لا لیگا
پریمِرا دیویژن یا لا لیگا (به اسپانیایی: La Liga) که با نام تجاری لا لیگا ئی ای اسپورتز نیز شناخته می‌شود، دستهٔ برتر لیگ حرفه‌ای فوتبال اسپانیا است. این لیگ با شرکت ۲۰ تیم برگزار می‌شود. در پایان هر فصل سه تیمی که در انتهای جدول قرارگرفته‌اند به دسته دوم سقوط کرده و با سه تیم برتر دستهٔ دوم جایگزین می‌شوند. لا لیگا یکی از مهم‌ترین لیگ‌های فوتبال دنیاست و هم‌اکنون با ضریب ۱۰۲٫۲۸۳ بالاتر از لیگ برتر فوتبال انگلستان، بوندس‌لیگای آلمان، سری آ ایتالیا و لیگ ۱ فرانسه در رتبهٔ اول فوتبال اروپا قرار دارد. این لیگ بیش از هر لیگ دیگری از سوی یوفا در ردهٔ اول معتبرترین لیگ‌های اروپایی قرار گرفته است.
 | |
| بنیان‌گذاری | ۱۹۲۹ |
|---|---|
| کشور |  اسپانیا |
| کنفدراسیون | یوفا |
| شمار تیم‌ها | ۲۰ |
| سطح در مسابقات | ۱ |
| سقوط به | سگوندا دیویسیون |
| جام(های) داخلی | کوپا دل ری سوپرکوپا دِ اسپانیا |
| جام(های) بین‌المللی | لیگ قهرمانان اروپا لیگ اروپا لیگ کنفرانس اروپا |
| قهرمان کنونی | بارسلونا (۲۷ قهرمانی) |
| موفق‌ترین تیم | رئال مادرید (۳۵ قهرمانی) |
| پخش تلویزیونی | فهرست شبکه‌های پوشش‌دهنده لالیگا |
| وبگاه | |
| فصل جاری: لا لیگا ۲۴–۲۰۲۳ | |
تاکنون ۶۲ تیم در لا لیگا سابقهٔ حضور داشته‌اند و ۹ تیم دستیابی به جام قهرمانی را تجربه کرده‌اند. از دههٔ ۱۹۵۰ لالیگا تحت سیطرهٔ رئال مادرید و بارسلونا بوده است.
در دهه‌های ۱۹۳۰ و ۱۹۴۰ و دو دههٔ اخیر، لا لیگا قهرمانان دیگری را نیز به خود دیده است که شامل اتلتیکو مادرید، اتلتیک بیلبائو، والنسیا، سویا، دپورتیو لاکرونیا، رئال سوسیداد و رئال بتیس می‌شود. لا لیگا یکی از محبوب‌ترین لیگ‌های ورزش‌های حرفه‌ای در دنیاست. هر مسابقهٔ آن در فصل ۰۸–۲۰۰۷ به‌طور میانگین ۲۹٬۰۲۹ تماشاگر داشته که آن را در ردهٔ هشتم در میان تمام لیگ‌های ورزشی دنیا و در ردهٔ سوم در میان لیگ‌های فوتبال (پس از بوندس‌لیگا و لیگ برتر انگلستان) قرار می‌دهد.
باشگاه‌های لالیگا بیشترین قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا (۱۹ بار)، لیگ اروپا (۱۴ بار)، سوپرجام اروپا (۱۶ بار) و جام باشگاه‌های جهان (۸ بار) را کسب کرده‌اند و بازیکنان آن بیشترین تعداد توپ طلا (۲۴ بار)، جایزهٔ بهترین بازیکن مرد فیفا (۱۹ بار) و جایزهٔ بهترین بازیکن مرد سال یوفا (۱۲ بار) را به‌دست آورده‌اند.
