Լոուրենս Օլիվիե
Լոուրենս Քերր Օլիվիե, բարոն Օլիվիե (անգլ.՝ Laurence Kerr Olivier, Baron Olivier [ˈlɒrəns ɵˈlɪvi.eɪ], մայիսի 22, 1907[1][2][3][…], Դորկինգ, Սըրրի, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[4] - հուլիսի 11, 1989[1][2][3][…], Արևմտյան Սասեքս, Անգլիա, Միացյալ Թագավորություն), թատրոնի և կինոյի բրիտանացի դերասան, ռեժիսոր և պրոդյուսեր։
.svg){kind=small}
Նրան համարում են 20-րդ դարի մեծագույն դերասաններից մեկը[12], հատկապես փայլել է շեքսպիրյան տարբեր երկերի լավագույն դերակատարումներով[13][14]։ Հանդես է եկել անտիկ դրամատուրգիական բեմադրություններում և ամերիկյան ու բրիտանական պիեսների ժամանակակից բեմականացումների մեջ։
Կենսագրություն
Ծնվել է 1907 թվականի մայիսի 22-ին Անգլիայի Սուրրեյ կոմսության Դորկինգ քաղաքում, գյուղական հոգևորական Ջերարդ Օլիվիեի ընտանիքում։ Հատկապես ուժեղ կապվածություն է ունեցել վաղամեռիկ մոր` Ագնեսա Լուիսի հետ, որը մահացել է 43 տարեկան հասակում, երբ Օլիվիեն ընդամենը 12 տարեկան էր։ Նա շատ ծանր է տարել մոր անսպասելի վախճանը։ Ավարտել է Օքսֆորդի Ս. Էդվարդի դպրոցը։ 3 անգամ ամուսնացած է եղել։ Առաջին կնոջ անունը Ջիլլ Էսմոնդ էր, ում հետ ապրել է 1930-1940 թվականներին։ Այնուհետև ամուսնացել է հայտնի դերասանուհի Վիվիեն Լիի (1940 - 1960), իսկ 1960 թվականին՝ բրիտանացի դերասանուհի Ջոան Պլաուռայթի հետ, ում հետ ապրել է մինչև կյանքի ավարտը։
Մահացել է 1989 թվականին, երիկամային անբավարությունից[15]։
Կարիերա, մրցանակներ, ֆիլմեր
Դերասանական կարիերան սկսել է 1930 թվականին՝ խաղալով Լոնդոնի Վեստ-էնդ թատրոնում։ Իր շուրջ 60 տարվա դերասանական կարիերայի ընթացքում խաղացել է թատրոնում մոտ 135, կինոյում մոտ 65 և 26 հեռուստատեսային դերեր։
Ամերիկյան կինոակադեմիան իր հրապարակած Ամերիկյան բոլոր ժամանակների ֆիլմերի 100 մեծագույն աստղերի ցանկում նրան ընդգրկել է 14-րդ տեղում։
Ստացել է 36 և ներկայացված է եղել 26 տարբեր մրցանակների, այդ թվում՝
- 4 Օսկար (ներկայացվել է 13 անգամ, որից 9 անգամ Օսկար լավագույն դերասանի համար անվանակարգում)
- 3 Ոսկե Գլոբուս
- 3 BAFTA
- 5 Էմմի (մրցանակ)
Արժանացել է նաև Վենետիկի կինոփառատոնի Ոսկե առյուծ և Բեռլինի կինոփառատոնի Արծաթե արջ մրցանակների։ Լոնդոնի թատրոնի մրցանակը 1984 թվականին վերանվանվել է նրա անվամբ։ 1960 թվականին ստացել է Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ։ 1970 թվականին Էլիզաբեթ թագուհին նրան շնորհել է բարոնի պատվավոր կոչում[16]։ Նրա անունով է կոչվում Մեծ Բրիտանիայի ամենամեծ թատրոններից մեկը[17], Լոուրենս Օլիվիեն դարձել է ամենաերիտասարդ դերասանը, որ ստացել է բակալավր-ասպետի կոչում[18]։
Դերասան Սփենսեր Թրեյսին մի առիթով նրան անվանել է «մեծագույն անգլալեզու դերասանը աշխարհում»[19], այլ նշանավոր կինոգործիչներ ևս նրան անվանել են մեծագույն դերասաններից մեկը[20][21][22][23][24][25]։
Առավել նշանավոր ֆիլմերն են՝
- «Մոլեգին հողմերի դարավանդ» - 1939
- «Ռեբեկա» - 1940
- «Հպարտություն և նախապաշարմունք» - 1940
- «Լեդի Համիլթոն» - 1941
- «Հենրիխ 5-րդ թագավոր» - 1944
- «Համլետ» - 1948
- «Սպարտակ» - 1960
- «Խարտում» - 1960
- «Ռոմեո և Ջուլիետ» - 1968
- «Նիկոլայը և Ալեքսանդրան» - 1971
- «Խաղ դուրս թռչելու վրա» - 1972
- «Մարաթոնի մասնակիցը» - 1976
- «Տղաները Բրազիլիայից» - 1978
- «Ինչհոն» - 1982
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Юткевич С. Короли и кроты: Короли и кроты: «Генрих V» и «Ричард ІІІ» Лоуренса Оливье // Юткевич С. Шекспир и кино. М.: Наука, 1973. С.14—32.
- Алексей Бартошевич Шекспир. Англия. XX век.. — Искусство, 1994. — 586 с. — ISBN 5-210-02049-5.
- Jonathan Croall Gielgud: A Theatrical Life 1904-2000. — Continuum, 2001. — 413 с. — ISBN 978-0-8264-1333-8.
Արտաքին հղումներ
- Internet Broadway Database կայքում
- Internet Broadway Database կայքում
- Ричард Третий навсегда
- British Film Institute's Screenonline
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լոուրենս Օլիվիե» հոդվածին։ |