Lémure

Descrición

Tanto o xénero como a súa única especie foron descritos en 1758 por Linneo,^[5] nas páxinas 29 e 30, respectivamente, do volume I da 10ª edición do seu Systema Naturae.^[4]

Etimoloxías

Xénero

O nome do xénero, Lemur, deriva do substantivo masculino plural latíno lemures, -um, que significa "ánimas dos mortos" ou "espectros".^[7][8]

Especie

O epíteto específico, catta, é un termo do latín científico tirado do latín cattus, "gato",^[9] debido ao aspecto felino desta especie, e porque a súa voz rosmante é similar á do gato doméstico.^[8]

Sinónimos

Xénero

O xénero, ademais do protónimo cuñado por Linneo, coñeceuse tamén polos sinónimos:^[10][8]

• Catta Link, 1806
• Maki Muirhead, 1819
• Mococo Lesson, 1878
• Odorlemur Bolwig, 1961
• Procebus Storr, 1780
• Prosimia Boddaert, 1785

Especie

Ademais de polo protónimo, debido a Linneo, o especie coñeceuse tamén polo sinónimo:^[4]

• Lemur mococo (Muirhead, 1819)

É un lémure relativamente grande; o seu peso medio é de 2,2 kg, e a súa lonxitude corporal desde a cabeza até o final do tronco varía entre os 39 e os 46 cm, cunha cola de entre os 56 e os 63 cm, polo que a súa lonxitude total é de entre os 95 e os 110 cm.^[11][12]

A lonxitude deas patas traseiras é de entre os 10,2 e os 11,3 cm, a das orellas é de 40 a 48 mm e a lonxitude do seu cranio é de entre os 78 e os 88 mm.^[11]

A súa estrutura corporal é esvelta, e a cara é estreita, cun fociño parecido ao dun raposo.^[11] A longa e mesta cola, a súa característica máis distintiva, presenta uns 12 ou 13 aneis formados por franxas transversais alternas brancas e negras, e sempre remata nunha punta negra.^[11][13] O número total de aneis practicamente coincide co número aproximado de vértebras caudais.^[14]

A cola non é prénsil, e utilízaa como axuda para manter o equilibrio e para a comunicación e a cohesión do grupo.^[15]

A pelaxe é tan densa que pode, por exemplo, obstruír máquinas de afeitar eléctricas. A zona ventral e a garganta son de cor branca ou crema e a zona dorsal (costas) varía da gris á parda rosada, ás veces cunha mancha marrón ao redor da zona da cola, onde a pelaxe varía do gris pálido á parda agrisada. Aínda que se poden observar pequenas variacións faciais entre individuos, non hai ningunha diferenza apreciábel entre sexos.^[11]

A notábel flexibilidade ecolóxica do lémure permítelle a colonizar grande e diversa variedade de hábitats no sur, suroeste e centro-sur de Madagascar, incluíndo bosques de folla caduca, de zonas litorais e secas, matogueiras, matogueiras espiñentas, matogueiras ericoides e vexetación que aflora entre as rochas.^[16] De feito, na parte superior da súa área de distribución en Andringitra, o lémure encóntrase nunha zona por rina da liña forestal e nunha vasta extensión de rochas verticais con valgadas de até 400 m de altura, rodeadas de sabana ericoide. Acha as condicións climáticas máis extremas desde a zona máis quente e seco, Tsimanampesotse, até a máis fría, o Macizo de Andringitra ("deserto de rochas"),^[17] no Parque Nacional de Andringitra.^[16]

Sospéitase que a poboación desta especie está en declive, xa que os individuos están restrinxidos en gran parte en zonas completa ou relativamente illadas ao longo da súa área de distribución, e as densidades de poboación globais son baixas.^[18][19] Só hai oito poboacións coñecidas que teñen máis de 100 individuos.^[20] Noutros lugares están suxeitos á presión da caza para o consumo, e á captura de espécimes vivos para o comercio de mascotas dentro do país. O lume tamén presenta un risco para os lémures, ao igual que a perda de diversidade xenética resultante do illamento das poboacións. Semella que esta especie se ve afectada negativamente pola fragmentación do hábitat.^[21]

Nutrición

Lemur catta ten unha dieta variada que non parece estar limitada polas fontes de auga dispoñíbeis,^[16] aínda que, cando está dispoñíbel, bebe auga diariamente. Os lémures son catemerais e poden estaren activos a calquera hora do día ou da noite, aínda que parecen evitar a actividade nocturna cando as temperaturas durante a noite son baixas.^[22][23][24]

É un primate omnívoro oportunista, aínda que a súa dieta está formada fundamentalmente por froitas e follas, en especial as do tamarindo (Tamarindus indica), coñecido localmente como kily.^[13][25] Cando está dispoñíbel, o tamarindo forma o 50 % da súa dieta, sobre todo durante a tempada seca invernal.^[13]

Aliméntase de non menos de tres ducias de especies de plantas diferentes, e a súa dieta inclúe flores, herbas, cascas e saiba. Foi observado comendo madeira en descomposición, terra, arañeiras, larvas de insectos, artrópodos (arañas, eirugas, chicharras e saltóns) e pequenos vertebrados (paxaros e camaleóns).^[13] Durante a tempada seca vólvese máis oportunista.

Bibliografía

• Linnaeus, C. (1758): Systema Naturae per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, Tomus I. Editio decima, reformata. Holmiæ: impensis direct. Laurentii Salvii.
• Wilson, D. E. & Hanlon, E. (2010): "Lemur catta (Primates: Lemuridae)". Mammalian species 42 (854): 58–74.
• Wilson, D. E. & Reeder, D. M., eds. (2005): Mammal Species of the World - A Taxonomic and Geographic Reference. Third edition. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press, 2 vols. ISBN 978-0-8018-8221-4.
• Mittermeier, R. A.; Konstant, W. R.; Hawkins, F.; Louis, E. E.; Langrand, O.; Ratsimbazafy, J.; Rasoloarison, R.; Ganzhorn, J. U.; et al. (2006). Lemurs of Madagascar. Ilustrado por S. D. Nash (2ª ed.). Washington, D.C.; The Zoological Society of Philadelphia; IUCN Species Survival Commission, Gland, Switzerland; State University of New York, Stony Brook, NY.: Conservation International Tropical Field Guide Series. ISBN 1-8811-7388-7. 
• Tattersall, I. (1982): The Primates of Madagascar. Nova York, NY, USA: Columbia University Press. ISBN 978-0-2310-4704-3, pp. 43–46.

Outros artigos

• Lemúridos

Ligazóns externas

• Lemur catta na ADW. Con abundante información en bibliografía (en inglés).
• Ring Tailed Lemur. Lemur catta Linnaeus 1758 na EOL.