Noardryn-Westfalen
Noardryn-Westfalen / Noard-Rynlân-Westfalen (Dútsk: Nordrhein-Westfalen; ôfkoarte NRW) is ien fan de 16 Dútske dielsteaten, situearre yn it midden fan Dútslân mei in sterke ekonomy. De haadstêd fan Noardryn-Westfalen is Düsseldorf, de grutste stêd is Keulen. Oare wichtige stêden binne Aachen, Bonn, Dortmund, Duisburg, Essen en Münster. Noardryn-Westfalen hat likernôch 17,9 miljoen ynwenners (2021). De steat waard yn 1946 yn syn hjoeddeistige foarm oprjochte en waard yn 1949 in dielsteat fan 'e Bûnsrepublyk Dútslân (West-Dútslân). Underwilens wie doe yn 1947 de eardere steat Lippe al yn Nedersaksen opgien.
| Noardryn-Westfalen | |
|---|---|
| Flagge | Wapen |
 |  |
| Lokaasje yn Dútslân | |
 | |
| Basisgegevens | |
| Lân |  Dútslân |
| Haadstêd | Düsseldorf |
| Oerflakte | 34.080 km² |
| Befolking | 17.924.591 (31-12-2021) |
| Befolkingstichtens | 529 ynw./km² |
| Distrikten | |
 | |
Geografy
Noardryn-Westfalen leit yn it westen fan Dútslân en grinzet mei de klok mei oan Nedersaksen, Hessen, Rynlân-Palts, Belgje en Nederlân. De ôfstân fan súdwest nei noardeast is sa'n 260 kilometer. It noarden fan de dielsteat is ûnderdiel fan de Noarddútske flakte. Troch dat gebiet rinne de rivieren Lippe, Iems en Roer. Yn it westen fan de dielsteat leit oan beide kanten fan de Ryn, de grutste rivier fan de dielsteat en fan Dútslân, de Nederrynflakte. It leechste punt is 9,2 m boppe seenivo en leit yn it noardwesten fan de dielsteat. De oare gebieten fan Noardryn-Westfalen meitsje diel út fan it Dútske middelberchtme. It Wezerberchlân (oan 'e boppe-ein fan 'e Wezer) en Teutoburgerwâld) beslaan it noardeasten fan de dielsteat. De bergen fan it Rynlânsk Laaiplato besette it suden. Underdiel fan it Rynlânsk Laaiplato binne de Eifel yn it súdwesten, it Bergisches Lân yn it suden en it Sauerlân yn it súdeasten fan de dielsteat. It geografyske middelpunt fan 'e dielsteat leit yn 'e stêd Dortmund.
Lykwichtige temperatuer- en delslachpatroanen karaktisearje it klimaat. De gemiddelde jierlikse temperatueren lizze tusken de 5 °C en 10 °C, ôfhinklik fan de hichte. De jierlikse delslach leit tusken de 600 milymeter yn it leechlân en 1400 milymeter yn it middelberchtme.
Bestjoerlike yndieling
Noardryn-Westfalen bestiet út fiif Regierungsbezirke (bestjoerlike regio's), dy´t fiifresom wer ferdield binne yn 31 distrikten (Kreise) en 23 stedsdistrikten (kreisfreie Städte). Alles meiïnoar opteld hat de dielsteat gemeenten (yn 1997),
Regierungsbezirke (bestjoerlike regio's)
- Arnsberg
- Detmold
- Düsseldorf
- Keulen (Köln)
- Münster
Distrikten (Kreise)
|
Stêdsdistrikten (kreisfreie Städte)
Gebieten
- Ebbe
- Eggeberchte (Eggegebirge)
- Eifel
- Münsterlân
- Nederryn (Niederrhein)
- Rynlân (Rheinland)
- Rothaarberchte (Rothaargebirge)
- Ruhrgebiet (Ruhrgebiet)
- Sauerlân
- Siegerlân
- Teutoburgerwâld (Teutoburger Wald)
- Wezerberchlân
- Westerwâld
Keppeling om utens
| | |
|---|---|
| Regierungsbezirke Arnsberg - Detmold - Düsseldorf - Keulen - Münster Landkreise Kreisfreie Städte | |