Թոմաշ Մասարիկ

Թոմաշ Գարիգ Մասարիկ (չեխ.՝ Tomáš Garrigue Masaryk, մարտի 7, 1850(1850-03-07)[1][2][3][…], Հոդոնին, Margraviate of Moravia, Ավստրիական կայսրություն[4][5][6][…] - սեպտեմբերի 14, 1937(1937-09-14)[4][1][2][…], Lány, Չեխոսլովակիա[7][6][8]), չեխոսլովակյան քաղաքական գործիչ, փիլիսոփա։ 1882-1914 թթ.-ին՝ Պրահայի համալսարանի փիլիսոփայության պրոֆեսոր։

Թոմաշ Մասարիկ
չեխ․՝ Tomáš Garrigue Masaryk
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 7, 1850(1850-03-07)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՀոդոնին, Margraviate of Moravia, Ավստրիական կայսրություն[4][5][6][…]
Մահացել էսեպտեմբերի 14, 1937(1937-09-14)[4][1][2][…] (87 տարեկան)
Մահվան վայրLány, Չեխոսլովակիա[7][6][8]
ԳերեզմանԼենի գերեզմանատուն և Grave of Masaryk family
Քաղաքացիություն Ցիսլեյտանիա և  Չեխոսլովակիա
Մայրենի լեզուչեխերեն
ԿրոնԱվետարանական եկեղեցի Ավստրիայում (1781–1918)[9] և Evangelical Church of Czech Brethren?[10]
ԿրթությունՎիեննայի համալսարան (1876)[11] և Վիեննայի ակադեմիական գիմնազիա (1872)[12]
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ, փիլիսոփա, մանկավարժ, գրող, սոցիոլոգ, համալսարանի դասախոս, լրագրող, ուսուցիչ և խմբագիր
ԱշխատավայրՎիեննայի համալսարան, Պրահայի Կարլի համալսարան և Լոնդոնի թագավորական քոլեջ
ԱմուսինՇարլոտտա Գառիգ[13][14]
Ծնողներհայր՝ Յոզեֆ Մասարիկ[15], մայր՝ Տերեզիե Մասարիկովա[15]
Զբաղեցրած պաշտոններՉեխոսլովակիայի նախագահ, Աբգեորդնեթենհաուսի անդամ և Աբգեորդնեթենհաուսի անդամ
ԿուսակցությունԵրիսաչեխերի կուսակցություն
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կառլոս III-ի շքանշանի Մեծ խաչի ասպետ[16] Կարագեորգիի Աստղ սրերով շքանշան[16] Պատվո լեգեոնի Մեծ խաչի ասպետ[16][17] Երեք աստղի շքանշան, 1-ին կարգ[16] Ֆինլանդիայի Սպիտակ վարդի շքանշանի Մեծ խաչ շղթայով[21] Փղի շքանշան[18][19][20] Սպիտակ Արծվի շքանշան[16] Փրկչի շքանշանի Մեծ խաչ[16] Սանտիագոյի թուր շքանշանի Մեծ խաչ[22] Օռլինի խաչի առաջին դասի շքանշան[23]

honorary doctor of Protestant Theological Faculty – Charles University?

[10][24]

Honorary citizenship of Strakonice?

[25][26]

Տրշեբիչի պատվավոր քաղաքացիություն

[27]

Պրահայի պատվավոր քաղաքացի

Honorary citizenship of Moravské Budějovice?

[28][29]

Honorary citizenship of Strakonice?

[30][26]

Բռնոյի պատվավոր քաղաքացի

[31]

Կլադնոյի պատվավոր քաղաքացի

[32]

Honorary citizenship of Nové Město na Moravě?

[33]

Չեսկե Բուդյովիցեի պատվավոր քաղաքացիություն

Կոպրշիվնիցեի պատվավոր քաղաքացի

[34]

honorary citizen of Nové Město nad Metují?

[35]

Պոլնայի պատվավոր քաղաքացիություն

և

Honorary citizenship of Žamberk?

ԱնդամությունԱմերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[36]
ԵրեխաներԱլիս Մասարիկովա, Հերբերտ Մասարիկ, Յան Մասարիկ և Օլգա Մասարիկովա
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Tomáš Garrigue Masaryk Վիքիպահեստում

«Ռեալիստների», որոնք ձգտում էին Չեխիայի ինքնավարությանը Ավստրո-Հունգարիայի կազմում, լիբերալ-քաղաքական խմբի հիմնադիրներից (1889)։ 1914-1918 թվականների Առաջին համաշխարհային պատերազմի նախօրեին ավստրիական ռեակցիայի, հակասեմականության դեմ և այլ ելույթներով ձեռք է բերել ժողովրդականություն, քանիցս ընտրվել է ավստրիական պառլամենտի պատգամավոր։ 1887, 1889, 1910 թվականներին այցելել է Ռուսաստան, հանդիպել Լև Տոլստոյի հետ։ 1913 թվականին հրատարակել է «Ռուսաստանը և Եվրոպան» գիրքը (հ. 1-2)։ 1914 թվականից վտարանդվել է։ 1917-1918 թվականներին եղել է Ռուսաստանում, խրախուսել է ժամանակավոր կառավարության քաղաքականությունը։ Դեմ է արտահայտվել Հոկտեմբերյան հեղափոխությանը դիմավորել է թշնամաբար։

1918 թվականին եղել է Չեխոսլովակյան կորպուսի հակախորհրդային, ազատագրական ապստամբության կազմակերպիչներից։ 1918 թվականին վերադարձել է Պրահա, ընտրվել է Չեխոսլովակիայի Հանրապետության նախագահ։

Որպես փիլիսոփա հետևել է անգլիական և ֆրանսիական պոզիտիվիստներին։

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 266
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թոմաշ Մասարիկ» հոդվածին։