પેરુ (દેશ)
પેરૂ (Spanish: ક્વેશુઆ પેરૂ: Piruw, આયમારા: Piruw),) આધિકારિક રીતે પેરૂનું ગણરાજ્ય (Spanish: República ડેલ પેરૂ, [repuβlika ðel peɾu] (સ્પષ્ટ), પશ્ચિમી દક્ષિણ અમેરિકામાં એક દેશ છે. આ બ્રાઝીલ દ્વારા પૂર્વમાં ઇક્વાડોર અને કોલંબિયા, દ્વારા ઉત્તર સીમાએ બોલિવિયા ની દક્ષિણ માં છે, ચિલીની દક્ષિણમાં, અને પ્રશાંત મહાસાગરની પશ્ચિમ પર છે.
પેરુનું ગણરાજ્ય
| |
---|---|
સૂત્ર: "Firme y feliz por la unión" (Spanish) "Firm and Happy for the Union" | |
રાષ્ટ્રગીત: Himno Nacional del Perú (Spanish) National Anthem of Peru | |
રાજધાની and largest city | લિમા 12°2.6′S 77°1.7′W / 12.0433°S 77.0283°W |
અધિકૃત ભાષાઓa |
|
વંશીય જૂથો (૨૦૧૩[૧]) |
|
લોકોની ઓળખ | પેરુવિયન |
સરકાર | પ્રમુખશાહી ગણતંત્ર |
• પ્રમુખ | પેડ્રો પાબ્લો કુઝન્સ્કી |
• વડા પ્રધાન | ફર્નાન્ડો ઝાવાલા લોમ્બાર્ડી |
• ઉપપ્રમુખ | માર્ટીન વિઝકાર્કા |
• દ્વિતિય ઉપપ્રમુખ | મર્સિડીઝ અરોઝ |
સંસદ | કોંગ્રેસ |
પેરુવિયન સ્વતંત્ર સંગ્રામ (સ્પેનિશ રાજ્યમાંથી) | |
• ઘોષણા | ૨૮ જુલાઇ ૧૮૨૧ |
• સંગઠન | ૯ ડિસેમ્બર ૧૮૨૪ |
• ઓળખ | ૧૪ ઓગસ્ટ ૧૮૭૯ |
વિસ્તાર | |
• કુલ | 1,285,216 km2 (496,225 sq mi) (૧૯મો) |
• જળ (%) | 0.41 |
વસ્તી | |
• ૨૦૧૫ અંદાજીત | 31,151,643 |
• ૨૦૦૭ વસ્તી ગણતરી | 28,220,764 |
• ગીચતા | 23/km2 (59.6/sq mi) |
GDP (PPP) | ૨૦૧૬ અંદાજીત |
• કુલ | $409.853 billion[૨] |
• Per capita | $13,018[૨] |
GDP (nominal) | ૨૦૧૬ અંદાજીત |
• કુલ | $180.291 billion[૨] |
• Per capita | $5,726[૨] |
જીની (૨૦૧૪) | 44.1[૩] medium |
માનવ વિકાસ દર (HDI) (૨૦૧૪) | 0.734[૪] high · 84th |
ચલણ | પેરુવિયન સોલ (PEN) |
સમય વિસ્તાર | UTC−5 (PET) |
તારીખ બંધારણ | dd.mm.yyyy |
વાહન દિશા | right |
ટેલિફોન કોડ | +51 |
ઇન્ટરનેટ ડોમેઇન (TLD) | .pe |
પેરૂ ક્ષેત્ર દુનિયામાં સૌથી પ્રાચીનમાંના એક એવા નોર્ટે ચીકો સભ્યતા, અને પ્રાચીન કાળના સૌથી મોટા પૂર્વ કોલમબિયન રાજ્ય ઇંકા સામ્રાજ્ય નું ઘર હતું. સ્પેનિશ સામ્રાજ્યએ ૧૬મી શતાબ્દીમાં ઇસ ક્ષેત્ર પર વિજય પ્રાપ્ત કરી અને એક વાઈસરોયલ્ટી સ્થાપી. ૧૮૨૧માં સ્વતંત્રતા પ્રાપ્ત કર્યા કે બાદ, પેરૂ રાજનીતિક અશાંતિ અને આર્થિક સંકટનો અને સ્થિરતા અને આર્થિક ઉન્નતિ નો સમય જોયો છે.
પેરૂ એક પ્રતિનિધિ લોકતાંત્રિક છે જે ૨૫ ક્ષેત્રોંમાં વિભાજિત ગણતંત્ર છે. તેની ભૂગોળ પ્રશાંત તટના શુષ્ક મૈદાની ઇલાકાથી એંડીસ પહાડ઼ોની ટોચ અને એમેઝોન ખીણ ના ઉષ્ણકટિબંધીય જંગલોં માં બદલાય છે. આ એક મધ્યમ માનવ વિકાસ સૂચકાંક અને ૩૬% ની આસપાસ ગરીબી ના સ્તર નીચે જીવતી વસતિ ધરાવતો એક વિકાસશીલ દેશ છે. આની મુખ્ય આર્થિક ગતિવિધિઓ કૃષિ, મત્સ્ય પાલન, ખાણ ખનન, અને ઉત્પાદ નિર્માણ જેમકે વસ્ત્ર ઉદ્યોગ નો સમાવેશ કરે છે.
પેરૂની અનુમાનિત વસતિ, ૨૯ કરોડની વસતિમાં એમેરીંડિયન્સ, યુરોપીય, અફ્રીકી અને એશિયાઈ સહિત મલ્ટીએથનીક છે. મુખ્ય બોલાતી ભાષા સ્પેનીશ છે, જોકે પેરુવીયનોની એક મહત્વપૂર્ણ સંખ્યા ક્વેશુઆ કે અન્ય દેશી ભાષાઓ બોલે છે. સાંસ્કૃતિક પરંપરાઓના આ મિશ્રણ ને લીધે કલા, વ્યંજન, સાહિત્ય સંગીત જેવા ક્ષેત્રમાં વિસ્તૃત વિવિધતા જોવા મળે છે