Azpelarra (Colchicum autumnale) Colchicaceae familiako lorea da. Azafraiaren antzekoa baina jateko oso desegokia, toxikoa, izan ere koltxizina izeneko toxina sortzen du[1]. Udazkenean loratzen da
Landare belarkara eta bizikorra da, 25 cm-ko altuera hartzen duena.
Loreak 4-7 cm luzera duten sei petalo morez osaturik daude. Barnean sei estamin laranja ditu. Polinizatzeko orduan obarioa lur azpian aurkitzen da[2].
Hedadura eta habitata
Europa guztian hedaturik dago, erdialdean eta mendebaldean bereziki. Britainia Handian eta Irlandan ere bai[3]. Azken urteetan Suedian eta Errusian ere naturalizatu dela ikusi da, eta baita Zeelanda Berrian ere[4].
Erraboil itxurako bere kormoak koltxizina du, hezueri eta Mediterranear sukarra sendatzeko erabiltzen dena.[5]
Landareen ekoizpenean ale poliploideak ekoizteko ere erabiltzen da koltxizina.
Toxikotasuna
Koltxizina landarearen atal guztietan aurkitzen da, beraz dena kontsideratzen da pozoitsua. Hartz-baratxuriaren (Allium ursinum) antza badu eta animalia belarjaleek nahastuta jan dezakete[6]. Bereziki kaltegarria da felidoentzat.
