Ահարոն Չիխանովեր

Չիխանովերը ծնվել է Հայֆայում Իսրայելի ստեղծումից մեկ տարի առաջ։ Նա անգլերենի ուսուցչուհի Բուլմայի (Լուբաչևսկի) և գրասենյակային աշխատող Յիթզակ Չիխանովերի որդին է^[13]։ Իր ընտանիքի անդամները հրեաներ են, ովքեր ներգաղթել են Լեհաստանից մինչև Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի սկսվելը։

1971 թվականին նա ստացել է գիտության ասպարեզում մագիստրոսի կոչում, իսկ 1974 թվականին ավարտել է Երուսաղեմի Հադասսահ բժշկական դպրոցը։ Ահարոնը 1981 թվականին բիոքիմիայի ասպարեզում ստացել է իր դոկտորական աստիճանը Հայիթիում գտնվող Իսրայելի տեխնոլոգիական համալսարանից նախքան Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական համալսարանի Հարվեյ Լոդիշ լաբորատորիայում անցկացրած իր հետազոտությունը 1981-1984 թվականներին։ Նա այժմ վաստակավոր տեխնիոն հետազոտությունների պրոֆեսոր է Տեխնիոն գիտահետազոտական համալսարանի Ռութ և Բրյուս Ռապապորտ ֆակուլտետում։

Չիխանովերը Իսրայելի գիտությունների ակադեմիայի, Հայրապետական Գիտությունների ակադեմիայի և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների ազգային ակադեմիայի օտարերկրա աշխատակից է։

Որպես Իսրայելի առաջին գիտական Նոբելյան մրցանակակիր, Ահարոն Չիխանովերը մեծ դեր է խախում Իսրայելի պատմության մեջ։ Նա նաև մեծ պատիվ ունի Իսրայելի տեխնոլոգիական համալսարանում։

• Ciechanover, A., Hod, Y. and Hershko, A. (1978). A Heat-stable Polypeptide Component of an ATP-dependent Proteolytic System from Reticulocytes. Biochem. Biophys. Res. Commun. 81, 1100-1105.
• Ciechanover, A., Heller, H., Elias, S., Haas, A.L. and Hershko, A. (1980). ATP-dependent Conjugation of Reticulocyte Proteins with the Polypeptide Required for Protein Degradation. Proc. Natl. Acad. Sci. USA 77, 1365-1368.
• Hershko, A. and Ciechanover, A. (1982). Mechanisms of intracellular protein breakdown. Annu. Rev. Biochem. 51, 335-364.

Չինահովերը ծառայել է հետևյալ ընկերությունների գիտական խորհրդատվական վարչություններում. Rosetta Genomics(նախագահ),, BioLineRx, Ltd, StemRad, Ltd, Allosteric Ltd, Proteologics, MultiGene Vascular Systems, Ltd, Protalix BioTherapeutics and BioTheryX:Նա նաև հանդիսանում է ինովացիոն խորհրդատվական կենտրոնի անդամ։

• 2000 թվականին Չինահովերը ստացավ Ալբերտ Լասկերի՝ հիմնական բժշկական հետազոտությունների մրցանակը։
• 2003 թվականին նա արժանացել է Իսրայել մրցանակին կենսաբանության համար^[14][15]։
• 2004 թվականին Ավրամ Հերշկոյի և Իրվին Ռոուզի հետ արժանացել է Նոբելյան մրցանակին իր հայտնագործության՝ ուբիքվիտինով միջնորդավորված սպիտակուցային դեգրացիայի համար^[16][17]։ Ուբիքվիտին-պրոտեազմը մեծ նշանակություն ունի հոմեոստազի բջիջների պահպանման համար և ենթադրվում է, որ այն ներգրավված է այնպիսի հիվանդությունների զարգացման և առաջընթացի համար, ինչպիսիք են ՝ քաղցկեղը, մկանային և նյարդային հիվադությունները, իմունային ռեակցիաները և այլն։
• 2006 թվականին արժանացել է պարոն Հանս Քրաբս մեդալին^[18]։

2016 թվականի ապրիլի 11-15-ը Երևանում կազմակերպված «Նոբելյան օրեր Երևանում» միջոցառման շրջանակներում Ահարոն Չիխանովերը երկրորդ անգամ այցելեց Հայաստան և ելույթ ունեցավ ինչպես հանրային, այնպես էլ մասնագիտական դասախոսություններով (Նոբելյան մրցանակակիրները՝ Հայաստանում)։ Մասնավորապես, հանրային դասախոսության ընթացքում գիտնականը բարձրացրեց հիվանդությունների գենային ախտորոշման և դրան առնչվող բազմաթիվ բժշկական, բարոյական, էթիկական և հոգեբանական հարցեր։

• Nobel Prize Lecture
• Website at the Technion Արխիվացված 2006-12-11 Wayback Machine
• [1] Արխիվացված 2008-11-18 Wayback Machine
• A video interview with Aaron Ciechanover

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ահարոն Չիխանովեր» հոդվածին։