Vjetnamoj
Vjetnamoj (vjetname người Việt aŭ người Kinh), aŭ Kinh-homoj, estas la ĉefa etno loĝanta en Vjetnamio. Ili parolas la Vjetnaman lingvon, kiu estas tonlingvo, kaj kiu malgraŭ kelkaj supraĵaj similecoj al la Ĉina, apartenas al la aŭstralazia lingvaro, ne al la ĉinotibeta, kaj nuntempe estas skribata per latinaj literoj, antaŭe ĝi estas ankaŭ skribita per ĉinaj literoj (chữ nôm)[40].Dum la Vjetnama milito multaj Vjetnamoj fuĝis el sia lando, kaj nuntempe ekzistas granda Vjetnama diasporo tra la tuta mondo.
| Vjetnamoj Kinh-homoj người Việt người Kinh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Junulinoj vestantaj aŭzajojn ĉe la Lago Hoan Kiem. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| etno | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Viet-Muong peoples | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Suma populacio | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ~90 000 000 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ŝtatoj kun signifa populacio | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Lingvo(j) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Vjetnama lingvo | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Religio | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ĉefe tradiciaj vjetnamaj kredoj, signifa nombro da budhistoj, minoritatoj de kristanoj kaj aliaj grupoj.[39] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Parencoj | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Etna grupo parolanta la vjetnaman ĉirkaŭ en Gŭangŝjio nomiĝas ĝingoj[41] (ĉine: 京族, Jīngzú; vjetname: Người Kinh).
Tradicia vivo
Tradicie la vjetnamoj loĝis en vilaĝoj po de kelkcent ĝis kelkmil da loĝantoj, apud riveroj. Ili estis terkulturistoj. Ilia vivmaniero necesigis kunlaboron. Tradiciaj vjetnamaj domoj estis konstruitaj rekte sur la grundo kaj lokitaj danke al geomanciistoj. La socio estis patriarka, tio estis organizo en kiu la viroj estras sian familion kaj donas sian nomon al la infanoj. Oni nomas la klanon tộc[40].
Originoj
Skribita historio konas la antikvajn vjetnamojn unue simple kiel la Lạc aŭ Lạc Việt, kaj la landon Vjetnamio kiel Văn Lang. Arkeologia evidenteco de la Bronzepoko "Đông Sơn" Kulturo ( ankaŭ sciata kiel Lạc Socio ) sugestas ke la antikvaj Vjetnamaj homoj estis el la unuaj praktiki agrikulturon.
Laŭ esplora studo farita de la Hôpital Saint-Louis en Parizo, Francio: " la komparo de la Vjetnamaj kun aliaj orientaziaj populacioj montris proksiman genetikan rilaton de la studata loĝantaro kun aliaj Orientanoj ", kun la escepto de sep unika markiloj.
Tiuj rezultoj, kune kun restaĵoj de Taja enzimo-morfoj, indiki teorio de duobla etna origino de la Vjetnama loĝantaro de ĉina kaj taja loĝantaroj.[42]
2001 HLA studo estrita de laboratorioj ĉe la Mackay Memorial Hospitalo en Tajpeo (Tajvano) klasifikas la vjetnaman popolon en la sama genetika fasko kiel la Miao (Hmonga), Southern Han (Suda ĉina), Buyei (Bo Y-homa) kaj taja, kun diferenca familio konsistante Taja ĉina kaj Singapura ĉina, Minnan (Hoklo) kaj Hakka .[43]
Noto pri la nomo de Vjetnamio
En sia Listo de Normaj Landnomoj de 1989, la Akademio de Esperanto rekomendis la formon "Vjet-Namo" por la lando (kaj sekve Vjet-Namanoj por la vjetnamoj). En sia Listo de Rekomendataj Landnomoj de 2009 ĝi ŝanĝis sian rekomendon al "Vjetnamujo/Vjetnamio" laŭ la superrega lingvouzo.
