Camille Paglia
Camille Anna Paglia[1] (Endicott, New York, AEB, 1947ko apirilaren 2a) estatubatuar filosofoa, irakaslea, idazlea, intelektuala eta kritikari soziala da. Filadelfiako Arteen Unibertsitateko giza zientzietako eta komunikabideei buruzko ikasketetako irakaslea da. Beste definizio askoren artean, Erresuma Batuko Prospect aldizkariak «feminista post-feministatzat» hartu zuen, 2005ean «munduko 100 intelektual garrantzitsuenetariko bat».[2]
| Camille Paglia | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Camille Anna Paglia |
| Jaiotza | Endicott (New York), 1947ko apirilaren 2a (77 urte) |
| Herrialdea |  Ameriketako Estatu Batuak |
| Talde etnikoa | Italo-estatubatuarra |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Yale Unibertsitatea Binghamton University (en)  Nottingham High School (en) |
| Hezkuntza-maila | Doktoretza |
| Hizkuntzak | estatubatuar ingelesa ingelesa |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | arte-historialaria, katedraduna, idazlea, literatura-kritikaria, kazetaria, zinema-kritikaria, saiakeragilea eta unibertsitateko irakaslea |
| Enplegatzailea(k) | Yale Unibertsitatea |
| Lan nabarmenak | ikusi
|
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Influentziak | Betty Friedan eta Simone de Beauvoir |
| Mugimendua | ateismoa |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Erlijioa | ateismoa |
| Alderdi politikoa |  Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata |
       | |
Bizitza pertsonala
Paglia New York estatuan jaio zen, italiar jatorriko familia batean. Gurasoak Pasquale Paglia eta Lydia Anne Paglian (ezkongabetan, Colapietro) izan ziren.[3] Lau aitona-amonak Italian jaioak ziren, eta amak bost urte zituela emigratu zuen Estatu Batuetara Ceccanotik (Frosinone probintzia, Lazio, Italia). Bere aitaren familia Avellino, Benevento eta Casertatik zetorren. Paglia Oxfordeko (New York) landa-eremuko lehen hezkuntzako eskola batera joan zen, familia baserri batean bizi zen ingurukora.[4] Aita, Bigarren Mundu Gerrako beteranoa, irakaslea izan zen Oxfordeko bigarren hezkuntzako eskolan, eta arte-zaletasuna sustatu zuen alabarengan, arte frantsesaren historiari buruz etxera zeramatzan liburuen bidez.[5] 1957an, familia Syracusera (New York) joan zen bizitzera, aitak graduatu ondoko ikasketak has zitzan; azkenik, hizkuntza erromanikoen irakasle bihurtu zen Le Moyne Collegen.[6] Camille, Edward Smith lehen hezkuntzako eskolara joan zen, G. Aaron Levy Junior High eta William Nottingham High Schoolera.[7] 1992an, Carmelia Metoshek, hiru urtez latinezko irakasle izan zuenak, hauxe esan zuen:
«Ikasgelan egiten zen edozein baieztapen polemizatu eta aurka egitea gustatzen zitzaion. Orduan, gaur egun bezala, haren oharrak oso onak ziren».[8]
Pagliak Metosh irakaslea aipatzen du Sexual Personae liburuko eskerronetan, eta honelaxe deskribatzen du: «Latinezko ikasketen dama dragoia, zeinak su ematen baitzien zuzendariei eta eskola-batzarrei».Girl Scoutsen[9] Thendarako (New York) udako kanpalekuetan egon zen bitartean, hainbat izen erabili zituen; besteak beste, Anastasia (Anastasia filmean oinarritutako berrespen-izena), Stacy eta Stanley. Behin, komun bat lehertu zuen barruan kare arin gehiegi bota ondoren, eta gertaera adierazgarri bihurtu zen:
«Nire bizitzarekin eta lanarekin egingo nukeen guztia sinbolizatu zuen. Gehiegikeria, bitxikeria eta lehergarritasuna. Kulturaren legelaria, pornografia, krimena eta psikopatologia ikertzen dituen norbait izango nintzateke, eta bonba jaurtiko nuke».[10][11]
Hamar urte baino gehiagoan, Alison Maddex artistaren bikotekidea izan zen Paglia.[12][13] Pagliak 2002an jaiotako Maddex-en semea hartu zuen legez.[14]2007an, bikotea banandu egin zen, baina «gurasokide harmoniatsu» gisa mantendu ziren, Pagliaren hitzetan, eta elkarrengandik hiru kilometrora baino ez ziren bizi.[15]
Paglia transgenero gisa identifikatzen da, eta adierazi zuen «inoiz ez zela identifikatu emakume izatearekin».[16][17][18]
Hezkuntza
Paglia Harpur Collegen sartu zen, Binghamtoneko Unibertsitatean, 1964an.[19] Urte berean, Pagliaren «Atrofia» poema herriko egunkarian argitaratu zen.[20] Bere hitzetan, Milton Kessler poetarekin hartu zuen formazioa, hark «gorputzaren erantzun-gaitasunean eta literaturaren aurrean zentzumenak aktibatzean sinesten zuen… Eta, ai!, nik horrexetan sinesten nuen». Harpurren graduatu zen 1968an, lehen mailako ikasle gisa.
Pagliaren arabera, unibertsitatean zebilela, «mozkor zapaltzaile» bat jo zuen, eta harro dago 39 arau-hauste txiki egiteagatik baldintzapean aske utzi dutelako.
