Ասիական վագրակատու

Արտաքինից գրեթե չի տարբերվում աֆրիկյան ենթատեսակից (սակայն նրանց միջև գենետիկական տարբերությունները էական են), բացառությամբ համեմատաբար ավելի կարճ մազածածկույթի^[3], էգերը փոքր են արուներից։ Մարմնի երկարությունը միջինում կազմում է 110-150 սմ, պոչի երկարությունը՝ 60-80 սմ, քաշը տատանվում է 40-60 կգ-ի սահմաններում։

Բնակվում են հիմնականում լեռնային շրջաններում, ինչպես նաև կիսաանապատներում և տափաստաններում, անտառային գոտիներում հազվադեպ են հանդիպում։ Նախկինում նրանց համար որսորդության հիմնական օբյեկտներ էին հանդիսանում խոշոր կճղակավոր կենդանիները (լեռնային ոչխարները, այծերը, վիթեր)^[4], սակայն ներկայումս, կապված խոտակերների թվաքանակի նվազեցման հետ, ասիական վագրակատուները որսում են նաև մանր կենդանիներ և պարբերաբար հարձակվում են ընտանի անասունների վրա։ Որպես կանոն՝ վարում են միայնակ կյանք, սակայն խոշոր կենդանիների որսի համար կարող են կազմել մինչև 4 վագրակատվից բաղկացած խմբեր։ Հղիությունը տևում է 85-95 օր, ձագերը սովորաբար լինում են 2-6 հատ^[5]։ Ձագերը ինքնուրույն կյանք են սկսում վարել 12-20 ամսականում։ Վայրի բնության մեջ ասիական վագրակատվի կյանքի միջին տևողությունը 20-25 տարի է։ Անազատության մեջ այս կենդանիները գրեթե երբեք չեն բազմանում։

Ասիական վագրակատուն տարածված է եղել Արաբիայից ու Պաղեստինից մինչև Հնկաստանի կենտրոնական մասերը և ներկայիս Ղազախստանի հյուսիսում, սակայն մորթու համար որսագողերի կողմից ինտենսիվ ոչնչացման արդյունքում, ինչպես նաև նրանց հիմնական սնունդ հանդիսացող կճղակավորների թվի նվազման պատճառով ասիական վագրակատուները 1947 թվականին ամբողջությամբ վերացել են Հնդակաստանում^[6], իսկ 1960-1980 ական թվականներին նաև ողջ Միջին Արևելքում (բացառությամբ Իրանի, որտեղ նույնպես նրանց պոպուլյացիան էապես նվազել է)։ 2000 թվականից Վայրի բնության պաշտպանության միությունը իրանցի գիտնականների հետ համատեղ սկսեց մշակել երկրի 5 շրջանների պաշտպանության միջոցառումը, որտեղ պահպանվում են ասիական վագրակատվի պոպուլյացիաները։