رئیسجمهور افغانستان
رئیسجمهور جمهوری اسلامی افغانستان از نظر قانون اساسی رئیس کشور و رئیس حکومت جمهوری اسلامی افغانستان (۲۰۰۴—۲۰۲۱) و فرمانده کل نیروهای مسلح افغانستان بود. در پی هجوم طالبان در سال ۲۰۲۱ و سقوط پایتخت کابل، اشرف غنی رئیسجمهور سابق در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ از افغانستان به تاجیکستان گریخت.[۲][۳] پس از فرار غنی از کشور، طالبان ارگ را اشغال کردند.[۲] دو روز بعد امرالله صالح معاون اول رئیسجمهور خود را بر اساس مادهٔ ۶۷ قانون اساسی افغانستان رئیسجمهور موقت اعلام کرد.[۴]
رئیسجمهور جمهوری اسلامی افغانستان | |
---|---|
د افغانستان د اسلامی جمهوریت جمهور رئیس | |
وضعیت | دفتر لغو شد |
اقامتگاه | ارگ ریاستجمهوری، کابل، افغانستان (سابق) |
مدت دوره | ۵ سال یکبار قابل تمدید |
دارندهٔ افتتاحی | محمد داوود خان (جمهوری) حامد کرزی (جمهوری اسلامی) |
بنیادگذاری | ۱۷ ژوئیه ۱۹۷۳ (جمهوری) ۷ دسامبر ۲۰۰۴ (جمهوری اسلامی) |
دارندهٔ نهایی | محمداشرف غنی |
برافتاده | ۱۵ اوت ۲۰۲۱ |
جانشین | معاون رئیسجمهور |
حقوق | ۹۶۰٬۰۰۰ افغانی در ماه[۱] |
وبگاه |
تاریخچه
اولین رئیسجمهور افغانستان ژنرال محمد داوودخان در سال ۱۹۷۳ بود که قدرت پادشاهی را از پسر کاکایش (پسرعمویش) محمد ظاهر شاه در یک کودتای غیرخشونتآمیز گرفته بود. او در سال ۱۹۷۸ توسط اعضای حزب دموکراتیک خلق افغانستان ترور شد و نورمحمد تَرَکی به عنوان رئیسجمهور مقرر گشت. در طول دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی، کشور توسط چندین رئیسجمهور مختلف اداره میشد که شامل حفیظالله امین، ببرک کارمل، محمد نجیب الله و برهانالدین ربانی همراه با بسیاری دیگر میشدند.
قدرت
قانون اساسی افغانستان به رئیسجمهور به عنوان رئیس دولت، قدرتهای بسیار زیادی در زمینههای نظامی و مقننه اعطا کردهاست. همین کار موضوع بحثهای جنجالی از سوی لویه جرگه در دسامبر ۲۰۰۳ بود. اگرچه آنها از سوی دولت موقتی و پشتیبانهای غربی حامد کرزی به عنوان کسانی که میتوانند امنیت را تأمین کرده و در ثبات افغانستان نقش داشته باشند دیده شدند.
انتخاباتهای دیگر
جستارهای وابسته
- فهرست رؤسای دولت در افغانستان
- فهرست رهبران سیاسی افغانستان
- ستیزه در افغانستان:
- خروج نیروهای آمریکایی: ۲۰۱۱–۲۰۱۶، ۲۰۲۱
- سقوط کابل: (۱۳۷۵، ۱۳۸۰، ۱۴۰۰)
- طالبان: (شورش، نبرد زرنج، نبرد قندهار، هجوم، امارت)
- عملیاتهای تخلیهٔ کابل: (پناه به متحدان، پیتینگ)
- فهرست حملات افغانستان در ۲۰۲۱
- توافقنامهٔ دوحه
- جبهه مقاومت در برابر طالبان