فهرست کتاب‌های ممنوعه

فهرست کتاب‌های ممنوعه (به لاتین: Index Librorum Prohibitorum؛ به انگلیسی: List of Prohibited Books) فهرستی از نشریات ضد مذهبی یا شهوانی است که بدعت تلقی می‌شدند و در نتیجه توسط کلیسای کاتولیک ممنوع شد.^[۱]

نخستین بار در قرن ۹ شاهد این فهرست هستیم اما هرگز به‌طور رسمی مجاز شناخته نشد.^[۲] بعدها در ۱۵۵۹ اولین نسخه (فهرست پائولین) توسط پاپ پل چهارم منتشر شد که «نقطه عطفی برای آزادی از پرس و جو در جهان کاتولیک» به‌شمار می‌آمد.^[۱]

نسخه بیستمین و نهایی این فهرست در سال ۱۹۴۸ دیده شد؛ که به‌طور رسمی در ۱۴ ژوئن سال ۱۹۶۶ توسط پاپ پل ششم از رده خارج اعلام شد.^[۳][۴][۵]

از نویسندگانی که بعضی آثارشان در فهرست کتاب‌های ممنوعه بوده‌است می‌توان اینها را برشمرد: ژان-پل سارتر، میشل دو مونتنی، امانوئل سویدنبرگ، ولتر، دنی دیدرو، ویکتور هوگو، آندره ژید، ایمانوئل کانت، دیوید هیوم، ژان-ژاک روسو، باروخ اسپینوزا، نیکولاس کوپرنیک، گالیلئو گالیله، رنه دکارت، توماس براون، فرانسیس بیکن، هوگو گروتیوس، باروخ اسپینوزا، بلز پاسکال، جان میلتون، جان لاک.