پیشینه
از زمان آغاز لالیگا، ۶۲ تیم در آن به رقابت پرداخته‌اند. در طول دههٔ ۱۹۴۰ والنسیا، اتلتیکو مادرید و بارسلونا به‌عنوان قدرتمندترین باشگاه‌ها ظاهر شدند و چند عنوان را به‌دست آوردند. رئال مادرید و بارسلونا در دههٔ ۱۹۵۰ قهرمانی را در دست داشتند و هر کدام چهار عنوان قهرمانی لالیگا را در این دهه کسب کردند. در طول دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، برتری با رئال مادرید بود و این تیم، ۱۴ عنوان قهرمانی لالیگا، را به‌دست‌آورد. در این دوره اتلتیکو مادرید نیز چهار عنوان قهرمانی را به‌دست‌آورد.[۱] در طول دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، رئال مادرید همچنان تیمی برجسته در لالیگا بود، اما باشگاه‌های باسک اتلتیک کلاب و رئال سوسیداد نیز موفق بودند و هر کدام دو عنوان قهرمانی را به‌دست آوردند. از دههٔ ۱۹۹۰ به بعد، بارسلونا بر لالیگا تسلط داشته و تا به امروز هفده عنوان قهرمانی را به‌دست آورده است.[۲] رئال مادرید در این دوره یازده عنوان قهرمانی را به‌دست آورده است. لالیگا در این سال‌ها قهرمانان دیگری از جمله والنسیا و دپورتیوو لاکرونیا را نیز به‌خود دیده است.
تیم‌های کنونی
در مجموع ۲۰ تیم در فصل ۲۰۲۳/۲۰۲۴ در لیگ به رقابت می‌پردازند، که شامل تیم‌های زیر است:
قهرمانان از ۱۹۲۹ تاکنون
تیم‌ها بر پایهٔ شهر
جوایز نقدی
مبالغ پرداختی از طرف فدراسیون فوتبال اسپانیا:
- تیم اول: ۱۰۵ میلیون یورو
- تیم دوم: ۱۰۰ میلیون یورو
- تیم سوم:۴۰ میلیون یورو
- تیم چهارم: ۹ میلیون یورو
- تیم پنجم: ۸٫۵ میلیون یورو
- تیم ششم: ۸ میلیون یورو
- تیم هفتم: ۷٫۵ میلیون یورو
- تیم هشتم: ۷ میلیون یورو
- تیم نهم: ۶٫۵ میلیون یورو
- تیم دهم: ۶ میلیون یورو
- تیم یازدهم: ۵٫۵ میلیون یورو
- تیم دوازدهم: ۵ میلیون یورو
- تیم سیزدهم: ۴٫۵ میلیون یورو
- تیم چهاردهم: ۴ میلیون یورو
- تیم پانزدهم: ۳٫۵ میلیون یورو
- تیم شانزدهم: ۳ میلیون یورو
- تیم هفدهم: ۲٫۵ میلیون یورو
- تیم هجدهم: ۲ میلیون یورو
- تیم نوزدهم: ۱٫۵ میلیون یورو
- تیم بیستم: ۰٫۵ میلیون یورو
حق پخش تلویزیونی تیم‌ها
حق پخش تلویزیونی تیم‌های لالیگا (فصل ۱۶–۲۰۱۵):
- رئال مادرید: ۱۹۵ میلیون یورو
- بارسلونا: ۱۳۵ میلیون یورو
- والنسیا: ۴۵ میلیون یورو
- اتلتیکو: ۴۰ میلیون یورو
- اتلتیک بیلبائو: ۳۰ میلیون یورو
- سویا: ۳۰ میلیون یورو
- ویارئال: ۳۰ میلیون یورو
- رئال بتیس: ۲۸ میلیون یورو
- اسپانیول: ۲۸ میلیون یورو
- دیپورتیوو لاکرونیا: ۲۵ میلیون یورو
- رئال سوسیداد: ۲۵ میلیون یورو
- مالاگا: ۲۵ میلیون یورو
- ختافه:۲۵ میلیون یورو
- سلتاویگو: ۲۲ میلیون یورو
- لوانته: ۲۰ میلیون یورو
