રાણકપુર જૈન મંદિર

આ ભવ્ય મંદિરના બાંધકામ માટે પ્રકાશ રંગીન આરસનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે, જે આશરે ૬૦ x ૬૨ મીટરનો વિસ્તાર ધરાવે છે. મંદિર, તેના વિશિષ્ટ ગુંબજ, શિખરો અને કપાઓ સાથે એક ટેકરીની ઢાળ પરથી ભવ્ય રીતે ઉગે છે. ૧૪૪૪ આરસપહાણના થાંભલા કે જેઓ ઉત્કૃષ્ટ વિગતવાર કોતરાયેલ છે અને મંદિરને ટેકો આપે છે.^[૨]

મંદિર ચૌમુખી-ચારે બાજુ થી પ્રવેશદ્વાર રીતે બંધાયેલ છે. મંદિરનું બાંધકામ જૈન કોસ્મોલોજી ને અનુરૂપ છે અને રાજસ્થાન ના પૌરાણિક મીરપુરના જૈન મંદિરની સાથે સામ્યતા ધરાવે છે. મંદિર ના બાંધકામ ની શૈલી મરુ-ગુર્જર શૈલી છે.

સંસ્કૃત ગ્રંથ સોમ સૌભાગ્ય કાવ્ય અનુસાર, મંદિરના લેખ અને તાંબાની પટ્ટી અનુસાર ૧૪૩૭ના વર્ષ માં મંદિર ની સ્થાપના થઇ હતી. પોરવાલ જૈન વણિક ધરણા શાહે પોતાને આવેલા સ્વપ્ન અનુસાર અને સ્થાનિક રાજા કુંભાના રક્ષાછત્ર નીચે મંદિર નાં બાંધકામની શરૂઆત કરી હતી.^[૩]

અન્ય સંદર્ભ મુજબ આ કાર્ય ૧૪૪૬થી ૫૦ વર્ષ ચાલ્યું હતું અને ૧૪૯૬માં પૂર્ણ થયું હતું.^[૪]

• 
  રાણકપુર જૈન મંદિર
• 
  પાર્શ્વનાથની મૂર્તિ ૧૦૦૮ સર્પો સાથે
• 
  મંદિરની મુખ્ય પ્રતિમા
• 
  છત
• 
• 
  કોતરણી
• 
• 
  જંબુદ્વીપનું વર્ણન
• 
  કલ્પવૃક્ષનું વર્ણન
• 
  શત્રુંજય પર્વતનું વર્ણન
• 
  સુપાર્શ્વનાથ મંદિર
• 
  મંદિરનું મુખ્ય દ્વાર