Toaniel

Toaniel is in foarm fan teater wêrby't persoanen foar in publyk in spul opfiere. Sy spylje dan al as net in persoanaazje (aktearjen). It ferhaal wurdt middels dialogen of in monolooch ferhelle.

Dit artikel is in stobbe oer toaniel.
Jo wurde útnûge en foegje jo witten hjir ta.

L I T E R Ê R E S J E N R E S
In mooglike yndieling
– Taalsituaasje	(monolooch, dialooch)
– Abstrakte ynhâld	(al of net narratyf)
– Tematyk	(reisferhaal, filosofysk,…)
– Styl	(proaza, poëzij, symboalysk,…)
– Lêshâlding	(hat te krijen mei de resepsje)
Yndieling neffens ferheljend proaza
Op basis fan lingte	Op basis fan ynhâld
– Iendielich	– Aventoereroman
– Koart ferhaal	– Science fiction
– Novelle	– Westernroman
– Roman	– Skriller
– Meardielich	– Autobiografy
– Ferhalesyklus	– Fantastyske fertelling
– Romansyklus	– Grizelferhaal
– Fúljeton	– Ridderroman
	– Karelroman
	– Arthurleginde
	– Goatyske roman
	– Detektiveroman
	– Kollektive roman
	– Sentimintalistyske roman
	– Briefroman
	– Skelmeroman
	– Bildungsroman
	– Famyljeroman
	– Streekroman
	– Tendinsroman
	– Histoaryske roman
	– Psychologyske roman
Yndieling neffens poëzij
– Epyk	– Lyryk
– Epos
– Roman yn fersen
Yndieling neffens drama (toaniel)
– Trageedzje	– Mystearjespul
– Komeedzje	– Passyspul
– Klucht	– Mirakelspul
– Tragikomeedzje	– Moraliteit
Yndieling neffens mingsjenres
– Mei muzyk: libretto, liettekst	– Harkspul
– Mei byld: Tekenteltsje	– Skript of senario foar film / tv
Net-ferheljend proaza
– Ynformatyf	– Betogend
– Artikel	– Essay
– Ferslach	– Ferhanneling
– Biografy	– Traktaat
– Wurdboek	– Opinystik
– Ensyklopedy	– Kollum
– Hânboek	– Resinsje

– Persoanlik	– Dialogen
– Brief	– Fraachpetear
– Memoires	– Enkête
– Autobiografy	– Diskusjefoarum
– Deiboek
– Lochboek
– Bloch
Sakrale teksten
– Profetyske tekst
– Gebed

Sêne uit Shakespeare's toaneelstik *The Tempest*

Toanielselskippen

Fryske toanielselskippen
Nederlânske toanielselskippen

Toanielskriuwers

Fryske toanielskriuwers

Nederlânske toanielskriuwers

Christof Abspoel
Benno Barnard
Marian Boyer
Gerbrand Bredero
Jacob Cats
Samuel Coster
August Defresne
Don Duyns
Maria Goos
Herman Heijermans
Gerben Hellinga
Pieter Corneliszoon Hooft
Willem Jan Otten
Gerardjan Rijnders
Joost van den Vondel
Ton Vorstenbosch
Peer Wittenbols

Europeeske toanielskriuwers

Aischylos
Aristofanes
Edward Albee
Samuel Beckett
Bertolt Brecht
Noël Coward
Euripides
John Galsworthy
Andreas Gryphius
Peter Handke
Lillian Hellman
Henrik Ibsen
Sarah Kane
Heiner Müller
Harold Pinter
Werner Schwab
William Shakespeare
George Bernard Shaw
Sophokles
August Strindberg
Anton Tsjechov
Oscar Wilde

Amerikaansk toanielskriuwers

Tennessee Williams

Sjoch ek

Dramafilm
Dramadosint
Dramaturgy
Dramaturch
Dramaterapy