Մոսկովյան Կրեմլ
Մոսկովյան Կրեմլ (ռուս.՝ Моско́вский Кре́мль[1]), Մոսկվայի հնագույն մասը, քաղաքի կենտրոնում ընկած ճարտարապետական ամրացված համալիր[2], մայրաքաղաքի գլխավոր հասարակական-քաղաքական, կրոնական և պատմական համալիրը, Ռուսաստանի Դաշնության նախագահի պաշտոնական նստավայրը։ Նախկինում նրա մեծ պալատը եղել է ռուսական ցարերի մոսկովյան նստավայր։ Խորհրդային տարիներին Կրեմլում է գտնվել ԽՄԿԿ կենտկոմի գլխավոր քարտուղարի, 1990-1991 թվականներին՝ ԽՍՀՄ նախագահի նստավայրը։ Գտնվում է Բորովիցկի բլրի վրա, Մոսկվա գետի ձախ ափին՝ դրա մեջ Նեգլիննայա վտակի թափվելու վայրի մերձակայքում։ Ըստ հատակագծի իրենից ներկայացնում է անկանոն եռանկյունի։ Զբաղեցնմում է 27,5 հեկտար տարածք։ Ներառում է հինգ պալատ, չորս տաճար, որոնք շրջապատված են աշտարակավոր պարսպով։ Գործում է Մոսկովյան Կրեմլի թանգարանը, որը 2017 թվականի տվյալներով տարեկան ունենում է շուրջ երեք միլիոն այցելու[3]։ Կրեմլի հարավային պատը նայում է Մոսկվա գետին, արևելյանը՝ Կարմիր հրապարակին ու Վասիլի Երանելու տաճարին, արևմտյանը՝ Ալեքսանդրյան այգուն[4]։
Մոսկովյան Կրեմլը և Կարմիր հրապարակը | |
Kremlin and Red Square* | |
---|---|
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն | |
Երկիր | Ռուսաստան |
Տիպ | Մշակութային |
Չափանիշներ | i, ii, iv, vi |
Ցանկ | ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ |
Աշխարհամաս** | Եվրոպա |
Ընդգրկման պատմություն | |
Ընդգրկում | 1990 (14-րդ նստաշրջան) |
Համար | 545 |
* Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման | |
Համաշխարհային ժառանգություն |
ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգություն , օբյեկտ № 545 ռուս.. • անգլ.. • ֆր. |
Կրեմլ բառը նշանակում է ամրոց քաղաքի ներսում[5]։ Այն հաճախ գործածվում է փոխաբերաբար՝ նշելու համար Ռուսաստանի կառավարությունը (իսկ խորհրդային տարիներին՝ ԽՍՀՄ կառավարությունը) և նրա ղեկավարներին։
Մոսկովյան Կրեմլը, որ աշխարհի ամենահայտնի ճարտարապետական համալիրներից է, բաց է հանրության առջև։ Տրամադրվում են էքսկուրսիաներ, շրջագայելու հնարավորություն ու միջոցներ[6]։
Պատկերասրահ
- Կրեմլը Իվան Կալիտա I-ի օրոք
- Կրեմլը Դմիտրի Դոնսկոյի օրոք (Ա. Վասնեցով)
- Կրեմլը Իվան III-ի օրոք (Ա. Վասնեցով)
- Կրեմլը Իվան III-ի օրոք (Ա. Վասնեցով)
- Նեգլիննայայի գետաբերանը XVII դարում (Ա. Վասնեցով)
- Երրորդության կամրջի պաշարումը լեհ-ռուսական 1605-1618 թթ. պատերազմի ժամանակ]]. (Ա. Վասնեցով)
- Իվան Մեծի հրապարակը (Ա. Վասնեցով)
- Վաղ առավոտը Կրեմլում. XVII դ. (Ա. Վասնեցով)
- Ցարական հրապարակը (Ա. Վասնեցով)
- Բոյարական հրապարակը 1810 թ. (Ֆ. Ալեքսեև)
- Սպասկի դարպասը 1810 թ. (Ֆ. Ալեքսեև)
- Սբ. Փրկչի եկեղեցին, 1810 թ. (Ֆ. Ալեքսեև)
- Ավետման եկեղեցին և Գրանովիտայա պալատը 1810 թ. (Ֆ. Ալեքսեև)
- Տեսարան Կրեմլից. XIX դարի կեսեր
- Շքահանդես Կրեմլում 1838 թ. (Գ. Չեռնեցով)
- Սպասկի դարպասն ու Ավետման եկեղեցին XIX դարի կեսերին
- Խաչերթ Ավետման տաճարի մոտ (Վ. Բոդրի, 1860)
- Երրորդության աշտարակն ու կամուրջը, Զինապալատն ու համագումարմերի պալատը
- Կրեմլը թռչնաթռիչքի բարձրությունից
- Կրեմլը գիշերով
- Արքա-թնդանոթը՝ Ցար պուշկան
- Արքա-զանգը
- Տաճարային հրապարակը
- Կրեմլի պատկերը նամականիշին. 1914 թ.
- Կրեմլի պատկերը խորհրդային 100-ռուբլիանոց թղթադրամի վրա 1947 թ.
- Կրեմլի պատկերը խորհրդային 100-ռուբլիանոց թղթադրամի վրա 1961 թ.
Ծանոթագրություններ
Գրականություն
- Ivanov, Vladimir N. (1971). Московский Кремль [Moscow's Kremlin] (ռուսերեն). Moscow.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - Merridale, Catherine (2013). Red Fortress: History and Illusion in the Kremlin. New York: Henry Holt. էջեր 505. ISBN 9780805086805.
- Nenakormova, Irina S. (1987). Государственные музеи Московского Кремля [Art treasures from the Museums of the Moscow Kremlin] (ռուսերեն). Moscow: Iskusstvo.
Արտաքին հղումներ
Վիքիճամփորդն ունի the Moscow Kremlinին առնչվող զբոսաշրջային տեղեկատվություն։ |
- tour-planet.com – Sights of the Moscow Kremlin
- Kremlin.ru - Կրեմլի քարտեզը
- Travel2moscow.com – Մոսկվայի պաշտոնական ուղեցույց
- Կրեմլի պատմությունը
- Moscow Kremlin State Historical and Cultural Museum Sanctuary
- Open Kremlin
- Rare access inside the Kremlin, video news report from BBC News Online, 17 January 2013
- Cynthia Marsh. «Kremlin». Words of the World. Brady Haran (University of Nottingham). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2024 թ․ հունվարի 16-ին.
- Մոսկովյան Կրեմլի ճարտարապետությունը rusarh.ru կայքում
- Մոսկովյան Կրեմլը
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոսկովյան Կրեմլ» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 684)։ |