- اسپورتینگ گیخون: ۱۸ میلیون یورو
- لاس پالماس:۱۸ میلیون یورو
- گرانادا: ۱۸ میلیون یورو
- رایو وایکانو: ۱۸ میلیون یورو
- ایبار: ۱۸ میلیون یورو
قهرمانان بر پایهٔ باشگاه
| باشگاه | قهرمان | نایب قهرمان | سال‌های قهرمانی |
|---|---|---|---|
۳۵ | ۲۵ | ۱۹۳۱–۳۲، ۱۹۳۲–۳۳، ۱۹۵۳–۵۴، ۱۹۵۴–۵۵، ۱۹۵۶–۵۷، ۱۹۵۷–۵۸، ۱۹۶۰–۶۱، ۱۹۶۱–۶۲، ۱۹۶۲–۶۳، ۱۹۶۳–۶۴، ۱۹۶۴–۶۵، ۱۹۶۶–۶۷، ۱۹۶۷–۶۸، ۱۹۶۸–۶۹، ۱۹۷۱–۷۲، ۱۹۷۴–۷۵، ۱۹۷۵–۷۶، ۱۹۷۷–۷۸، ۱۹۷۸–۷۹، ۱۹۷۹–۸۰، ۱۹۸۵–۸۶، ۱۹۸۶–۸۷، ۱۹۸۷–۸۸، ۱۹۸۸–۸۹، ۱۹۸۹–۹۰، ۱۹۹۴–۹۵، ۱۹۹۶–۹۷، ۲۰۰۰–۰۱، ۲۰۰۲–۰۳، ۲۰۰۶–۰۷، ۲۰۰۷–۰۸، ۲۰۱۱–۱۲، ۱۷–۲۰۱۶، ۲۰۱۹–۲۰، ۲۰۲۱–۲۲ | |
| بارسلونا | ۲۷ | ۱۹۲۹٬۱۹۳۰–۱۹۵۰٬۱۹۵۱–۱۹۵۱٬۱۹۵۲–۱۹۵۲٬۱۹۵۳–۱۹۵۷٬۱۹۵۸٬۱۹۹۱٬۱۹۹۲-۱۹۹۲-۱۹۹۳-۱۹۹۹٬۲۰۰۳، ۱۹۵۸–۵۹، ۱۸–۲۰۱۷، ۱۹–۲۰۱۸، ۲۳_۲۰۲۲ | |
۱۱ | ۱۰ | ۱۹۳۹–۴۰، ۱۹۴۰–۴۱، ۱۹۴۹–۵۰، ۱۹۵۰–۵۱، ۱۹۶۵–۶۶، ۱۹۶۹–۷۰، ۱۹۷۲–۷۳، ۱۹۷۶–۷۷، ۱۹۹۵–۹۶، ۱۴–۲۰۱۳، ۲۱–۲۰۲۰ | |
۸ | ۷ | ۱۹۲۹–۳۰، ۱۹۳۰–۳۱، ۱۹۳۳–۳۴، ۱۹۳۵–۳۶، ۱۹۴۲–۴۳، ۱۹۵۵–۵۶، ۱۹۸۲–۸۳، ۱۹۸۳–۸۴ | |
| والنسیا | ۶ | ۱۹۴۱–۴۲، ۱۹۴۳–۴۴، ۱۹۴۶–۴۷، ۱۹۷۰–۷۱، ۲۰۰۱–۰۲، ۲۰۰۳–۰۴ | |
۲ | ۳ | ۱۹۸۰–۸۱، ۱۹۸۱–۸۲ | |
| دپورتیوو لاکرونیا | ۱ | ۵ | ۱۹۹۹–۲۰۰۰ |
| سویا | ۴ | ۱۹۴۵–۴۶ | |
| رئال بتیس | ۰ | ۱۹۳۴–۳۵ | |
بیشترین تعداد گل
تا تاریخ ۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲ این بازیکنان بیشترین گل را در لالیگا به ثمر رساندند.
نام بازیکنانی که هنوز در لالیگا فعال هستند، پررنگ شده و بازیکنانی که در سایر لیگ‌ها بازی می‌کنند، کج شده است:
| ردیف | نام بازیکن | باشگاه(ها) | سال‌های حضور | تعداد گل | تعداد بازی | میانگین گل |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ |  کریستیانو رونالدو | رئال مادرید | ۲۰۰۹–۲۰۱۸ | ۲۲۰۰ | ۲۹۲ | ۱٫۰۶ |
| ۲ |  لیونل مسی | بارسلونا | ۲۰۰۴–۲۰۲۱ | ۲۱۲۶ | ۵۴۰ | ۰٫۸۷۷ |
| ۳ | تلمو زارا | اتلتیک بیلبائو | ۱۹۴۰–۱۹۵۵ | ۲۰۰۰ | ۲۷۸ | ۰٫۹۰ |
| ۴ |  هوگو سانچز | اتلتیکو مادرید | ۱۹۸۱–۱۹۹۴ | ۲۳۴ | ۳۴۷ | ۰٫۶۷۴ |
| ۵ | رائول | رئال مادرید | ۱۹۹۴–۲۰۱۰ | ۲۰۰۵ | ۵۵۰ | ۰٫۴۱۴ |
| ۶ | آلفردو دی استفانو | رئال مادرید | ۱۹۵۳–۱۹۶۶ | ۱۹۰۰ | ۳۲۹ | ۰٫۶۹ |
| ۷ | سزار رودریگز آلوارز | گرانادا لئونسا | ۱۹۳۹–۱۹۵۵ | ۱۸۵۰ | ۳۵۳ | ۰٫۶۳۱ |
| ۸ | انریکه کاسترو | اسپورتینگ خیخون | ۱۹۷۰–۱۹۸۷ | ۱۸۰۰ | ۴۴۸ | ۰٫۴۸۸ |
| ۹ | پاهینیو | سلتاویگو | ۱۹۴۳–۱۹۵۶ | ۲۱۰ | ۲۷۸ | ۰٫۷۵۵ |
| ۱۰ |  کریم بنزما | رئال مادرید | ۲۰۰۹–۲۰۲۳ | ۲۰۹ | ۴۰۳ | ۰٫۵۱۸ |
بیشترین تعداد بازی
تا تاریخ ۸ ژانویهٔ ۲۰۲۲ این بازیکنان بیشترین بازی را در لالیگا انجام دادند.