Paglia ikasle graduatu gisa joan zen Yalera, eta dio Yaleko Unibertsitatean 1968 eta 1972 bitartean lesbiana izan zela argi eta garbi.[11][21] Yalen, Pagliak borroka egin zuen Rita Mae Brownekin, zein geroago «ilun nihilista» gisa definitu zuen. New Havenen (Connecticut) Women's Liberation Rock Band taldeari aurre egin zion, Rolling Stones sexistagatik baztertu zutenean.
Harold Bloom izan zen Pagliaren aholkularia. Bere Sexual Personae lanaren izenburua hauxe izan zen hasieran: «Amets androginoa: androginiaren irudia, literaturan agertzen den bezala, eta artistaren psikean sartzen da, ikusizko arteei eta zinemari dagokienez».[22]
Pagliak Susan Sontag irakurri zuen eta haren «ospea, komunikabideen munduan zuen posizioa, arteen eta herri-kulturaren mugan» emulatu nahi izan zuen. Pagliak lehen aldiz ikusi zuen Sontag 1969ko urriaren 15ean (Vietnamgo Gerraren luzamenduaren egunean), Paglia, orduan Yaleko ikasle bat, lagun bat Princetonen bisitatzen ari zela. 1973an, Paglia militante feminista eta lesbiana Bennington Collegen lanean ari zen bere lehen saiakera akademikoan. Sontag gizonezkoen menderatzeari aurre egin zion erradikaltzat zuen. Urte berean, Pagliak Sontag-en aurkezpen bat zuzendu zuen Dartmouth-en, Benningtonen hitz egin zezan, baina Sontagen hitzaldia ordaintzeko dirua aurkitzea zaila egin zitzaion; Pagliak esan zuen Sontag-en lagun Richard Tristmanen laguntzarekin hura etor zedin konbentzitzea lortu zuela. Bennington Collegek erabaki zuen Estatu Batuetako 700 dolar ordaintzea Sontag-i (hizlariei eskaini ohi zutenaren bikoitza, baina Sontag-en ohiko tarifaren erdia), gai garaikideei buruzko hitzaldi bat emateagatik. Pagliak kartel-kanpaina bat antolatu zuen, ikasleei Sontag-en hitzaldira joateko eskatuz. Sontag Bennington Carriage Barneko hitzaldira atzerapen handiarekin iritsi zen, ordubete baino gehiago eta gero irakurtzen hasi zen Pagliaren hitzetan, «ezer»ri buruzko istorio labur «aspergarri eta ilun» gisa gogoratzen zuena, Frantziako nobela berriaren estiloan.
Sontagek Bennington Collegen eman zuen hitzaldiaren ondorioz, Paglia harenganako lillura galdu zuen, eta pentsatu zuen mundu akademikoarekiko liskarretik erretiratu zela, eta herri-kulturan zuen «desdén mandarín»ak elitismo bat erakusten zuela, lehen lanak traizionatzen zituena, non goi-kulturak eta behe-kulturak sentiberatasun berria islatzen zutela iradokitzen baitzuen.
Ibilbidea
Paglia ospetsu egin zen 1990ean Sexual Personae: Art and Decadence from Nefertiti to Emily Dickinson (Sexual Personae: Nefertititik Emily Dickinsonera doan artea eta gainbehera) lehen liburua argitaratuta. Lanaren arrakastari esker, herri-kulturari eta feminismoari buruz idatzi zuen munduko egunkari eta aldizkari nagusietan. Gaur egun, noizean behin hartzen du parte bere ikuspegi feminista garatzen eta defendatzen duen eztabaida batzuetan. Postmodernismoarekin kritikoa da.[23] Naomi Wolf ere kritikatu zuen, zeinek 1991ean bere lehen liburua, The Beauty Myth: How Images of Beauty Are Used Against Women (Edertasunaren mitoa) lana argitaratu zuen eta, feminismoaren hirugarren olatu gisa ezaguna izan zenaren ordezkaria nagusietako bat bihurtu zen.[24]
Ateoa da, hala ere, oso kritikoa da Richard Dawkins eta Christopher Hitchens-ekin.[25]
Lanak gaztelaniaz
- Vamps & Tramps. Más allá del feminismo/ Vamps & Tramps. Feminismotik haratago, (jatorrizko titulua: Vamps & Tramps, 1994) Santiago Garcíak itzulia, Valdemar, 2001. ISBN 84-7702-348-4.
- Sexual Personae. Arte y decadencia desde Nefertiti a Emily Dickinson/ Sexual Personae. Artea eta gainbehera, Nefertititik Emily Dickinsonera (jatorrizko titulua: Sexual personae: art and decadence from Nefertiti to Emily Dickinson, Yale University Press, 1990). Itzulpena: Pilar Vázquez Álvarez, Valdemar, 2006. ISBN 84-7702-535-5.
- Los pájaros/ Txoriak (jatorrizko titulua: The Birds, 1998) Gabriela Ventureiraren itzulpena, Gedisa, 2006. ISBN ά9784-097-2.
- Feminismo pasado y presente/ Feminismoa iragana eta oraina, (jatorrizko izenburua: Free Woman, Free Men, 2017) Itzulpena: s, Turner, 2018. ISBN ά17141-52-3.
Erreferentziak
Kanpo estekak
- Entrevista a Camille Paglia. diario El Mundo (Espainia) 2018ko apirilaren 9a.
- Free Women Free Men-en aipamena (Gaztelania)
Datuak: Q255463
Multimedia: Camille Paglia / Q255463
