17-Hidroxiproxesterona
A 17-hidroxiproxesterona (nome DCI xenérico hidroxiproxesterona, OHP[1][2][3]), tamén chamada 17α-hidroxiproxesterona (17α-OHP) e 17-OH proxesterona (17-OHP),[4] é unha hormona esteroide proxestáxena endóxena relacionada coa proxesterona.[1][2][3] É tamén un intermediario químico na biosíntese de moitos outros esteroides endóxenos, incluíndo andróxenos, estróxenos, glicocorticoides e mineralocorticoides, así como neuroesteroides.
17-Hidroxiproxesterona | |
---|---|
17α-Hidroxipregn-4-eno-3,20-diona | |
(1R,3aS,3bR,9aR,9bS,11aS)-1-Acetil-1-hidroxi-9a,11a-dimetil-1,2,3,3a,3b,4,5,8,9,9a,9b,10,11,11a-tetradecahidro-7H-ciclopenta[a]fenantren-7-ona | |
Outros nomes Hidroxiproxesterona (DCI) | |
Identificadores | |
Número CAS | 68-96-2 |
PubChem | 6238 |
ChemSpider | 6002 |
UNII | 21807M87J2 |
ChEBI | CHEBI:17252 |
ChEMBL | CHEMBL1062 |
Ligando IUPHAR | 5104 |
Imaxes 3D Jmol | Image 1 |
| |
| |
Propiedades | |
Fórmula molecular | C21H30O3 |
Masa molecular | 330,46 g/mol |
Punto de fusión | 219,5 |
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa. |
Actividade biolóxica
A 17α-OHP é un agonista do receptor da proxesterona (PR) similar á proxesterona, pero máis débil en comparación.[5] Ademais, é un antagonista do receptor de mineralocorticoides (MR)[6] así como un agonista parcial do receptor de glicocorticoides (GR), aínda que con moi baixa potencia (EC50 >100 veces menos en relación ao cortisol) neste último sitio, tamén de xeito similar á proxesterona.[5][7][8]
Composto | hPR-A | hPR-B | rbPR | rbGR | rbER | |||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Proxesterona | 100 | 100 | 100 | <1 | <1 | |||
17α-Hidroxiproxesterona | 1 | 1 | 3 | 1 | <1 | |||
Hidroxiproxesterona caproato | 26 | 30 | 28 | 4 | <1 | |||
Hidroxiproxesterona acetato | 38 | 46 | 115 | 3 | ? | |||
Notas: Os valores son porcentaxes (%). Os ligandos de referencia (100%) foron proxesterona para o PR, dexametasona para o GR e estradiol para o ER. Fontes: Ver modelo. |
Bioquímica
Biosíntese
A 17α-OHP deriva da proxesterona por acción do encima 17α-hidroxilase (codificada por CYP17A1)[9]
Os niveis de 17α-OHP increméntanse no terceiro trimestre de embarazo debido primeiramente á produción adrenal fetal.[Cómpre referencia]
Este esteroide prodúcese principalmente nas glándulas adrenais e en certo grao nas gónadas, concretamente no corpo lúteo do ovario. Os niveis normais son 3-90 ng/dl en nenos e, en mulleres, 20-100 ng/dl antes da ovulación, e 100-500 ng/dl durante a fase lútea.[10][11]
Medida
As medidas dos niveis de 17α-OHP son útiles na avaliación de pacientes con sospeitas de hiperplasia adrenal conxénita, xa que nela a deficiencia nos encimas típicos, concretamente a 21-hidroxilase e a 11β-hidroxilase, orixina unha acumulación de 17α-OHP. En contraste, os raros pacientes con deficiencia de 17α-hidroxilase teñen uns niveis moi baixos ou indetectables de 17α-OHP.[12] Os niveis de 17α-OHP poden tamén utilizarse para medir a contribución da actividade proxestacional do corpo lúteo durante o embarazo como proxesterona, pero a 17α-OHP tamén se produce na placenta.[Cómpre referencia]
Os inmunoensaios como o RIA (radioinmunoensaio) ou o IRMA (ensaio inmunorradiométrico) usados para determinar clinicamente a 17α-OHP teñen tendencia ás reaccións cruzadas cos precursores esteroides da 17α-OHP e os seus conxugados sulfatados. As cromatografías de gas ou líquida e a espectrometría de masas (por exemplo a LC-MS/MS) conseguen unha maior especificidade que os inmunoensaios.[13][14]
As medidas de 17α-OHP por LC-MS/MS mellora os cribados do neonato para a hiperplasia adrenal conxénita debido a deficiencia de 21-hidroxilase, porque os precursores esteroides da 17α-OHP e ao seus conxugados sulfatados que están presentes nos primeiros dous días despois do nacemento e máis tempo nos neonatos pretérmino, presentan reaccións cruzadas en inmunoensaios coa 17α-OHP, dando falsamente altos niveis de 17α-OHP.[13][14]
Farmacocinética
Aínda que a 17α-OHP non se utilizou como medicamento, a súa farmacocinética foi estudada e revisada.[15]
Usos médicos
Os ésteres da 17α-OHP, como a hidroxiproxesterona caproato e, en moita menor medida, a hidroxiproxesterona acetato e a hidroxiproxesterona heptanoato, utilizáronse en medicina como proxestinas.[1][2][3] Normalmente cando se fai referencia á "hidroxiproxesterona" no seu uso médico como medicamento, xeralmente se está facendo referencia ao seu derivado hidroxiproxesterona caproato.[Cómpre referencia]
Química
A 17α-OHP, tamén chamada 17α-hidroxipregn-4-eno-3,20-diona, é un esteroide pregnano natural. Presenta un grupo cetona nas posicións C3 e C20, un grupo hidroxilo na poición C17α e un dobre enlace entre as posicións C4 e C5.[Cómpre referencia]
A 17α-OHP é o composto parental dunha clase de proxestinas denominada derivados da 17α-hidroxiproxesterona.[16][17][18] Entre outros, esta clase de fármacos inclúe os seguintes: clormadinona acetato, ciproterona acetto, hidroxiproxesterona caproato, medroxiproxesterona acetato e mexestrol acetato.[16][17][18]
Notas
Véxase tamén
Outros artigos
- 11α-Hidroxiproxesterona
- 5α-Dihidroproxesterona
- 20-Dihidroproxesterona
- 11-Desoxicorticosterona
- 11-Desoxicortisol
- 17α-Metilproxesterona
- 19-Norproxesterona
- 19-Nortestosterona