نام بازیکنانی که هنوز در لالیگا فعال هستند، پررنگ شده و بازیکنانی که در سایر لیگ‌ها بازی می‌کنند، کج شده است:
| ردیف | نام بازیکن | باشگاه(ها) | سال‌های فعالیت | تعداد بازی | تعداد گل | میانگین. گل (پست) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | آندونی زوبیزارتا | اتلتیک بیلبائو | ۱۹۸۱–ـ۱۹۹۸ | ۶۲۲ | ۰ | (دروازه‌بان) |
| ۲ | خواکین سانچز | رئال بتیس | ۲۰۰۱–۲۰۱۳ ۲۰۱۵–۲۰۲۳ | ۵۸۸ | ۷۸ | ۰٫۱۳۲ (وینگر) |
| ۳ | رائول | رئال مادرید | ۱۹۹۴–۲۰۱۰ | ۵۵۰ | ۲۲۸ | ۰٫۴۱۴ (مهاجم) |
| ۴ | اوزه‌بیو ساکریستن | رئال وایادولید | ۱۹۸۳–۲۰۰۲ | ۵۴۳ | ۳۶ | ۰٫۰۶۶ (هافبک) |
| ۵ | فرانسیسکو بویو | سویا | ۱۹۸۰–۱۹۹۷ | ۵۴۲ | ۰ | (دروازه‌بان) |
| ۶ | لیونل مسی | بارسلونا | ۲۰۰۴–۲۰۲۱ | ۵۴۰ | ۴۹۲ | ۰٫۹۱۱ (مهاجم) |
| ۷ | رائول گارسیا | اوساسونا | ۲۰۰۴–اکنون | ۵۳۷ | ۱۰۵ | ۰٫۱۹۵ (هافبک) |
| ۸ | مانوئل سانچز | رئال مادرید | ۱۹۸۳–۲۰۰۱ | ۵۲۳ | ۳۳ | ۰٫۰۶۳ (مدافع) |
| ۹ | ایکر کاسیاس | ۱۹۹۹–۲۰۱۵ | ۵۱۰ | ۰ | (دروازه‌بان) | |
| ۱۰ | سرخیو راموس | سویا | ۲۰۰۳–۲۰۲۱ ۲۰۲۳-اکنون | ۵۰۸ | ۷۴ | ۰٫۱۴۵ (مدافع) |
درآمدها
لالیگا همچنین پس از لیگ ملی فوتبال ایالات متحده، لیگ برتر بیسبال آمریکا، اِن‌بی‌اِی، لیگ برتر فوتبال انگلستان، لیگ ملی هاکی آمریکا و بوندس‌لیگا هفتمین لیگ حرفه‌ای ورزش در جهان از نظر درآمد است.[۲۰] لالیگا از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۶، توسط بانکو بیلبائو ویسکایا آرخنتاریا حمایت می‌شد. سپس، از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۳، توسط بانک سانتاندر و از سال ۲۰۲۳، توسط الکترونیک آرتس حمایت مالی می‌شود.
اسپانسرها
جستارهای وابسته
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «La Liga». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳۱ می ۲۰۱۱.
- سایت همشهری آنلاین. قسمت آشنایی با لالیگا