong-hôa Bîn-kok Chèng-hú chhái-chhú ngó͘-koân hun-li̍p (五權分立) ê chè-tō͘, i ê tiong-iong chèng-hú ū chóng-thóng, Hêng-chèng-īⁿ, Li̍p-hoat-īⁿ, Su-hoat-īⁿ, Kàm-chhat-īⁿ kah Khó-chhì-īⁿ.

Tē-hng chū-tīkái goân-sí-bé

Hêng-chèng-īⁿ
Ti̍t-hat-chhīSéng
Séng-hat-chhīKoān
Goân-chū-bîn khuKhuKoān-hat-chhīTìnHiongSoaⁿ-tē-hiong
Chhun
Lîn

Tē-hng chū-tī [zh] hong-bīn,Tiong-hoâ Bîn-kok si̍t-chè koán-hat 2 ê séng (í-keng hi-kip-hòa) kap 6 ê ti̍t-hat-chhī:

Tē-tô͘Sò͘Koān-chhīHàn-jīEng-gíJîn-kháuBīn-chekChèng-hú só͘-chāi
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
Ti̍t-hat-chhī (直轄市)
1Ko-hiông-chhī高雄市Kaohsiung City2,773,4832,946.2671Hōng-soaⁿ-khu
Lêng-ngá-khu
鳳山區
苓雅區
2Sin-pak-chhī新北市New Taipei City3,897,3672,052.5667Pang-kiô-khu板橋區
3Tâi-lâm-chhī臺南市Tainan City1,873,7942,191.6531An-pêng-khu
Sin-iâⁿ-khu
安平區
新營區
4Tâi-pak-chhī臺北市Taipei City2,618,772271.7997Sìn-gī-khu信義區
5Tâi-tiong-chhī臺中市Taichung City2,648,4192,214.8968Sai-tūn-khu西屯區
6Thô-hn̂g-chhī桃園市Taoyuan City2,092,9771,220.9540Thô-hn̂g-khu桃園區
Tâi-oân-séng (臺灣省/台灣省)
7Ka-gī-chhī嘉義市Chiayi City272,39060.0256Tang-khu東區
8Ke-lâng-chhī基隆市Keelung City384,134132.7589Tiong-chèng-khu中正區
9Sin-tek-chhī新竹市Hsinchu City415,344104.1526Pak-khu北區
10Biâu-le̍k-koān苗栗縣Miaoli County560,9681,820.3149Biâu-le̍k-chhī苗栗市
11Chiong-hòa-koān彰化縣Changhua County1,307,2861,074.3960Chiang-hòa-chhī彰化市
12Gî-lân-koān宜蘭縣Yilan County460,4862,143.6251Gî-lân-chhī宜蘭市
13Hoa-liân-koān花蓮縣Hualien County338,8054,628.5714Hoa-liân-chhī花蓮市
14Hûn-lîm-koān雲林縣Yunlin County717,6531,290.8326Táu-la̍k-chhī斗六市
15Ka-gī-koān嘉義縣Chiayi County543,2481,903.6367Thài-pó-chhī太保市
16Lâm-tâu-koān南投縣Nantou County526,4914,106.4360Lâm-tâu-chhī南投市
17Pîn-tong-koān屛東縣Pingtung County873,5092,775.6003Pîn-tong-chhī屏東市
18Phêⁿ-ô͘-koān澎湖縣Penghu County96,918126.8641Má-keng-chhī馬公市
19Sin-tek-koān新竹縣Hsinchu County513,0151,427.5369Tek-pak-chhī竹北市
20Tâi-tang-koān臺東縣Taitung County230,6733,515.2526Tâi-tang-chhī臺東市
██ = Ti̍t-hat-chhī (直轄市)
██ = Séng-hat-chhī (省轄市,市)
██ = Koān (縣)
Hok-kiàn-séng (福建省)
21Kim-mn̂g-koān金門縣Kinmen County97,364151.6560Kim-siâⁿ-tìn金城鎮
22Liân-kang-koān連江縣Lienchiang County9,94428.8000Lâm-kan-hiong南竿鄉

Gōa-kaukái goân-sí-bé

Bo̍k-chiân, Tiong-hôa Bîn-kok ū 12 ê pang-kau-kok.[4]

Kok-hôngkái goân-sí-bé

Tiong-hôa Bîn-kok Kok-kun sī Tiong-hôa Bîn-kok ê bú-chong le̍k-liōng.

Siā-hōekái goân-sí-bé

Cho̍k-kûnkái goân-sí-bé

Gí-giânkái goân-sí-bé

Tiong-hôa Bîn-kok Hiàn-hoat bô kui-tēng koaⁿ-hong gí-giân. Sui-jiân Kok-ka Gí-giân Hoat-tián Hoat kui-tēng, Hôa-gí, Tâi-gí, Kheh-ka-gí kah Goân-chū-bîn-cho̍k gí-giân lóng sī kok-ka gí-giân, m̄-koh Hoâ-gí (koh hō͘-chò Tiong-hôa Bîn-kok Kok-gí) sī si̍t-chè-siōng î-it ê koaⁿ-hong gí-giân.

Koh khoàⁿkái goân-sí-bé

Wikimedia Commons téng ê siong-koan tóng-àn: Tiong-hoâ Bîn-kok

Chham-khó bûn-hiànkái goân-sí-bé

🔥 Top keywords: Main PageSpecial:SearchIndian Premier LeagueWikipedia:Featured picturesPornhubUEFA Champions League2024 Indian Premier LeagueFallout (American TV series)Jontay PorterXXXTentacionAmar Singh ChamkilaFallout (series)Cloud seedingReal Madrid CFCleopatraRama NavamiRichard GaddDeaths in 2024Civil War (film)Shōgun (2024 miniseries)2024 Indian general electionJennifer PanO. J. SimpsonElla PurnellBaby ReindeerCaitlin ClarkLaverne CoxXXX (film series)Facebook2023–24 UEFA Champions LeagueYouTubeCandidates Tournament 2024InstagramList of European Cup and UEFA Champions League finalsJude BellinghamMichael Porter Jr.Andriy LuninCarlo AncelottiBade Miyan Chote Miyan (2024 film)